Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2019

Το Χριστουγεννιάτικο Μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου για την εορτή των Χριστουγέννων 2019


#ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
Το Χριστουγεννιάτικο Μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου για την εορτή των Χριστουγέννων 2019.
Πάντοτε με λόγια Αγάπης βαθύτατου Σωτηριολογικού 
Ανθρωπισμού τόσο του Πνευματικού μας όσο και του Ψυχικού εαυτού επί τη βάσει της Αυτονομίας και Ελευθερίαςπου ο καθένας από εμάς επιλέγει να βαδίζει επι γης!
Το Χριστουγεννιάτικο Μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου για την εορτή των Χριστουγέννων 2019
OIKOUMENIKOPATRIARXIO
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ
ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
* * *
Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί,
προσφιλέστατα τέκνα ἐν Κυρίῳ,
Φθάσαντες τήν μεγάλην ἑορτήν τῶν Χριστουγέννων, δοξολογοῦμεν ἐν ὕμνοις καἰ ᾠδαῖς πνευματικαῖς τόν δι᾿ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους κενώσαντα ἑαυτόν καί τήν ἡμετέραν σάρκα ἀναλαβόντα Κύριον, ἵνα λυτρώσηται ἡμᾶς ἐκ τῆς «δουλείας τοῦ ἀλλοτρίου» καί ἀνοίξῃ τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων Παραδείσου τάς πύλας. Ἀγάλλεται ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, βιοῦσα λειτουργικῶς τό ὅλον μυστήριον τῆς Θείας Οἰκονομίας, προγευομένη τῆς δόξης τῆς ἐσχατολογικῆς Βασιλείας καί δίδουσα χριστοπρεπῶς τήν καλήν μαρτυρίαν τῆς πίστεως, τῆς ἐλπίδος καί τῆς ἀγάπης ἐν τῷ κόσμῳ.

Ὁ «οὐκ ἐκ τοῦ κόσμου» χαρακτήρ τῆς Ἐκκλησίας ὄχι μόνον δέν τήν ἀποκόπτει ἀπό τήν ἱστορικήν καί τήν κοινωνικήν πραγματικότητα, ἀλλά ἐμπνέει καί ἐνδυναμώνει τήν μαρτυρίαν αὐτῆς. Οὕτως, ἡ Ἐκκλησία, ἐν ἀναφορᾷ πάντοτε πρός τόν αἰώνιον προορισμόν τοῦ ἀνθρώπου, διακονεῖ τάς ὑπαρξιακάς ἀνάγκας αὐτοῦ, ἐπιχέει, ὡς ὁ Καλός Σαμαρείτης, «ἔλαιον καί οἶνον» ἐπί τάς πληγάς, καθισταμένη ὁ «πλησίον» παντός «ἐμπεσόντος εἰς τούς ληστάς» (πρβλ. Λουκ. ι’, 25 – 37), ἰωμένη τάς συγχρόνους «ἀσθενείας τοῦ πολιτισμοῦ», φωτίζουσα τάς διανοίας καί τάς καρδίας τῶν ἀνθρώπων. Ἡ πνευματικότης, ὡς παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τήν ζωήν τῶν πιστῶν, σημαίνει μαρτυρεῖν ἔργῳ καί λόγῳ περί τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος καί δέν ἔχει σχέσιν μέ ἄγονον ἐσωστρέφειαν. Τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι ζωῆς χορηγός, πηγή ἀγαθότητος, νομή χαρισμάτων, ζωή καί φῶς. Ὁ χριστιανός εἶναι φλεγόμενος ἄνθρωπος, φιλόθεος, φιλάνθρωπος καί φιλοκαλικός, δραστήριος καί δημιουργικός.


Τό Εὐαγγέλιον τῶν Χριστουγέννων ἀκούεται καί ἐφέτος εἰς ἕν πολιτισμικόν περιβάλλον, ὅπου ὑψίστη ἀξία θεωρεῖται τό «ἀτομικόν δικαίωμα». Ὁ ἑαυτοκεντρισμός καί ἡ φενάκη τῆς αὐτοπραγματώσεως μειώνουν τήν κοινωνικήν συνοχήν, ἐξασθενίζουν τό φιλάλληλον πνεῦμα καί τήν ἀλληλεγγύην καί ἐργαλειοποιοῦν τάς διανθρωπίνας σχέσεις. Ὁ ἄκρατος οἰκονομισμός καί ἡ ἐκκοσμίκευσις βαθύνουν τό ὑπαρξιακόν κενόν καί ὁδηγοῦν εἰς συρρίκνωσιν τῶν δημιουργικῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἀδύνατον νά ἀγνοήσῃ τάς ἐξελίξεις αὐτάς, τάς συνεπείας τῶν ὁποίων ὑφίστανται πρωτίστως οἱ νέοι, μέ ὄχημα τάς σαγηνευτικάς μηχανάς τοῦ τεχνολογικοῦ πολιτισμοῦ καί τάς παντοειδεῖς ὑποσχέσεις «ψευδῶν παραδείσων». Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (Κρήτη, 2016) ἐκάλεσε μετ᾿ ἐμφάσεως τούς νέους «νά συνειδητοποιήσουν ὅτι εἶναι φορεῖς τῆς μακραίωνος καί εὐλογημένης παραδόσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ταυτοχρόνως δέ καί οἱ συνεχισταί αὐτῆς», νά συμμετέχουν ἐνεργῶς εἰς τήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας, «νά διαφυλάσσουν θαρραλέως καί νά καλλιεργοῦν μέ δυναμισμόν τάς αἰωνίους ἀξίας τῆς Ὀρθοδοξίας διά νά δίδουν τήν ζείδωρον χριστιανικήν μαρτυρίαν» (Ἐγκύκλιος, § 8 καί 9).


Ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ, στοιχοῦντες τῇ προτροπῇ τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου καί μέ ἀναφοράν εἰς τήν πρόσφατον ἐκλογήν καί ἐγκατάστασιν τῶν νέων Ἀρχιεπισκόπων Ἀμερικῆς, Αὐστραλίας καί Θυατείρων καί Μεγάλης Βρεταννίας εἰς τάς τρεῖς μεγάλας Ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν τῇ Διασπορᾷ, ἀνακηρύσσομεν τό ἔτος 2020 «ἔτος ποιμαντικοῦ ἀνακαινισμοῦ καί ὀφειλετικῆς μερίμνης διά τήν νεολαίαν», καλοῦντες σύμπαντα τόν καθ᾿ ἡμᾶς ἱερόν κλῆρον καί τόν χριστεπώνυμον λαόν εἰς συμμετοχήν καί εἰς στήριξιν τῆς ἐνθέου ταύτης προσπαθείας.


Ἀποβλέπομεν εἰς τήν ἀνάπτυξιν μιᾶς «διαλεγομένης Ποιμαντικῆς» μέ φαντασίαν καί ὅραμα, μέ ἀκλόνητον πίστιν εἰς τήν ἀείρυτον χάριν τοῦ Θεοῦ καί μέ ἐμπιστοσύνην εἰς τήν δύναμιν τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ προσωποκεντρική αὐτή Ποιμαντική ὀφείλει νά στρέφῃ τούς νέους ἀπό τό «ζητεῖν τά ἑαυτῶν» καί τό «ἑαυτοῖς ἀρέσκειν», εἰς τήν «οὐ ζητοῦσαν τά ἑαυτῆς» ἀγάπην καί εἰς τό «ἀρέσκειν Θεῷ», ἀπό τά «ἀγαθά» εἰς τό «Ἀγαθόν», ἀπό τό «πολλῶν δεῖσθαι» εἰς τό «ἕν, οὗ ἐστι χρεία», συμβάλλουσα εἰς τήν ἀνάδειξιν τῶν χαρισμάτων ἑκάστου ἐξ αὐτῶν. Ὁ ἀληθῶς ἐλεύθερος ἑαυτός γεννᾶται διά τῆς προσφορᾶς τοῦ ἑαυτοῦ μας.


