Τρίτη 21 Αυγούστου 2012

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ –Δαμάστα, 21 Αυγούστου 1944 το σαμποτάζ - η εκτέλεση 33 μαρτύρων " Ητανε όλοι νέικοι κι όμορφα παλικάρια -ήταν απʼ όλο το χωριό τα πιο καλά βλαστάρια.-Ητανε και εγγράμματοι ήταν και παντρεμένοι-ήτανε και ελεύθεροι και αρραβωνιασμένοι."

Σε απόσταση 30 λεπτών από την Τύλισο (19,5 χλμ) βρίσκεται η Δαμάστα κτισμένη αμφιθεατρικά σε μια υπέροχη κατάφυτη πεδιάδα που φαντάζει ωραιότερη ανάμεσα στα άγρια βουνά. Το χωριό είχε καταστραφεί ολοσχερώς από τους Γερμανούς. Έμειναν μόνο λίγα σπίτια, στα οποία εγκαταστάθηκε γερμανική φρουρά, και οι εκκλησίες.
Λίγο πριν τη Δαμάστα, υπάρχει σηματοδοτημένος δρόμος αριστερά, που οδηγεί στο Κερατίδι. Σε ένα ύψωμα ανατολικά της Δαμάστας, βρίσκεται το μνημείο και οι τάφοι των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς Δαμαστιανών. Στο σημείο αυτό, που τώρα είναι περιφραγμένο και δασωμένο με κυπαρίσσια, έγινε η εκτέλεση. Φυτεύτηκαν 30 κυπαρίσσια ένα για κάθε παλικάρι που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς.

Οι Γερμανοί εκτέλεσαν στις 21 Αυγούστου 1944 τους 30 πιο μάχιμους άνδρες του χωριού στη θέση «Κερατίδι». Στη συνέχεια εκκένωσαν και ισοπέδωσαν το χωριό.
Το σαμποτάζ της Δαμάστας οργανώθηκε και εκτελέστηκε από ομάδα Ανωγειανών ανταρτών, στην οποία συμμετείχαν έξι Ρώσοι στρατιώτες. Επικεφαλής και εμπνευστής της επιχείρησης ήταν ο φιλόδοξος Άγγλος λοχαγός Μπιλ Μος, που είχε πάρει μέρος και στην απαγωγή του Κράιπε. Κάθε πρωί στις 8-9, περνούσε από τη Δαμάστα, κατευθυνόμενο από το Ηράκλειο στα Χανιά, ένα φορτηγό με το ταχυδρομείο, το οποίο συνοδευόταν από 30 οπλισμένους Γερμανούς στρατιώτες και από ένα τεθωρακισμένο όχημα με μυδράλιο. Το μπλόκο στήθηκε ένα χιλιόμετρο δυτικά της Δαμάστας. Οι αντάρτες επιτέθηκαν, σκότωσαν αρκετούς Γερμανούς και εξαφανίστηκαν, με απώλειες ένα νεκρό (από την ομάδα των Ρώσων) και δυο τραυματίες.
Οι Γερμανοί θεώρησαν ότι οι κάτοικοι του χωριού ήταν συνεργοί, επειδή δεν μίλησαν για να παρεμποδιστεί το σαμποτάζ και σε αντίποινα, στις 21 Αυγούστου 1944, διάλεξαν τους 30 πιο «μάχιμους» άνδρες του χωριού και τους εκτέλεσαν στο Κερατίδι. Η Δαμάστα εκκενώθηκε και ισοπεδώθηκε.
H καταστροφή της Δαμάστας 21 Αυγούστου 1944
έμμετρο ,Του Νικολάου Χανδράκη, συν/χου δασκάλου

Κάθε πρωί με το δροσιό που ανοίγει το λουλούδι.
Αφουγκραστείτε να σας πω λυπητερό τραγούδι.
Τραγούδι να το μάθετε τραγούδι να το λέτε

και της Δαμάστας το χωριό να κάθεστε να κλαίτε.
Αντάρτες κατεβήκανε στο Δαμαστό το λένε
και σαμποτάζ εκάμανε στους Γερμανούς που φταίνε.

Μετά ημέρες τέσσερις λίαν πρωί ξυπνούμε
και στο χωριό μας Γερμανούς πάρα πολλούς θωρούμε
.
Και διαταγή εδώκανε όλοι να κατεβούμε
γρήγορα στον αμαξωτό που θέλουν να μας πούνε.
Κι αφού μας εμαζώξανε εις το χωριό εμπήκαν
εκάμανε την έρευνα τίποτε δεν ευρήκαν.
Αμέσως εφωνάξανε ό,τι έχει ο καθένας
να φάμε και να φύγομε δεν βλάπτομε κανένα.
Εφάγανε και φύγανε. Χωρίς αμφιβολία
δε θα μας κάμουν τίποτα δεν έχομε αιτία.
Το βράδυ πάλι εγύρισαν και στο χωριό καθίσαν
και με μεγάλη υπομονή το μπλόκο μας εστήσαν.


Εις το χωριό καθίσανε μια δεκαριά ημέρες
και μέσα, εφωνάζανε στους νέους και στις νέες.
Μη φεύγετε από το χωριό, για τʼ όσους και να βρούμε
μακριά απʼ έξω απʼ το χωριό αντάρτες θα τους πούμε.

