Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2022

Δημήτριος Ψαθάς - Ο Πολυγραφότατος δημοσιογράφος και ο πετυχημένος, θεατρικός συγγραφέας που γνώρισε τεράστια απήχηση, μέσα από την τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου του "Μαντάμ Σουσού ".


                             Δημήτρης Ψαθάς 
                                   (1907 – 1979)
Αναδημοσιεύουμε από την ιστοσελίδα
Zougla.gr
«Η σκέψη μου συχνά φτερουγίζει στα παλιά και να που προβάλλουν πάντα ολοζώντανα, εικόνες όμορφες και πρόσωπα αγαπημένα, σκηνές και περιστατικά της καθημερινής ζωής, χαρές και λύπες, βιώματα λογής-λογής και μαζί ολόκληρο το πανόραμα της μακρινής εκείνης πόλης του Εύξεινου Πόντου, όπου έζησα τα παιδικά μου χρόνια. Σαν όνειρο. Άλλοτε ευτυχισμένο και χαρούμενο κι άλλοτε φοβερό, ένας σωστός βραχνάς» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Δημήτρης Ψαθάς στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του
«Η γη του Πόντου».

Ο Δημήτρης Ψαθάς, ο οποίος υπήρξε ένας πολυγραφότατος χρονογράφος, δημοσιογράφος, και πετυχημένος θεατρικός συγγραφέας, έφυγε από τη ζωή, σαν σήμερα στις 13 Νοεμβρίου του 1979.

Τα περισσότερα από τα θεατρικά του έργα έχουν γίνει κινηματογραφικές ταινίες με τεράστια επιτυχία.
Τα έργα του γνώρισαν τη διεθνή αναγνώριση και μεταφράστηκαν στα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ρωσικά, τα ρουμανικά και τα τουρκικά, και παίχτηκαν σε πολλές χώρες του κόσμου. Υπήρξε σύμβουλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων καθώς και μέλος της ΕΣΗΕΑ.

O Δημήτρης Ψαθάς γεννήθηκε το 1907 στην Τραπεζούντα του Πόντου.
Μετά τη μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Από το 1925 εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε διάφορες αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά (Ελεύθερο Βήμα, Αθηναϊκά Νέα, Ελευθεροτυπία, Ταχυδρόμος), και χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους κορυφαίους του χρονογραφήματος.

Στα γράμματα πρωτοεμφανίστηκε το 1937, με την έκδοση της συλλογής ευθυμογραφημάτων «Η Θέμις έχει κέφια».
Ακολούθησαν πολλά ανάλογα έργα, όλα στο χώρο της σατιρικής ευθυμογραφίας, με κορυφαία τη «Μαντάμ Σουσού» του 1940.

Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1940 με την κωμωδία «Το στραβόξυλο», που ανέβηκε από τον θίασο του Βασίλη Αργυρόπουλου και γνώρισε μεγάλη επιτυχία.

Τα θεατρικά του έργα, κωμωδίες, παίχτηκαν απ΄ όλους σχεδόν τους θιάσους της Αθήνας και με τους καλλίτερους Έλληνες ηθοποιούς. Σπουδαιότερα εξ αυτών ήταν: «Ο εαυτούλης μου» (1941), «Οι ελαφρόμυαλοι» (1942), «Μαντάμ Σουσού» (1942), «Σκίτσα της εποχής» (1944), «Φον Δημητράκης» (1947), «Η ζωή μου είναι ωραία» (1952), Ζητείται ψεύτης (1953), «Μικροί Φαρισαίοι» (1954), «Ο φαύλος κύκλος» (1954), «Ένας βλάκας και μισός» (1956), «Προς Θεού μεταξύ μας» (1957), «Φωνάζει ο κλέφτης» (1958),«Εταιρεία θαυμάτων» (1959), «Η Μαίρη τα λέει όλα» (1960), «Εξοχικόν κέντρον ο Έρως» (1960), «Εμπρός να γδυθούμε» (1962), η «Χαρτοπαίχτρα» (1963), «Ξύπνα Βασίλη» (1965), ο «Αχόρταγος» (1966), «Ο Κουτσομπόλης» (1968), «Προίκα μου αγαπημένη» (1968), «Οι ατίθασοι» (1970), «Ο αφελής» (1973), «Το ανθρωπάκι» (1974) κ.α.

Τη δραματική περίοδο της ιταλογερμανικής κατοχής, ο Δημήτρης Ψαθάς περιέγραψε με το δικό του τρόπο στα βιβλία του «Χειμώνας του '41» (1945), «Αντίσταση» (1945) και «Χιούμορ μιας εποχής» (1946). Ταξίδεψε σε Γαλλία, Αγγλία, Αμερική, Τουρκία, Αίγυπτο και περιέλαβε τις εντυπώσεις του στα βιβλία «Κάτω από τους Ουρανοξύστες» (1950), «Στη χώρα των μυλόρδων» (1951) και «Παρίσι, Σταμπούλ κι άλλα εύθυμα ταξίδια» (1951), που συνδυάζουν δημοσιογραφικά και ευθυμογραφικά στοιχεία με κοινωνικά και πολιτικά σχόλια. «Η γη του Πόντου», το μνημειώδες ιστορικό χρονικό της Μικρασιατικής Καταστροφής, το οποίο έγραψε το 1966 σε ώριμη ηλικία αναγνωρισμένος πια ως συγγραφέας.