Βάσις διά τήν ἀφύπνισιν τῆς χριστιανικῆς συνειδήσεως παραμένει καί σήμερον ἡ βίωσις καί ἡ κατανόησις τοῦ νοήματος τῆς χριστιανικῆς λατρείας, τοῦ κοινοτικοῦ, εὐχαριστιακοῦ καί ἐσχατολογικοῦ χαρακτῆρος της. Οἱ νέοι πρέπει νά συνειδητοποιήσουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι σωματεῖον χριστιανῶν ἀλλά «Σῶμα Χριστοῦ». Καλοῦμεν τόν ἀνά τήν οἰκουμένην ἱερόν κλῆρον τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας εἰς μίαν «κενωτικήν» ποιμαντικήν κινητοποίησιν. Δέν θά ἀναμένωμεν νά ἔλθουν οἱ νέοι καί αἱ νέαι πρός ἡμᾶς, ἀλλά πορευόμεθα ἡμεῖς πρός αὐτούς, ὄχι ὡς κριταί ἀλλά ὡς φίλοι, μιμούμενοι τόν «ποιμένα τόν καλόν», ὅς «τήν ψυχήν αὐτοῦ τίθησιν ὑπέρ τῶν προβάτων» (Ἰωάν. ι’, 11). Ὁ ποιμήν εὑρίσκεται πάντοτε ἐν ἐγρηγόρσει καί ἐπιφυλακῇ, γνωρίζει τάς ποιμαντικάς ἀνάγκας τῶν νέων καί τόν κοινωνικόν των περίγυρον καί δρᾷ ἀναλόγως.


Ἡ ποιμαντική του παρέμβασις ἀντλεῖ ἔμπνευσιν καί κατεύθυνσιν ἀπό τήν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας, προσφέρουσα εἰς τούς νέους ὄχι ἁπλῶς «βοήθειαν», ἀλλά τήν «ἀλήθειαν» τῆς ἐλευθερίας, «ἧ Χριστός ἡμᾶς ἠλευθέρωσεν» (Γαλ. ε’, 1).


Μέ αὐτάς τάς σκέψεις, προσκυνοῦντες μετ᾿ εὐλαβείας τό Θεῖον Βρέφος τῆς Βηθλεέμ, εὐχόμεθα πᾶσιν ὑμῖν, ἐκ τοῦ πανεόρτου Φαναρίου, εὐλογημένον τό Ἅγιον Δωδεκαήμερον καί εὔκαρπον τόν ἐπί θύραις νέον σωτήριον ἐνιαυτόν, ἐπικαλούμενοι ἐφ᾿ ὑμᾶς τήν ἀείζωον χάριν καί τό μέγα ἔλεος τοῦ συγκαταβάντος τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων Σωτῆρος Χριστοῦ, τοῦ «Θεοῦ μεθ᾿ ἡμῶν».
Χριστούγεννα ‚βιθ’
Ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος
διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν
ΠΗΓΗ:
ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2019

Τα Χριστούγεννα του Παπαδιαμάντη, Κώστα Βάρναλη

Παπαδιαμάντης -Βάρναλης
Ὁ οὐρανὸς ἔβρεχε διαρκῶς λεπτὸν νερόχιονον, ὁ γραῖγος ἀδιάκοπος ἐφύσα καὶ ἦτο ψῦχος καὶ χειμὼν τὰς παραμονὰς τῶν Χριστουγέννων τοῦ ἔτους...
Ὁ κυρ-Ἀλέξανδρος εἶχε νηστεύσει ἀνελλιπῶς ὁλόκληρον τὸ Σαρανταήμερον καὶ εἶχεν ἐξομολογηθεῖ τὰ κρίματά του (παπα-Δημήτρη τὸ χέρι σου φιλῶ!). 

Καὶ ἀφοῦ ἐγκαίρως παρέδωσε τὸ χριστουγεννιάτικον διήγημά του εἰς τὴν «Ἀκρόπολιν» καὶ διέθεσεν ὁλόκληρον τὴν γλίσχρον ἀντιμισθίαν του πρὸς πληρωμὴν τοῦ ἐνοικίου καὶ τῶν ὀλίγων χρεῶν του, γέρων ἤδη κεκμηκὼς ὑπὸ τῶν ἐτῶν καὶ τῆς νηστείας, ἀποφεύγων πάντοτε τὴν πολυάσχολον τύρβην, ἀλλὰ φιλακόλουθος πιστός, ἔψαλεν, ὡς συνήθως, μὲ τὴν βραχνὴν καὶ σπασμένην φωνήν του, πλήρη ὅμως ἐνθέου πάθους, ὡς δεξιὸς ψάλτης, εἰς τὸ παρεκκλήσιον τοῦ Προφήτου Ἐλισσαίου τὰς Μεγάλας Ὥρας, σχεδὸν ἀπὸ στήθους, καὶ ὄτε ἐπανῆλθεν εἰς τὸ πτωχικόν του δωμάτιον, δὲν εἶχεν ἀκόμη φέξει!
Ἤναψε τὸ κηρίον του καὶ τῇ βοηθείᾳ τοῦ κηρίου (καὶ τοῦ Κυρίου!) ἔβγαλε τὸ ὑπόδημά του τὸ ἀριστερόν, διότι τὸν ἠνώχλει ὁ κάλος, καὶ ἡμίκλιντος ἐπὶ τῆς πενιχρᾶς στρωμνῆς του, πολλὰ ῥεμβάζων καὶ οὐδὲν σκεπτόμενος, ἤκουε τὰς ὀρυγὰς τοῦ κραταιοῦ ἀνέμου καὶ τοὺς κρότους τῆς βροχῆς καὶ ἔβλεπε νοερῶς τὸν πορφυροῦν πόντον νὰ ῥήγνυται εἰς τοὺς σκληροὺς αἰχμηροὺς βράχους τοῦ νεφελοσκεποῦς καὶ χιονοστεφάνου Ἄθω.
Ἐκρύωνεν. 
Ἀλλὰ τὸ καφενεῖον τοῦ κυρ-Γιάννη τοῦ Ἀγκιστριώτη ἦτο κλειστόν. Ἀλλὰ καὶ ὀβολὸν δὲν εἶχε νὰ παραγγείλει:
- Πάτερ Ἀβραάμ, πέμψον Λάζαρον! (ἕνα ποτηράκι ῥακὴ ἢ ῥώμι).Ἐκείνην τὴν χρονιὰν τὰ Χριστούγεννα ἔπεσαν Παρασκευήν. 
Τόσον τὸ καλύτερον. 
Θὰ νηστεύσει καὶ πάλιν, ὡς τὸ εἶχε τάμα νὰ νηστεύει διὰ βίου κάθε Παρασκευὴν διὰ νὰ ἐξαγνισθεῖ ὁ ἁμαρτωλὸς δοῦλος τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὸ μέγα κρῖμα τῆς νεότητός του, ποὺ εἶδε τυχαίως ἀπὸ τὴν κλειδαρότρυπαν τὴν νεαράν του ἐξαδέλφην νὰ γδύνεται.
Ἔκαμε τὸν σταυρόν του κι ἐσκεπάσθη μὲ τὴν διάτρητον βατανίαν του, ὅπως ἦτο ντυμένος καὶ μὲ τὰ ὑποδήματα - πλὴν τοῦ ἀριστεροῦ.
Καὶ τότε εὑρέθη εἰς τὴν προσφιλήν του νῆσον τῶν παιδικῶν του χρόνων μὲ τὰ ῥόδιν᾿ ἀκρογιάλια, τὰς ἁλκυονίδας ἡμέρας, τὰς χλοϊζούσας πλαγιάς, μὲ τὰ κρίταμα, τὴν κάππαριν καὶ τὰς ἁρμυρήθρας τῶν παραθαλασσίων βράχων καὶ μὲ τοὺς ἁπλοὺς παλαιοὺς ἀνθρώπους, θαλασσοδαρμένους ἢ ναυαγούς, ζωντανοὺς καὶ κεκοιμημένους.
Καὶ ἦλθεν ὁ Χριστὸς μὲ τὸ τεθλιμμένον πρόσωπον, ἡ Παναγία ἡ Γλυκοφιλοῦσα μὲ τὸ λευκὸν καὶ ἔνθεον Βρέφος της, ὁ Ἅγιος Στυλιανός, ὁ φίλος καὶ φρουρὸς τῶν νηπίων, ἡ Ἁγία Βαρβάρα καὶ ἡ Ἁγία Κυριακὴ μὲ τοὺς σταυροὺς καὶ τοὺς κλάδους τῶν φοινίκων εἰς τὰς χεῖρας, ὁ ὅσιος Ἀντώνιος καὶ Εὐθύμιος καὶ Σάββας μὲ τὰς γενειάδας καὶ τὰ κομβοσχοίνια των· καὶ ἦλθε καὶ ὁ ὅσιος Μωϋσῆς ὁ Αἰθίοψ, «ἄνθρωπος τὴν ὄψιν καὶ θεὸς τὴν καρδίαν», ἡ Ἁγία Ἀναστασία ἡ Φαρμακολύτρια κρατοῦσα εἰς τὰς χεῖρας τὸ μικρόν της ληκύθιον, τὸ περιέχον τὰ λυτήρια ὅλων τῶν μαγγανειῶν καὶ ἐπῳδῶν, ὁ Ἅγιος Ἐλευθέριος, ἡ Ἁγία Μαρίνα καὶ εἴτα ὁ Ἅγιος Γεώργιος καὶ ὁ Ἅγιος Δημήτριος μὲ τὰ χαντζάριά των, μὲ τὰς ἀσπίδας καὶ τοὺς θώρακάς των - ὁλόκληρον τὸ Τέμπλον τοῦ παρεκκλησίου τῆς Παναγίας τῆς Γλυκοφιλούσης ἐκεῖ ἐπάνω εἰς τὸν βράχον τὸν μαστιζόμενον ἀπὸ θυέλλας καὶ λαίλαπας καὶ λικνιζόμενον ἀπὸ τὸ πολυτάραχον καὶ πολυρροιβδον κῦμα...
Φέγγος ἐαρινὸν καὶ θαλπωρὴ διεχύθησαν ἐντὸς τοῦ ὑγροῦ δωματίου καὶ ὁ κυρ-Ἀλέξανδρος λησμονήσας τὸν κάλον του ἀνεσηκώθη νὰ φορέσει καὶ τὸ ἀριστερόν του ὑπόδημα διὰ ν᾿ ἀσπασθεῖ εὐλαβῶς τοὺς πόδας τοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας καὶ τῶν ἁγίων.