Χρόνια σαράντα τέσσερα και χίλια εννιακόσια
ήταν που οι Γερμανοί μας εξεθεμελιώσα.
Εικοσιμία τʼ Αύγουστου που νάθελα μη σώσει
εκείνη ημέρα το πρωί και να μην ξημερώσει.
Δευτέρα μέρα ήτανε η μαυροαραχνιασμένη
πούκαψαν τη Δαμάστα μας την πενταπλουμισμένη.
Ακόμα αξημέρωτα στους δρόμους εφωνάζαν
πάρετε δυο μερώ τροφή σας φτάνει μια για πάντα.
Τις πόρτες τα παράθυρα με πέτρες τα χτυπούσαν
γρήγορα κάτω, γρήγορα, μας εκακοποιούσαν.
Γρήγορα σας φωνάζομε μη μας αργοπορείτε
και όλα αυτά που έχετε εδώ θα μας τʼ αφήστε.


Κι αφού μας εμαζώξανε άνδρες γυναίκες χώρια
άρχισαν κλάμα τα παιδιά οι γυναίκες μοιρολόγια.
Τους άνδρες τους εβάλανε σε μια μεγάλη μάντρα
κι αμέσως ξεδιαλέξανε τριάντα παλικάρια.
Κι από τους διαλεχτούς αυτούς τους δεκαπέντε παίρνουν
στʼ αμάξι τους εβάλανε σʼ ένα βουνό πηγαίνουν.

Κι ευθύς τʼ αμάξι γύρισε και εις το Κερατίδι
πήγαν και τσʼ άλλους τους μισούς οι λυσσασμένοι σκύλοι.
Εκεί τους εκτελέσανε μετά τους παρετάνε
άταφους μες στην ερημιά οι σκύλοι να τους φάνε.
Μετά τʼ αμάξια γύρισαν κι όλους τους άλλους παίρνουν
και στα συρματοπλέγματα γρήγορα τους πηγαίνουν.


Δαμάστα μου όμορφο χωριό τίποτε δεν σʼ αφήσαν
τις πέτρες και τα χώματα κι εκείνα τα μαυρίσαν.
Μα τα καλά που έχασες δεν μας στενοχωρούνε
τα παλικάρια που ʽχασες θα κλαίμε ώστε να ζούμε.

Τριάντα τρία θύματα από το σαμποτάζι
είχες χωριό μου όμορφο που ήταν ένα χάζι.
Ητανε όλοι νέικοι κι όμορφα παλικάρια
ήταν απʼ όλο το χωριό τα πιο καλά βλαστάρια.
Ητανε και εγγράμματοι ήταν και παντρεμένοι

ήτανε και ελεύθεροι και αρραβωνιασμένοι.

Απʼ της Δαμάστας το χωριό ξένοι μου σαν περνάτε
παρακαλώ το χώμα της μην το βαροπατάτε.
Γιατί είναι χώματα ιερά χιλιοβασανισμένα
και με μαρτύρων αίματα περίσσια ποτισμένα.


Μόνο λιβάνι πάρετε και κάφτε στα μνημεία
και πέστε μεσʼ απʼ την ψυχή' Η μνήμη σας αιωνία
πηγή : www.patris.gr
Εκτελεσθέντες στο Κερατίδι
Κλίνης Γεώργιος του Νικολάου
Κουγιουμουτζάκης Ανδρέας του Εμμανουήλ
Κουγιουμουτζάκης Κων/νος του Εμμανουήλ
Κουγιουμουτζάκης Γεώργιος του Εμμανουήλ (αδέλφια)
Κουντούρης Εμμανουήλ του Σταύρου
Κουντούρης Νικόλαος του Δημητρίου
Κρουσανιωτάκης Ιωάννης του Γεωργίου
Κρουσανιωτάκης Ιωάννης του Νικολάου
Λιαδάκης Ιωάννης του Εμμανουήλ
Λιαδάκης Κων/νος του Χρήστου
Μαρούσης Γεώργιος του Δημητρίοιυ
Μαυράκης Εμμανουήλ του Στυλιανού
Μαυράκης Νικόλαος του Αλέξανδρου
Μουντουφάρης Γεώργιος του Εμμανουήλ
Μουντουφάρης Ματθαίος του Παναγιώτου
Νικολουδάκης Χαρίδημος του Σωτηρίου
Νικολουδάκης Γεώργιος του Βασιλείου
Παπαδάκης Αναστάσιος του Βασιλείου
Περάκης Νικόλαος του Στυλιανού
Σαρρής Αριστόδημος του Κων/νου
Σαρρής Γεώργιος του Δημητρίου
Σαρρής Γεώργιος του Νικολάου
Σαρρής Ευάγγελος του Γεωργίου
Σαρρής Ιωάννης του Γεωργίου (αδέλφια)
Σαρρής Μιχαήλ του Δημητρίου
Στρατιδάκης Γεώργιος του Αντωνίου
Στρατιδάκης Ιωάννης του Αντωνίου (αδέλφια)
Τριγώνης Εμμανουήλ του Στυλιανού
Τριγώνης Ιωάννης του Γεωργίου
Τριγώνης Ματθαίος του Γεωργίου.
Διαβάστε ολόκληρη την ιστορία του σαμποτάζ στον παρακάτω σύνδεσμο :
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ: Το σαμποτάζ της Δαμάστας: Ο Λοχαγός Bill Stanley Moss στην Κρήτη Το σαμποτάζ της Δαμάστας (Damasta Sabotage), έτσι έμεινε γνωστό  στην ιστορία, ήταν μια ανταρτικ...