Πέθανε σαν σήμερα στις 13 Νοεμβρίου του 1979.

Κινηματογραφικές μεταφορές των έργων του:

1948 «Μαντάμ Σουσού», σενάριο Νίκου Τσιφόρου και σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη, με πρωταγωνιστές τη Μαρίκα Νέζερ και τον Βασίλη Λογοθετίδη.

1952 «Το στραβόξυλο», σενάριο – σκηνοθεσία Χρήστος Αποστόλου, πρωταγωνιστής ο Βασίλης Αργυρόπουλος.

1959 «Να πεθερός, να μάλαμα» σενάριο – σκηνοθεσία Μάριος Νούσιας, με Ντίνο Ηλιόπουλο και Βασίλη Διαμαντόπουλο.

1959 «Ένας βλάκας και μισός», σενάριο και σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη, με πρωταγωνιστή τον Χρήστο Ευθυμίου

1961 «Ζητείται ψεύτης» σενάριο – σκηνοθεσία Γιάννης Δαλιανίδης


1962 «Ο ατσίδας» σενάριο – σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη

1962 «Εταιρεία θαυμάτων» , σενάριο – σκηνοθεσία Στέφανος Στρατηγός, πρωταγωνιστής ο Δημήτρη Παπαμιχαήλ


1964 «Ο ευατούλης μου», σενάριο – σκηνοθεσία Ορέστης Λάσκος


1965 «Φωνάζει ο κλέφτης», σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη

1965 «Η χαρτοπαίχτρα», σενάριο – σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη


1967 «Ο αχόρταγος» σε σενάριο Λάζαρου Μοντανάρη και σκηνοθεσία Ντίμη Δαδήρα και πρωταγωνιστή τον Γιάννη Γκιωνάκη

1969 «Το στραβόξυλο» δεύτερη κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου έργου, σε σενάριο Ντίνου Δημόπουλου και σκηνοθεσία Ορέστη Λάσκου. Μεγάλη προσωπική επιτυχία του Γιάννη Γκιωνάκη.

1969 «Ξύπνα Βασίλη», σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη


2010 «Ζητείται ψεύτης», σε σενάριο και σκηνοθεσία Ιεροκλή Μιχαηλίδη, και πρωταγωνιστή τον ίδιο και τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο

Γραμματόσημο με τη μορφή του Ψαθά εκδόθηκε το 2015 στην αναμνηστική σειρά γραμματοσήμων των ΕΛΤΑ «100 χρόνια από την ίδρυση της ΕΣΗΕΑ».
Πηγή:
https://www.zougla.gr/politismos/8eatro-politismos/article/dimitris-psa8as-poligrafotatos-dimosiografos-ke-petiximenos-8eatrikos-sigrafeas
"Η μαντάμ Σουσού - Η πυργοδέσποιν
α
του Βύθουλα."


Ξεκίνησε σαν ευθυμογράφημα στο προπολεμικό εβδομαδιαίο περιοδικό «Θησαυρός» με τίτλο «Βίος και Πολιτεία της Μαντάμ Σουσούς», έγινε βιβλίο, νούμερο κατοχικών επιθεωρήσεων, θεατρικό έργο, κινηματογραφική ταινία, ραδιοφωνική εκπομπή, τηλεοπτικό σίριαλ. Η μεγαλομανής και ακατάδεκτη ηρωίδα του Δημήτρη Ψαθά, επιστρέφει στις οθόνες μας σ’ ένα τηλεοπτικό reunion στον Extra.

Η Μαντάμ Σουσού ήταν χαρακτήρας του Δημήτρη Ψαθά, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1939 στο ελληνικό περιοδικό «Θησαυρός», όπου δημοσιεύονταν κάθε εβδομάδα οι περιπέτειές της. Επρόκειτο για μια φτωχή αλλά ονειροπαρμένη γυναίκα, κυριευμένη από μεγαλομανία. Ζούσε στο Μπύθουλα με τον ιχθυοπώλη σύζυγό της, Παναγιωτάκη, πιστεύοντας ότι ξεχώριζε από τον υπόλοιπο κόσμο καθώς ήταν αριστοκράτισσα. Ήταν μια γειτονιά του Κολωνού, όπου λίμναζαν στάσιμα νερά σε έναν ξεροπόταμο. Η λασπωμένη περιοχή του Μπύθουλα (ή Μπούθουλα) δεν σχετιζόταν με τον Βούθουλα που βρισκόταν δίπλα στην Αγία Φωτεινή στον Ιλισσό, όπου τα νερά ήταν τρεχούμενα και δημιουργούσαν ένα όμορφο τοπίο. Μάλιστα τα χρόνια εκείνα υπήρχε η λαϊκή φράση «ο Βούθουλας κι ο Μπούθουλας» που αντιστοιχεί στη σημερινή έκφραση «λαός και Κολωνάκι». Η κακομοίρα Σουσού έμενε στις λάσπες αλλά συμπεριφερόταν σαν να ζούσε σε μια ειδυλλιακή γειτονιά. Μάλιστα όταν την ρωτούσαν πού έμενε απαντούσε με νόημα «Ακαδημία Πλάτανος». Όταν ανέλπιστα κληρονόμησε μια περιουσία μετακόμισε στο Κολωνάκι, χώρισε τον σύζυγό της και άρχισε να ζει τη ζωή που πάντα ονειρευόταν. Φυσικά ούτε τότε έπαψε να είναι γραφική και φαντασμένη. Η Μαντάμ Σουσού είχε τη δική της οικιακή βοηθό, που αποκαλούσε «υπηρετικόν προσωπικόν» και συχνά έπεφτε θύμα απατεώνων που είχαν στόχο τα λεφτά της. Σε αυτό διακρίθηκε ιδιαίτερα ο Μηνάς Κατακουζηνός.