Ἀλλ᾿ ἡ ὀπτασία ἐξηφανίσθη καὶ ἰδοὺ εὑρέθη εἰς τὸν Ἅη-Γιάννην τὸν Κρυφόν, ποὺ ἐγιάτρευε τοὺς κρυφοὺς πόνους κι ἐδέχετο τὴν ἐξαγόρευσιν τῶν κρυφῶν ἁμαρτιῶν. 
Πλῆθος πιστῶν εἶχεν ἀνέλθει ἀπὸ τὴν πολίχνην, ζωντανοὶ καὶ συγχωρεμένοι, νὰ παρακολουθήσουν τὴν Λειτουργίαν, τὴν ὁποία ἐτέλει ὁ παπα-Μπεφάνης βοηθούμενος ἀπὸ τὸν μπάρμπ᾿ Ἀναγνώστην τὸν Παρθένην.
Κατὰ περίεργον ἀντινομίαν τῶν στοιχείων, ἦτο καλοκαῖρι κι ἡ Λειτουργία εἶχε τελειώσει καὶ ἦτον δὲν ἦτον τρίτη πρωϊνή, ὅτε ἡ ἀμφιλύκη ἤρχισε νὰ ῥοδίζει εἰς τὸν ἀντικρυνὸν ζυγὸν τοῦ βουνοῦ.
Ὅλοι γείτονες, λάλοι καὶ φωνασκοί, ἐκάθηντο κατὰ γὴς πέριξ ἐστρωμένης καθαρᾶς ὀθόνης. 
Τέσσερ᾿ ἀρνιά, τρία πρόβατα, δύο κατσίκια, ἀστακοουρές, κεφαλόπουλα καπνιστὰ τῆς λίμνης, αὐγοτάραχον καὶ ἐγχέλεις ἁλατισμένοι, πίττες, κουραμπιέδες, μπακλαβάδες, πορτοκάλια καὶ μῆλα - ὅλα τὰ καλούδια, προϊόντα της μικρῆς καὶ ὡραίας νήσου, περιέμενον τοὺς συνδαιτυμόνας.
- Καλῶς ὥρισες κυρ-Ἀλέξαντρε, κάτσε κ᾿ ἡ ἀφεντιά σου, τοῦ εἶπεν ἡ θεία ἡ Ἀμέρσα.
Ἀλλὰ τί βλέπει γύρω του; 
Ὅλους τους ἥρωας καὶ τὰς ἡρωίδας τῶν Χριστουγεννιάτικων διηγημάτων του. Ἐκεῖ ἦτον ἡ θεία-Ἀχτίτσα, φοροῦσα καινουργῆ μανδήλαν καὶ νέα πέδιλα, ἐπιδεικνύουσα μετ᾿ εὐγνωμοσύνης τὸ συνάλλαγμα τῶν δέκα λιρῶν, τὸ ὁποῖον μόλις ἔλαβε ἀπὸ τὸν ξενητευμένον εἰς τὴν Ἀμερικὴν υἱόν της. 
Δίπλα της ἐκάθητο κι ὁ Γιάννης ὁ Παλούκας, ὁ προσποιηθεὶς τὸν Καλλικάντζαρον τὴν Παραμονὴν τῶν Χριστουγέννων καὶ ληστεύσας τὸν Ἀγγελῆν, τὸν Νάσον, τὸν Τάσον - ὅλα τὰ παιδία τὰ ὁποῖα κατήρχοντο ἀπὸ τὴν Ἐπάνω ἐνορίαν, ἀφοῦ εἶχαν ψάλει τὰ Κάλανδα.
Ἐσηκώθη καὶ παρέδωσεν εἰς τὸν κυρ-Ἀλέξανδρον τὰς κλεμμένας πεντάρας -δὲν εἶχε πῶς νὰ μεθύσῃ καὶ ἑορτάσῃ τὰ Χριστούγεννα ἐκείνην τὴν χρονιὰν (συχωρεμένος ἂς εἶναι!).
Ἰδοὺ κι ὁ Μπαρμπ᾿ Ἀλέξης, ὁ Καλοσκαιρῆς, ποὺ δὲν εἶχεν ἀνάγκην τοῦ πορθμείου τοῦ Χάροντος διὰ νὰ πηδήσει εἰς τὸν ἄλλον κόσμον· εἶχε τὸ ἰδικόν του, ὑπόσαθρον πλοιάριον, αὐτόχρημα σκυλοπνίχτην. 
Μαζί του ἦτον κι ὁ σύντροφός του ὁ Γιάννης ὁ Πανταρώτας ὁ ναυτολογημένος ὡς Ἰωαννίδης καὶ διατελῶν ἐν διαρκεῖ ἀπουσίᾳ κατὰ τὰς ὥρας τῆς ἐργασίας.
- Νὰ φροντίσῃς, τοῦ εἶπεν ὁ Πανταρώτας, νὰ πάρω τὴν σύνταξή μου!
Καὶ λησμονῶν τὴν ἱερότητα τῆς στιγμῆς ἐμούντζωσε τὸ κενὸν συνοδεύων τὴν ἄσεμνον χειρονομίαν μὲ τὴν ἀσεμνοτέραν βλασφημίαν:
- Ὅρσε, κουβέρνο!Ἐκεῖ ἦτον κι ὁ Μπαρμπα-Διόμας, εὐτυχὴς διότι ἐγλύτωσεν ἀπὸ τὸ ναυάγιον καὶ ἐρρόφησεν ἀπνευστὶ ἐπὶ τοῦ διασώσαντος αὐτὸν τρεχαντηρίου ὁλόκληρον φιάλην πλήρη ἡδυγεύστου μαύρου οἴνου διὰ νὰ συνέλθει - ὢ πενιχρά, ἀλλ᾿ ὑπερτάτη εὐτυχία τοῦ πτωχοῦ!
Ἀλλ᾿ ἰδοὺ ἔτρεξε νὰ τοῦ σφίξη τὴν χεῖρα καὶ ὁ βοσκὸς ὁ Στάθ᾿ς τοῦ Μπόζα, τοῦ ὁποίου δύο αἶγες εἶχον βραχωθῆ εἰς τὸν κρημνὸν ὑπεράνω της ἀβύσσου, ὅπου ἔχαινεν ὁ πόντος καὶ ἦτο ἀδύνατον νὰ σωθοῦν, ἂν δὲν τὸν κατεβίβαζαν διὰ σχοινίου εἰς τὸν βράχον μὲ κίνδυνον τῆς ζωῆς του.
- Τὴν Ψαρὴ τὴν ἔχω τάξει ἀσημένια στὴν Παναγιά. 
Τὴ Στέρφα (τὴν ἄλλην αἶγα) θὰ τὴν σφάξω γιὰ σένα, νὰ τὴν φᾶμε.Καὶ ἡ Ἀσημίνα τοῦ μαστρο-Στεφανῆ τοῦ βαρελᾶ, μὲ τὰς τέσσαρας κακοτυχισμένας θυγατέρας, τὴ Ῥοδαυγή, τὴν Ἑλένη, τὴ Μαργαρὼ καὶ τὴν Ἀφέντρα, ἡ Ἀσημίνα, ποὺ τὴν μίαν ἡμέραν ἑώρτασε τοὺς γάμους τῆς Ἀφέντρας μὲ τὸν Γρηγόρη τῆς Μονεβασᾶς καὶ τὴν ἄλλην ἡμέραν ἐπένθησεν τὸν θάνατον τοῦ υἱοῦ της τοῦ Θανάση.
Τέλος, ὤ! τῆς ἐκπλήξεως, ἐνεφανίσθη καὶ ὁ ἕτερος ἐαυτός του, ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδημούλης, ὁ πτωχαλαζών, ὁ ἀσχολούμενος εἰς ἔργα μὴ κοινῶς παραδεδεγμένης χρησιμότητος!
Ὁ κυρ-Ἀλέξανδρος ἠσθάνθη τύψεις, ὅτι ἔπλασεν ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους τοῦ λαοῦ τόσον δυστυχεῖς καὶ ταπεινοὺς ἢ τόσον ἁμαρτωλοὺς (οὐδεὶς ἀναμάρτητος!) καὶ τὸν ἑαυτόν του τόσον ἐπηρμένον!...
Ἀλλὰ τὴν στιγμὴν ἐκείνην τὸν διέκοψεν ἡ ὀκταόκαδος τσότρα, ἡ περιφερομένη ἀπὸ χειρὸς εἰς χεῖρα. 
Δὲν ἐπρόλαβε νὰ τὴν ἐναγκαλισθῇ καὶ ἤχησαν τὰ λαλούμενα (βιολιτζῆδες ντόπιοι καὶ τουρκόγυφτοι μὲ κλαρινέτα) καὶ ... ἐξύπνησεν.
Ποτὲ ὁ κοσμοκαλόγηρος κυρ-Ἀλέξανδρος δὲν ἐξύπνησε τόσον χορτάτος, ὅσον ἐκείνην τὴν ἁγίαν ἡμέραν, ὁ νῆστις τοῦ Σαρανταημέρου καὶ ὁ νῆστις ὅλης της ζωῆς του! - ζωὴν νὰ ἔχει!
O Κώστας Βάρναλης έχει γράψει και άλλα διηγήματα με ύφος "παπαδιαμαντικό", 
κάνοντας χρήση φράσεων και λέξεων του σπουδαίου αυτού διηγηματογράφου. 
Το συγκεκριμένο κείμενο παρουσιάζει ως ήρωα τον ίδιο τον 
Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη (κυρ Ἀλέξανδρος). 

Πηγή Υλικού:
"Πεζός Λόγος", Εκδόσεις Κέδρος

Επιλογή υλικού: Αικατερίνη ΔιαμαντοπούλουΥπεύθυνη Υλικού των Ιστοχώρων του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

Το παρόν είναι ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ από την Ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

Άναρχος Θεός καταβέβηκεν, και εν τη Παρθένω κατώκησεν. Έρουρεμ, έρουρεμ έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Δέσποινα! (Βυζαντινά Κάλαντα)

Άναρχος Θεός (Βυζαντινά Κάλαντα)


Άναρχος Θεός καταβέβηκεν,
και εν τη Παρθένω κατώκησεν.
Έρουρεμ, έρουρεμ
έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Δέσποινα!

Βασιλεύς των όλων και Κύριος
ήρθε τον Αδάμ αναπλάσασθαι.
Έρουρεμ, έρουρεμ
έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Άχραντε!

Γηγενείς σκιρτάτε και χαίρεσθε,
τάξεις των αγγέλων ευφραίνεσθε.
Έρουρεμ, έρουρεμ
έρου έρου έρουρεμ, Χαίρε Δέσποινα!

Δέξου Βηθλεέμ τον Δεσπότην σου,
Βασιλέα πάντων και Κύριον
Έρουρεμ, έρουρεμ,
έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Άχραντε!

Εξ Ανατολών Μάγοι έρχονται,
δώρα προσκομίζοντες άξια.
Έρουρεμ, έρουρεμ
έρου, έρου, έρουρεμ, Χαίρε Άχραντε!

Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2019

ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΘΡΗΝΟΣ ΣΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ μια Μαύρη Δευτέρα πριν 76 χρόνια στις 13 του Δεκέμβρη 1943, όταν οι ναζί αφάνιζαν μία ολόκληρη πόλη και ο χρόνος σταμάτησε στις 14:34, όταν συντελέστηκε μία από τις μεγαλύτερες θηριωδίες στον ελληνικό χώρο κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου Πολέμου. Οι Γερμανοί πυρπολούν τα Καλάβρυτα και εκτελούν όλους τους άνδρες πάνω από 14 χρόνων.


Το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων μέσα από πραγματικές αφηγήσεις ανθρώπων που τότε ήταν παιδιά,

βασισμένο στο βιβλίο 
«Το ημερολόγιο της εκτέλεσης. Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 1943», 
του Δημοτικού Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.
[Επιμέλεια: Χρήστος Φωτεινόπουλος, 2012]
Πριν τον πόλεμο
Το 1940 ήμουν παιδί. Ζούσα στα Καλάβρυτα. 
Πριν τον πόλεμο, τα Καλάβρυτα θυμάμαι ήταν μια μικρή επαρχιακή κοινωνία, κυρίως αγροτική και κτηνοτροφική. 
Με τις δημόσιες υπηρεσίες της, τα σχολεία της, τις βιοτεχνίες της, τις γιορτές και τα πανηγύρια της, αλλά και τη Φιλαρμονική της. 
 (κρατάει ένα ποτήρι με βανίλια) Κάθε Κυριακή απόγευμα καθόμασταν με τους γονείς μου και τ’ αδέλφια μου στο καφενείο και τρώγαμε υποβρύχιο, δηλαδή ένα κουταλάκι βανίλια μέσα σε ένα ποτήρι νερό. 
Μετά κατά το βραδάκι τα παιδιά της Φιλαρμονικής, 
που την επανδρώναμε εμείς οι μαθητές του Σχολείου, ψυχαγωγούσαμε τον κόσμο. 
Ανεβασμένοι σε μια εξέδρα στην πλατεία παίζαμε διάφορους σκοπούς. 
Νιώθαμε ευτυχισμένοι. Μέχρι που… 
Κι όμως όλα ήταν αλήθεια. 
Οι Γερμανοί ήθελαν εκδίκηση. 
«Επιχείρηση Καλάβρυτα» το λέγανε. 
Έψαχναν από τη μια να βρουν και να ελευθερώσουν τους αιχμαλώτους της «μάχης της Κερπινής»
και από την άλλη να εξουδετερώσουν τους αντάρτες. 
Η «Επιχείρηση Καλάβρυτα»: Η αρχή του τέλους… 
 Κυκλοφορούσαν φήμες ότι έρχονταν οι Γερμανοί στα Καλάβρυτα από παντού. 
Όλοι φοβόντουσαν πιθανά αντίποινα. 
Ακούγαμε ότι σκότωσαν κόσμο στους Ρογούς, στην Κερπινή, στη Ζαχλωρού, ότι έκαψαν το Μέγα Σπήλαιο, ότι σκότωσαν τους καλόγερους. 
Όλα τα μαθαίναμε, αλλά δεν μπορούσαμε να τα πιστέψουμε, δε χώραγε ο νους μας τέτοια καταστροφή. 
6.000 περίπου υπολογίζονταν οι αντάρτες. 
Αρχηγός τους ο καπετάν Μίχος
Είχανε και βοήθεια από συγγενείς και φίλους που ζούσαν στην περιοχή. 
Οι Γερμανοί το ήξεραν αυτό. 
Έπρεπε λοιπόν με κάποιο τρόπο να σταματήσουν την Αντίσταση και να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους. 
Η είσοδος στα Καλάβρυτα: ημέρες τρόμου 
 Η είσοδος των Γερμανών έγινε με τεθωρακισμένα την 
Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου του 1943


ΡΟΥΣΣΕΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ - ΑΦΙΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ 

Συγκέντρωσαν όλους τους κατοίκους στην κεντρική πλατεία, 
όπου ο επικεφαλής αξιωματικός είπε ότι ήλθαν 
για να καταδιώξουν τους αντάρτες. 
Απαγόρευσαν την κυκλοφορία πολιτών στους δρόμους απειλώντας ότι θα πυροβολούν όποιον κυκλοφορεί 
και άρχισαν να πυρπολούν τα σπίτια όσων είχαν αντάρτες. 
Από τις πρώτες μέρες που ήρθαν στην πόλη, έκαιγαν και λεηλατούσαν σπίτια και μαγαζιά παίρνοντας τρόφιμα.
Το Σάββατο 11 Δεκεμβρίου το πρωί, θυμάμαι οι Γερμανοί βρήκαν τους τρεις αιχμαλώτους στρατιώτες τους από τη μάχη της Κερπινής σκοτωμένους και θαμμένους στο νεκροταφείο. 
Δεν ξέρω πώς το πληροφορήθηκαν. 
Τους ξέθαψαν, τους έκαναν νεκροψία. 

Εμένα ο πατέρας μου ήταν επιπλοποιός και τον φώναξαν να φτιάξει τα φέρετρα.
Γυρίζοντας στο σπίτι κατάχλωμος και φανερά στεναχωρημένος 
είπε στη μητέρα μου:
«Αυτή τη φορά οι Γερμανοί έχουν 
εξαγριωθεί πάρα πολύ και θα μας σκοτώσουν. 
Θα μας σκοτώσουν!» 

Το προσκλητήριο του θανάτου και ο αποχωρισμός  
Τη Δευτέρα το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου του 1943 
ακούσαμε τις καμπάνες που ήχησαν βάναυσα μέσα στο κρύο και ομιχλώδες πρωινό. 
Μας είπαν να συγκεντρωθούμε όλοι ανεξαιρέτως στην πλατεία με τροφή μιας ημέρας και κρατώντας από μια κουβέρτα. 
Στην πλατεία υπήρχαν Γερμανοί και μας έστειλαν κάτω, προς το σχολείο. 
Στη μια αίθουσα είχαν στοιβάξει τα γυναικόπαιδα και στην άλλη όλους τους άντρες που ήταν πάνω από δεκατεσσάρων ετών. 
Γερμανοί στρατιώτες σπρώχνουν κατοίκους που κρατούν μια κουβέρτα και λίγο ψωμί και από τη δεξιά πλευρά στέλνουν τους άντρες από την αριστερή τα γυναικόπαιδα. 
Κορίτσια μπορούν να κρατούν μωρά τυλιγμένα στην αγκαλιά τους. Κλάματα. Γερμανός με βίτσα τους λέει: 
«Εσύ από εκεί» 
Μια μάνα φωνάζει:
 «Αλέκο, Αλέκο! Σταμάτα να σου δώσω λίγο ψωμί και το παλτό του πατέρα σου».
 Ένας Γερμανός ρωτά ένα αγόρι 
«Πόσο είσαι;» 
Αυτό δείχνει με τα δάχτυλα του 14 και το σπρώχνει στις γυναίκες. Γυναίκες προσεύχονται.
Το τι επικρατούσε μέσα δεν περιγράφεται. στριγκλιές, σκουζμάρια. Φωνές, κλάματα, προσευχές, ψαλμωδίες. 
Φόβος και τρόμος. Απελπισία και απόγνωση. 
Από τα πανύψηλα παράθυρα δε βλέπαμε έξω. 
Για αυτό κάθε λίγο, κάποιος ανέβαινε στην ανθρώπινη «σκαλωσιά» για να δει από το παράθυρο τι γινόταν.
 Έτσι μάθαμε ότι οι Γερμανοί αγγάρεψαν μερικούς άνδρες Καλαβρυτινούς για να κουβαλήσουν τη λεία τους από την Εθνική Τράπεζα.
Ξαφνικά ακούστηκε μια φωνή. 
«Οι άντρες βγήτε έξω». 
Στα πρόσωπά μας ζωγραφίστηκε η απορία. 
Που τους πάνε; 
Δεν πέρασε πολύ ώρα και είπαν μερικοί ότι έπεσε φωτοβολίδα. 
Εγώ δεν είδα, αλλά άκουσα ωστόσο πυροβολισμούς.
Ο γιος της Ντάνου που κοίταζε έξω από το παράθυρο σε μια στιγμή είπε: 
«Μαμά κοίταξε, καίγεται το σπίτι». 
«Δεν πειράζει αγάπη μου» του είπε,
 «θα το ξαναφτιάξουμε». 
 Καίγανε το ένα σπίτι μετά το άλλο.
 Ένας γέροντας πάνω από χρόνων είχε ανέβει στο παράθυρο και φώναζε: 
«Τώρα καίγεται του Καλδίρη το σπίτι. 
Τώρα καίγεται του Βαλιμίτη. Τώρα του Τσαρούχα.» 
Εμείς ακούγαμε και τρέμαμε. 
Ολόκληρη η πόλη είχε πάρει φωτιά. 
Είχε λαμπαδιάσει. 
Ώσπου έβαλαν φωτιά στο σχολείο να μας κάψουν.
 Ξαφνικά όσοι ήμασταν μέσα στο σχολείο νιώσαμε να πυρώνονται τα πόδια μας. Η ώρα ήταν 2.30. 
«Καιγόμαστε. Καιγόμαστε. Φωτιά!» 

ΡΟΥΣΣΕΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ- ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ 13-12-1943 