Βιβλίο, θεατρικό, ταινία και σίριαλ
Η ηρωίδα αγαπήθηκε πολύ και έγινε βιβλίο που εξαντλήθηκε και δεν επανεκδόθηκε μέχρι το 1977, οπότε ο Ψαθάς κατόπιν πιέσεων των εκδοτών αλλά και του κόσμου κυκλοφόρησε μια νέα έκδοση με τη σημείωση στο οπισθόφυλλο, ότι ήλπιζε η ηρωίδα του να τον άφηνε πια ήσυχο. Το 1942 οι ιστορίες της Μαντάμ Σουσού μεταφέρθηκαν στο θέατρο με πρωταγωνίστρια την Κυρία Κατερίνα (Κατερίνα Ανδρεάδη), τον Αιμίλιο Βεάκη και τον Κώστα Μουσούρη. Το 1948 η Μαντάμ Σουσού έγινε και κινηματογραφική ταινία με Μαντάμ Σουσού τη Μαρίκα Νέζερ και Παναγιωτάκη τον Βασίλη Λογοθετίδη. Η ταινία αυτή σήμερα δεν σώζεται. Η ηρωίδα του Ψαθά και η ιστορία της, έγινε ευρέως γνωστή όταν μεταφέρθηκε στη μικρή οθόνη, αρχικά το 1972 και αργότερα το 1986 με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία. Στην πρώτη εκδοχή τη Σουσού ενσάρκωσε η Άννα Παϊτατζή, την οποία ο ίδιος ο Ψαθάς θεωρούσε καταλληλότερη για τον ρόλο. Ο συγγραφέας έφυγε από τη ζωή το 1979 και δεν πρόλαβε να δει την ηρωίδα του στο πρόσωπο της Άννας Παναγιωτοπούλου, που την υποδύθηκε το 1986.


Η επιτυχημένη μαντάμ Σουσού
Το σίριαλ προβλήθηκε σε δύο σεζόν σε 13 ημίωρα επεισόδια και σημείωσε τεράστια επιτυχία. Στο πλευρό της πρωταγωνίστριας ήταν ο Θανάσης Παπαγεωργίου, ως Παναγιωτάκης, αλλά και ως σκηνοθέτης και ο Άγγελος Αντωνόπουλος ως Μηνάς Κατακουζηνός. Αξέχαστη είναι και η ερμηνεία της Νατάσας Ασίκη που ερμήνευσε την υπηρέτρια Μαρί-Λεονί. Η Άννα Παναγιωτοπούλου ήταν πάντα χαμηλών τόνων και δεν είχε τη ματαιοδοξία να την αναγνωρίζει ο κόσμος στο δρόμο. Η επιτυχία της σειράς ήταν τεράστια και πολύς κόσμος, παρά τη συμμετοχή της σε αναρίθμητα σίριαλ, ακόμα και σήμερα την ταυτίζει με τη Σουσού. Πολλές εκφράσεις της σειράς χρησιμοποιούνται χάριν αστεϊσμού, όπως «υπηρετικόν προσωπικόν», «πτωχοκομείον», «Μπύθουλας», «Αντρέ» και άλλες. Η μαντάμ Σουσού και η Μαρί-Λεονί πρωταγωνίστησαν και σε διαφήμιση γνωστής γαλακτοβιομηχανίας, διατηρώντας όλα τα στοιχεία των χαρακτήρων τους στη σειρά. Η Μαντάμ Σουσού, εισβάλλει στην κυπριακή τηλεόραση μέσω της συχνότητας του Extra. Παρακολουθήστε τα καμώματα της Άννας Παναγιωτοπούλου κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 9.15μ.μ. και ταξιδέψτε στον πιο επιτυχημένο τηλεοπτικό Μπύθουλα όλων των εποχών.


Η σειρά γνώρισε πρωτοφανή επιτυχία και προβλήθηκε το 1990 και το 1991 στην Αυστραλία από το κανάλι NETWORK 0-28/SBS με αγγλικούς υπότιτλους με τον τίτλο «Madame Sousou».
Περιοδικό TV Mania, τεύχος 1301.