Σκούζαμε και φωνάζαμε. Τι οδυρμός. 
Οι μανάδες μας χτυπούσαν τις πόρτες, άνοιγαν τα παράθυρα και πετούσαν τα παιδιά τους έξω, όπως η μητέρα μου τον αδερφό μου κι εμένα. 
Καταφέραμε και βγήκαμε άλλος από τα παράθυρα, 
άλλος από τις πόρτες. 
Από εκεί βγήκαμε έξω στο προαύλιο και στην πλατεία 
και σκούζαμε: «Που είναι οι άντρες;». 
Η μια φώναζε «Γιώργηηηηηηηηη», 
η άλλη «Κίτσοοοοοο», η άλλη «Χρήστοοοοοο». 
Φωτιά, καπνοί… κι ο ήλιος από ψηλά λες κι έσταζε αίμα….
Η εκτέλεση 
Άνδρες με μια κουβέρτα στο χέρι και λίγο ψωμί προχωράνε σε σειρά. Γερμανοί τους προστάζουν να είναι σωστοί. 
Τους καθίζουν κάτω να φάνε λίγο ψωμάκι. 
Κάποια στιγμή τους σηκώνει όρθιους. 
Ο Πάνος Γεωργαντάς φώναξε δυνατά: 
«Των πολλών ο θάνατος, ουκ έστι θάνατος!» 
Αρχίζουν οι πυροβολισμοί και πέφτουν κάτω.
14 (αγόρι).
 Ήμασταν 700 περίπου. 
Εγώ ήμουν ένας από τους δεκατρείς που σώθηκαν. 
Μόλις άρχισαν τα πολυβόλα να μας βαράνε έπεσα κάτω μπρούμυτα και δεν με βρήκε η σφαίρα. 
Περίμενα να σταματήσουν οι πυροβολισμοί. 
Δεν κουνιόμουνα μέχρι να φύγουν. 
Κάποια στιγμή ανασήκωσα δειλά – δειλά το κεφάλι μου και είδα τους Γερμανούς να φεύγουν. 
Σηκώθηκα. Τι να δω! 
Στρώμα τα πτώματα. 
Ξεκίνησα για το λαγκάδι για να πλυθώ. 
Πάταγα πάνω στα πτώματα. 
Δεν κοίταζα κάτω για να μη βλέπω που πατάω. 
Ο απεγκλωβισμός και η περιπλάνηση 
Εμείς οι γυναίκες με τα παιδιά που καταφέραμε να βγούμε από το Σχολείο που καιγόταν είδαμε Γερμανούς να κατεβαίνουν από ένα μονοπατάκι πίσω από το γυμναστήριο και να κατευθύνονται τραγουδώντας προς τις γραμμές. 
Στη συνέχεια ακούσαμε την κυρά Βασίλω να φωνάζει: 
«Ελάτε απάνω, κουρούνες, σκοτώσανε τους ανθρώπους μας στου Καπή τη ράχη!»
H «Ράχη του Καπή», όπου εκτελέστηκαν 800 Καλαβρυτινοί
 Η αναζήτηση και η φριχτή ανακάλυψη 
Μόλις φτάσαμε στη λάκα του Καπή είδαμε εκείνο το κακό. Προχωρούσαμε πάνω στο Γολγοθά
Πατάγαμε αίματα, όλη η πλαγιά κατακόκκινη. 
Το αίμα έφτανε μέχρι το γόνατο. 
Πώς θα αναγνώριζαμε τους δικούς μας;

Άλλες γυρεύαμε τους άντρες μας, άλλες τους γιους μας, 
άλλες τους πατεράδες και τα αδέλφια μας. 
Κι έβλεπες ένα βουβό πράμα. 
Γυναίκες να ψάχνουνε με μάτια θαμπωμένα, με πρόσωπα παγωμένα. Καθόλου κλάματα. Μόνο μια βουβαμάρα.
Τον πατέρα μου, τον Δημήτρη και τον αδελφό μου τον Νίκο τους βρήκαμε αγκαλιασμένους. 
Στη συνέχεια εγώ κι η αδελφή μου τους πήραμε σούρνοντας πάνω σε μια κουβέρτα και τους κατεβάσαμε στο νεκροταφείο. 
 Ήμασταν όλο γυναίκες και κουβαλούσαμε με όποιο τρόπο μπορούσαμε τους νεκρούς μπροστά στο κοιμητήριο. 
Η μια γυναίκα βοηθούσε την άλλη κι όλες μαζί φυλάγαμε τους σκοτωμένους να μη τους φάνε τα σκυλιά και τους ληστέψουν οι κλέφτες. 
Χτυπούσαμε και τενεκέδες για να μην τους φάνε τα όρνια.
Πώς να τους θάβαμε; 
Άλλοι πάλευαν με ξύλα, άλλοι με τα χέρια, άλλοι με φτυάρι. 
Εγώ έσκαβα με ένα σκαλιστήρι που είχε η μάνα μου στον κήπο. Σκάβαμε και μετά τους σκεπάζαμε με χώματα και πέτρες. 
Άφτιαχτοι κι αδιάβαστοι πήγαν στον άλλο κόσμο.
Η μεταφορά των νεκρών
Άντρες κείτονται νεκροί. 
Γυναίκες αλαφιασμένες ανηφορίζουν στον τόπο της εκτέλεσης. Βρίσκουν νεκρά τα αγαπημένα πρόσωπα των δικών τους. Γονατίζουν και οδύρονται σιωπηλά. 
Μια γυναίκα μονολογεί: 
«Αχ, Φέρτε μου κι ένα κουτσό, φέρτε μου ένα κουλό παιδί, 
να έχω ένα παιδί έστω και κουτσό!».
 Κάποιες τραβούν τους νεκρούς προς το κοιμητήριο.
Αναζητώντας καταφύγιο – Η πρώτη βοήθεια 
Στην πόλη των Καλαβρύτων δεν υπήρχε τίποτε όρθιο. 
Η πόλη είχε καεί εξολοκλήρου. 
Είχαν μείνει ένα δυο χαμόσπιτα τα οποία δεν ήταν δυνατόν να στεγάσουν κανένα μέσα στον σκληρό χειμώνα του Καλαβρυτινού Δεκέμβρη. 
Νηστικοί και κοκαλιασμένοι από την παγωνιά, άλλοι μέναμε σε μισοκαμένες χαμοκέλες, άλλοι στο δρόμο, άλλοι σε σπηλιές.
Λίγες μέρες αργότερα μετά την καταστροφή ήρθαν από τον Ερυθρό Σταυρό και φέρανε τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα. 
Διοργανώθηκε κι ένα συσσίτιο για μας τα παιδιά και πηγαίναμε. 
Είχαμε ένα κουτάλι στην τσέπη και περιμέναμε πότε θα έρθει η ώρα να μας μοιράσουν το φαγητό. 
Τα Καλάβρυτα προσπαθούν να επιβιώσουν 
Εφτά χρόνια μετά τη μεγάλη καταστροφή και την απελευθέρωση οι πληγές της πόλης μας δεν είχαν κλείσει ακόμη. 
Η χαρακτηριστικότερη εικόνα που αντικρίζαμε καθημερινά, πέρα από τα χαλάσματα ήταν, οι μαυροφορεμένες και χαροκαμένες γυναίκες.
 Όλοι αναρωτιόμασταν: 
«Γιατί έπρεπε να γίνουν όλα αυτά;» 
Δεν είχαμε διαβάσει Γκαίτε, δε γνωρίζαμε τραγούδια τους, ταινίες. Ούτε καν ξέραμε που πέφτει η πατρίδα τους…. 
Τώρα σε αυτή την ηλικία δε μου μένει άλλο παρά να φωνάξω με όση φωνή έχω: 
«Σταματήστε τους πολέμους. Ποτέ πια πόλεμος!» 
(φοράει μαύρο μαντίλι) Γεννήθηκα στα Καλάβρυτα το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου του 1943 την ημέρα της ομαδικής εκτέλεσης 696 άμαχων ανδρών και αγοριών. 
Η μέρα των γενεθλίων είναι για κάθε παιδί ημέρα χαράς. 
Για μένα ήταν και είναι ημέρα θλίψης και πένθους…
Ο πατέρας μου μόλις γεννήθηκα με είδε, με φίλησε και μετά από λίγες ώρες τον εκτέλεσαν και ξεψύχησε… 
Δε βρίσκω λόγια να περιγράψω τα συναισθήματά μου από τότε που άρχισα να νιώθω τον εαυτό μου… 
Ποιοι παράφρονες ήταν αυτοί που διέπραξαν τόσο αποτρόπαια εγκλήματα και με ποιο δικαίωμα στέρησαν σε μένα και σε όλα τα παιδιά των Καλαβρύτων ό,τι πιο πολύτιμο υπάρχει για κάθε παιδί, το γονιό του;
Στη Ράχη του Καππή δεσπόζουν πλέον ένας πέτρινος σταυρός και το γλυπτό της Πονεμένης Μάνας,
αιώνια σύμβολα μαρτυρίου εξακολουθούν να στέλνουν μηνύματα
ειρήνης και συναδέλφωσης των λαών του κόσμου.
Πρόκειται για ένα από μεγαλύτερα εγκλήματα της Ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 
Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 δυνάμεις της "Βέρμαχτσκότωσαν 
σχεδόν όλους τους άρρενες κατοίκους των Καλαβρύτων...

Το τελευταίο ιδίως έτος της Κατοχής είχαν αυξηθεί δραματικά οι ακρότητες των κατακτητών, καθώς η κυριαρχία τους βρισκόταν υπό διαρκή αμφισβήτηση από την ελληνική αντίσταση και οι δυνάμεις τους δεν επαρκούσαν για να ελέγχουν τη χώρα. 
Η τύχη των Καλαβρύτων φαίνεται να προδιαγράφτηκε μετά την ήττα των Γερμανών από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ στη Μάχη της Κερπινής (20 Οκτωβρίου 1943), κατά την οποία σκοτώθηκαν δεκάδες Γερμανοί στρατιώτες και αιχμαλωτίστηκαν 78.

Τότε τέθηκε σε εφαρμογή από το γερμανικό στρατηγείο η 
«Επιχείρηση Καλάβρυτα» («Unternehmen Kalavryta»), 
με αντικειμενικό στόχο την περικύκλωση των ανταρτών στην ορεινή περιοχή των Καλαβρύτων και την εξόντωσή τους. 
Την εκτέλεση της αποστολής ανέλαβαν μονάδες της 117ης Μεραρχίας Κυνηγών, που έδρευε στην Πελοπόννησο και είχε επικεφαλής τον υποστράτηγο Καρλ φον Λε Ζουίρ (1898-1954). 

Ο υποστράτηγος Καρλ φον Λε Ζουίρ

Ο γερμανός στρατηγός με τις αριστοκρατικές ρίζες, έχοντας πληροφορηθεί την εκτέλεση των 78 γερμανών αιχμαλώτων από τους αντάρτες, διέταξε τους άνδρες του να μην διστάσουν να λάβουν τα πιο σκληρά αντίποινα εναντίον του άμαχου πληθυσμού της περιοχής. 
Ήταν, άλλωστε, πρακτική των αρχών κατοχής να εκτελούν για κάθε σκοτωμένο γερμανό στρατιωτικό πολλαπλάσιους έλληνες αμάχους. 
Η «Επιχείρηση Καλάβρυτα» ξεκίνησε στις 4 Δεκεμβρίου, όταν οι γερμανικές δυνάμεις άρχισαν να συρρέουν στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων από την Πάτρα, το Αίγιο, τον Πύργο και την Τρίπολη
Στο διάβα τους έκαιγαν χωριά και μοναστήρια 
(Μέγα Σπήλαιο και Αγία Λαύρα
και σκότωναν άοπλους πολίτες και μοναχούς. 
Στις 9 Δεκεμβρίου έφθασαν στα Καλάβρυτα, δημιουργώντας ένα ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη. 
Καθησύχασαν τους κατοίκους, διαβεβαιώνοντας ότι στόχος τους ήταν αποκλειστικά η εξόντωση των ανταρτών και μάλιστα ζήτησαν από όσους την είχαν εγκαταλείψει να επιστρέψουν άφοβα πίσω στα Καλάβρυτα. 
Για να τους πείσουν ακόμη περισσότερο προχώρησαν στην πυρπόληση σπιτιών, που ανήκαν σε αντάρτες, και αναζήτησαν την τύχη των γερμανών τραυματιών της μάχης της Κερπινής.
 Έξαφνα, όμως, το πρωί της Δευτέρας 13 Δεκεμβρίου συγκέντρωσαν όλο τον πληθυσμό στην κεντρική πλατεία και οδήγησαν τον άρρενα πληθυσμό άνω των 13 ετών σε μια επικλινή τοποθεσία, που ονομαζόταν «Ράχη του Καπή»
ενώ τα γυναικόπαιδα τα κλείδωσαν στο σχολείο. 
Στη ράχη του Καπή εκτυλίχθηκε τις πρώτες μεταμεσημβρινές ώρες η τραγωδία, που οδήγησε σχεδόν όλο τον άρρενα πληθυσμό των Καλαβρύτων στο θάνατο. 
Με ριπές πολυβόλων οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους συγκεντρωμένους, γύρω στους 800 ανθρώπους. 
Μόνο 13 Καλαβρυτινοί διασώθηκαν και αυτοί επειδή είχαν καλυφθεί από τα πτώματα των συμπολιτών τους και οι Γερμανοί τους θεώρησαν νεκρούς. 
Το σήμα για την εκτέλεση έδωσε με φωτοβολίδα από το κέντρο των Καλαβρύτων ο ταγματάρχης Χανς Εμπερσμπέργκερ και επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος ήταν ο υπολοχαγός Βίλιμπαντ Ακαμπχούμπερ
Το έγκλημα ολοκληρώθηκε με την πυρπόληση όλων σχεδόν των σπιτιών των Καλαβρύτων.
 Όσον αφορά την τύχη των γυναικόπαιδων, αυτά σώθηκαν χάρη στον ανθρωπισμό ενός Αυστριακού στρατιώτη, στον οποίο είχε ανατεθεί η φύλαξή τους. 
Αυτός άφησε ελεύθερη την είσοδο του σχολείου και διευκόλυνε την απομάκρυνσή τους.
 Όμως, το πλήρωσε με τη ζωή του, αφού καταδικάσθηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. 
Συνολικά, κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Καλάβρυτα»
οι Γερμανοί σκότωσαν 1.101 άτομα, κατέστρεψαν και λεηλάτησαν πάνω από 1.000 σπίτια, κατάσχεσαν 2.000 αιγοπρόβατα και απέσπασαν 260.000.000 δραχμές. 
Κανείς από τους υπευθύνους του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων δεν λογοδότησε στη Δικαιοσύνη. 
Ο στρατηγός Λε Ζουίρ πέθανε αιχμάλωτος των Σοβιετικών το 1954, ο Εμπερσμπέργκερ σκοτώθηκε στο Ανατολικό Μέτωπο 
και ο Ακαμπχούμπερ πέθανε στην Αυστρία το 1972
σε ηλικία 67 ετών. 
Μόνο ο κατοχικός στρατιωτικός διοικητής της Ελλάδας, στρατηγός Χέλμουτ Φέλμι (1885-1965), καταδικάσθηκε το 1948
σε κάθειρξη 15 ετών από το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης 
για όλα τα εγκλήματα πολέμου του ΓΡάιχ στην Ελλάδα, 
αλλά μετά από τρία χρόνια αφέθηκε ελεύθερος. 
Στις 18 Απριλίου του 2000, ο τότε Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Γιοχάνες Ράου (1931-2006), επισκέφτηκε τα Καλάβρυτα και εξέφρασε τη βαθιά θλίψη του για την τραγωδία. 
Εντούτοις, δεν ανέλαβε την ευθύνη εξ ονόματος του γερμανικού κράτους και δεν αναφέρθηκε στο ζήτημα των αποζημιώσεων.
πηγή: Sansimera.gr



 "ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΘΡΗΝΟΣ ΣΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ"
Πρόκειται για ένα εξαιρετικό βίντεο - ντοκυμαντέρ
με θέμα την τραγωδία που εκτυλίχθηκε τον Δεκέμβριο του 1943 στο τρίγωνο ΚαλάβρυταΚερπινήΡογοί, με κορύφωση τη μαζική εκτέλεση Καλαβρυτινών από τις ναζιστικές δυνάμεις στη μαρτυρική κωμόπολη στις 13/12/1943
Ο ιστορικός Σπύρος Λουκάτος δίνει το ιστορικό πλαίσιο και καταγράφει λεπτομερώς τα γεγονότα που προηγήθηκαν της μεγάλης σφαγής στα Καλάβρυτα. 
Διασωθέντες από το ολοκαύτωμα των Ρόγων και την καταστροφή των Καλαβρύτων μεταφέρουν τη φρίκη του μεγαλύτερου μαζικού εγκλήματος κατά τη διάρκεια του Β. Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα. 
Σπάνια πλάνα αρχείου συμπληρώνουν την αφήγηση των γεγονότων.
Καλάβρυτα. Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα των Ναζίστις 13 του Δεκέμβρη 1943
αφιέρωμα της εξαιρετικής εκπομπής του Χρήστου Βασιλόπουλου 
''Μηχανή του Χρόνου''.

ΠΗΓΕΣ
:

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2019

"Κάηκε σαν λαμπάδα για τη Δημοκρατία" Σαν σήμερα, 19 Σεπτεμβρίου το 1970, στη Γένοβα στην Ιταλία αυτοπυρπολήθηκε ο φοιτητής Κώστας Γεωργάκης κραυγάζοντας "Ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα" , σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το στρατιωτικό καθεστώς της Χούντας στην ΄Ελλάδα.


Κώστας Γεωργάκης: Η αυτοθυσία του για τη Δημοκρατία (vids)
Μία μέρα σαν και αυτή το 1970 ο Έλληνας φοιτητής Γεωλογίας από την Κέρκυρα αυτοπυρπολείται σε κεντρική πλατεία της Γένοβας, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη χούντα στην ΄Ελλάδα.
«Εγώ δεν μπορώ να κάνω αλλιώς παρά να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν ένα ελεύθερο άτομο...» και 
«Η γη μας, που γέννησε την ελευθερία, θα εκμηδενίσει την τυραννία!».
Λόγια του Κώστα Γεωργάκη
που αυτοπυρπολήθηκε στην πλατεία Ματεότι στη Γένοβα, ώρα 3 τα ξημερώματα, στις 19 Σεπτέμβρη το 1970, διαμαρτυρόμενος για το καθεστώς στην ΄Ελλάδα.

Κώστας Γεωργάκης: 'Ενας αθάνατος αντιφασίστας
Αναδημοσιεύουμε από το Blog:enfo.gr
Η ώρα είναι 03.00 τα ξημερώματα.
Στην πλατεία Matteoti της Γένοβας, επικρατεί σιγή που ούτε οι εργασίες του συνεργείου καθαριότητας διακόπτουν.

Ένα fiat 500αρακι φθάνει…
Κατεβαίνει ένας νεαρός με μαύρο κουστούμι, ανοίγει το πορτ μπαγκάζ και παίρνει κάποια βυτία.
Λίγες στιγμές αργότερα, η πλατεία Matteoti “φωτίζεται” από τον ανθρώπινο δαυλό….
Οι άνθρωποι του συνεργείου τρέχουν να συνδράμουν και να σβήσουν τις φλόγες από το νεανικό κορμί…
Δεν φωνάζει βοήθεια…
Μονάχα: «Ζήτω η Eλεύθερη Ελλάδα»
Λίγες ώρες αργότερα θα αφήσει την τελευταία του πνοή στο Ιταλικό νοσοκομείο και ο Κώστας Γεωργάκης θα περάσει στην αιωνιότητα.
Το ημερολόγιο έδειχνε 19 Σεπτεμβρίου 1970.




Γεννήθηκε στις 23 Αυγούστου 1948 στην Κέρκυρα και μεγάλωσε σε μία πενταμελή οικογένεια. Από μικρός ανήσυχο και αδάμαστο πνεύμα πήρε μέρος σε μουσικό συγκρότημα, ήταν στην συντακτική ομάδα λογοτεχνικού περιοδικού και για την κριτική που ασκούσε αποβλήθηκε από το γυμνάσιο που φοιτούσε. Με την άνοδο της Χούντας
δεν μπορούσε να δεχτεί την κατάσταση την Ελλάδα και ασφυκτιούσε.
Οι γονείς του, αντιλαμβανόμενοι την ιδιοσυγκρασία του τον στέλνουν να σπουδάσει Γεωλογία στην Γένοβα. Ακόμα και εκεί όμως η χούντα μέσω των ανθρώπων της, τον πιέζει ασφυκτικά να σταματήσει την έντονη αντιδικτατορική δράση του. Δέχεται απειλές φραστικές για τον ίδιο και την οικογένειά του καθώς για σταμάτημα της αναβολής του για να επιστρέψει να υπηρετήσει το χουντικό καθεστώς.
Το τελευταίο βράδυ γράφει στον πατέρα του :
«Ο γιος σου δεν είναι ήρωας, είναι ένας άνθρωπος σαν τους άλλους, ίσως μάλιστα να φοβάμαι και λίγο περισσότερο… 
Φίλα τη γη μας για μένα. 
Αλλά εγώ δεν μπορώ να κάνω αλλιώς, παρά να σκέφτομαι και αν ενεργώ σαν ελεύθερο άτομο».
Η αυτοθυσία του είναι μοναδικό γεγονός όχι μόνο στην αντίσταση εναντίον στην χούντα αλλά γενικότερα στην Ελληνική ιστορία των αγώνων για την Δημοκρατία. 
Ο αυτοπυρπολισμός του αποτέλεσε μία πράξη επαγρύπνισης των δημοκρατικών διαδικασιών.
Εικόνα
Μνημείο υπάρχει σήμερα στην Γένοβα 


αλλά και στην Κέρκυρα, όπου έχουν δώσει το όνομά του σε μία πλατεία της γενέτειρας του.

Η αναμνηστική πλάκα με την επιγραφή στα ιταλικά γράφει:
 «Al giovane Greco Constantino Georgakis che à sacrificato i suoi 22 anni per la Libertà e la Democrazia del suo paese. Tutti gli Uomini Liberi rabbrividiscono davanti al suo Eroico Gesto. La Grecia Libera lo ricorderà per sempre».
και η μετάφραση: 
«Στον νεαρό Έλληνα Κωνσταντίνο Γεωργάκη που θυσίασε τα 22 χρόνια του για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία της πατρίδας του. Όλοι οι ελεύθεροι άνθρωποι σκιρτούν μπροστά στην ηρωική του χειρονομία. 
Η ελεύθερη Ελλάδα θα τον θυμάται για πάντα».
Ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος έγραψε για τον φοιτητή που αυτοπυρπολήθηκε στη Γένοβα το 1970
το ποίημα του 

" Αυτοπυρπόληση "
Ντύθηκες γαμπρός
φωταγωγήθηκες σαν έθνος.
Έγινες ένα θέαμα ψυχής
ξεδιπλωμένης στον ορίζοντα.


Είσαι η φωτεινή
περίληψη του δράματος μας,


τα χέρια μας προς την Ανατολή
και τα χέρια μας προς τη Δύση.


Είσαι στην ίδια λαμπάδα τη μια
τ’ αναστάσιμο φως

κι ο επιτάφιος θρήνος μας.
Συλλογή: “η θέα του κόσμου”

Η συγκλονιστική περιγραφή του πατέρα του
Ο πατέρας του ταξίδεψε από την Κέρκυρα στην Ιταλία έπειτα από ένα τηλεφώνημα με το οποίο κάποιος τον ενημέρωνε ότι ο νεαρός φοιτητής είχε πέσει θύμα αυτοκινητικού δυστυχήματος.

«Ο Κώστας νοσηλεύεται στο νοσοκομείο Σαν Μαρτίνο. 
Πρέπει να έρθετε αμέσως εδώ». 
Την αλήθεια για τον θάνατο του παιδιού του την έμαθε αργότερα στον αεροδρόμιο του Μπρίντιζι τυχαία από έναν υπάλληλο. 
Την επόμενη ημέρα έπρεπε να πάει στο νεκροτομείο. 
Η μαρτυρία του τραγικού πατέρα στον ερευνητή της υπόθεσης Κωνσταντίνο Παπουτσή είναι συγκλονιστική: 
«Ήρθε η ώρα αυτή και με συνόδευσε στο νεκροτομείο ο ιερέας. Μου ζήτησε ο ιατροδικαστής να κάνω αναγνώριση. 
Ήταν καμένος, δηλαδή κάρβουνο, καμένος μέχρι και τρία εκατοστά βάθος. 
Ναι, αυτό είναι το παιδί μου… 
Αυτός είναι ο Κώστας μου. 
Έκανα τον σταυρό μου, τον φίλησα και κατέρρευσα»...
Έμεινε άταφος για τέσσερις μήνες
Η σορός του νεαρού φοιτητή έμεινε άταφη για τέσσερις μήνες, αν και μεταφέρθηκε από φίλους και συμφοιτητές του στο νεκροταφείο της ιταλικής πόλης. 
Η δικτατορία ήθελε να αποφύγει τη δημοσιότητα και απαγόρευσε την άμεση μεταφορά της στην Ελλάδα. 
Ωστόσο το άψυχο σώμα του φοιτητή μεταφέρθηκε κρυφά στην Κέρκυρα με το πλοίο «Αστυπάλαια», τον Ιανουάριο του 1971. 
Η ταφή του έγινε στο Α' Νεκροταφείο Κέρκυρας, ενώ μια μικρή πλατεία της πόλης φέρει το όνομά του. 
Παράλληλα, έχει αναγερθεί ένα μνημείο προς τιμήν του.
Με στοιχεία από: