Ο μαρτυρικός θάνατος του Μητροπολίτη Σμύρνης, Χρυσοστόμου. Τον τύφλωσαν, τον έσυραν από τα γένια στον τουρκομαχαλά, τον πετσόκοβαν κι εκείνος… τους ευλογούσε!
Αναδημοσιεύουμε από:
Αναδημοσιεύουμε από:
ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Κορυφαία μορφή της Μικρασιατικής Καταστροφής υπήρξε ο τελευταίος Επίσκοπος Σμύρνης, της μιας από τις επτά Εκκλησίες της Αποκαλύψεως, Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης.
Ο μαρτυρικός του θάνατος από τον τουρκικό όχλο είναι άρρηκτα δεμένος με τις τελευταίες στιγμές της ελληνικής Σμύρνης και του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
Συγκλονιστική περιγραφή της δολοφονίας από τον Τούρκο εκτελεστή
ΣΤΙΣ 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1982, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 60 χρόνων από την καταστροφή, σε έκτακτη συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών, ο διαπρεπής ακαδημαϊκός Γ. Μυλωνάς, τελείωσε την ομιλία του με μία συγκλονιστική περιγραφή του μαρτυρίου και της θανατώσεως του Χρυσοστόμου.
Κορυφαία μορφή της Μικρασιατικής Καταστροφής υπήρξε ο τελευταίος Επίσκοπος Σμύρνης, της μιας από τις επτά Εκκλησίες της Αποκαλύψεως, Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης.
Ο μαρτυρικός του θάνατος από τον τουρκικό όχλο είναι άρρηκτα δεμένος με τις τελευταίες στιγμές της ελληνικής Σμύρνης και του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
Αν και του προσφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες να εγκαταλείψει τη Σμύρνη αυτός προτίμησε να μείνει και να συμμεριστεί την τύχη του ποιμνίου.
Το 1992 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος προχώρησε στην αγιοκατάταξη του Χρυσοστόμου και των ιεραρχών Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων και των κληρικών και λαϊκών, που σφαγιάσθηκαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Το 1992 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος προχώρησε στην αγιοκατάταξη του Χρυσοστόμου και των ιεραρχών Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων και των κληρικών και λαϊκών, που σφαγιάσθηκαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Επίσης, όρισε να τιμάται η μνήμη του Χρυσοστόμου Σμύρνης και των «συν αυτώ Ιεραρχών» την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Η Ιερά Σύνοδος προχώρησε στην αγιοκατάταξη του Χρυσοστόμου
Ο Βενέζης για τον Σμύρνης Χρυσόστομο
Ο γνωστός Έλληνας λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης, ο οποίος έζησε τη λαίλαπα της Μικρασιατικής Καταστροφής, στο βιβλίο του «Μικρασία Χαίρε» γράφει για τον Σμύρνης Χρυσόστομο:
Η Ιερά Σύνοδος προχώρησε στην αγιοκατάταξη του Χρυσοστόμου
Ο Βενέζης για τον Σμύρνης Χρυσόστομο
Ο γνωστός Έλληνας λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης, ο οποίος έζησε τη λαίλαπα της Μικρασιατικής Καταστροφής, στο βιβλίο του «Μικρασία Χαίρε» γράφει για τον Σμύρνης Χρυσόστομο:
«Η δράση του στον καιρό του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στον καιρό των διωγμών των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, και στη διετία 1920-22 , τον είχε αναδείξει πρώτο στόχο. Αυτός ήταν ο ηγέτης, ο εθνάρχης, η ψυχή της Ελληνικής Μικρασίας».
Ο Βενέζης τονίζει ότι ο Χρυσόστομος με το βίο και το μαρτυρικό του τέλος «υπηρέτησε το Γένος και την Εκκλησία γράφοντας μια σελίδα χρυσή».
Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1922 (με το νέο ημερολόγιο, 27 Αυγούστου με το παλιό) ο Νουρεντίν Πασάς του απήγγειλε την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και τον παρέδωσε στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από το διοικητήριο της Σμύρνης.
Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι η εξιστόρηση των γεγονότων από τον Τούρκο καθηγητή Βilge Umar που στηρίζεται σε μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη δολοφονία του Χρυσόστομου όπως αυτή του δήμιου Αli Αge , στον οποίο τον παρέδωσε ο Νουρεντίν. Σύμφωνα με τον Ουμάρ, ο Νουρεντίν επέλεξε να απαλλαγεί το συντομότερο από τον Χρυσόστομο, επειδή ήθελε να αποφύγει τη διαδικασία μιας δίκης που θα έδινε τη δυνατότητα σε ευρωπαϊκές χώρες να παρέμβουν για να αποτραπεί η καταδίκη του ιεράρχη.
Ο Γάλλος δημοσιογράφος και ιστορικός Rene Ρuaux, απεσταλμένος στη Σμύρνη της εφημερίδας «Le Τemps», στο βιβλίο του «Ο θάνατος της Σμύρνης» επιρρίπτει ευθύνη για το μαρτύριο του Χρυσόστομου στην τουρκική στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Γράφει μεταξύ άλλων:
Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1922 (με το νέο ημερολόγιο, 27 Αυγούστου με το παλιό) ο Νουρεντίν Πασάς του απήγγειλε την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και τον παρέδωσε στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από το διοικητήριο της Σμύρνης.
Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι η εξιστόρηση των γεγονότων από τον Τούρκο καθηγητή Βilge Umar που στηρίζεται σε μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη δολοφονία του Χρυσόστομου όπως αυτή του δήμιου Αli Αge , στον οποίο τον παρέδωσε ο Νουρεντίν. Σύμφωνα με τον Ουμάρ, ο Νουρεντίν επέλεξε να απαλλαγεί το συντομότερο από τον Χρυσόστομο, επειδή ήθελε να αποφύγει τη διαδικασία μιας δίκης που θα έδινε τη δυνατότητα σε ευρωπαϊκές χώρες να παρέμβουν για να αποτραπεί η καταδίκη του ιεράρχη.
Ο Γάλλος δημοσιογράφος και ιστορικός Rene Ρuaux, απεσταλμένος στη Σμύρνη της εφημερίδας «Le Τemps», στο βιβλίο του «Ο θάνατος της Σμύρνης» επιρρίπτει ευθύνη για το μαρτύριο του Χρυσόστομου στην τουρκική στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Γράφει μεταξύ άλλων:
«Ο στρατηγός Νουρεντίν πασάς, όταν τον έφεραν μπροστά του, τον εξύβρισε με αισχρό τρόπο και τον κατηγόρησε για τη φιλελληνική του στάση και πρόσθεσε ότι η επόμενη ενέργειά του ήταν να τον παραδώσει στη λαϊκή κρίση. Ο Χρυσόστομος, λοιπόν, παραδόθηκε στο μανιασμένο μουσουλμανικό όχλο. Του ξερίζωσαν τη γενειάδα, τον μαχαίρωσαν, διαμέλισαν και έσυραν το σώμα του μέχρι την τουρκική συνοικία, όπου και τον πέταξαν στα σκυλιά…».
Ο Ρuaux καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η εκτέλεση του Χρυσοστόμου ήταν προαποφασισμένη.
Ο τότε Αμερικανός πρόξενος στη Σμύρνη G. Ηorton στο βιβλίο του
Ο τότε Αμερικανός πρόξενος στη Σμύρνη G. Ηorton στο βιβλίο του
«Η κατάρα της Ασίας» γράφει για τον Χρυσόστομο:
«Πέθανε σαν μάρτυρας και αξίζει να του απονεμηθούν ύψιστες τιμές από την Ελληνική Εκκλησία και την Ελληνική Κυβέρνηση…»
“Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος εκρεουργήθη”, γράφει στις 2 Σεπτεμβρίου 1922 η εφημερίδα ¨Ελεύθερον Βήμα”
“Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος εκρεουργήθη”, γράφει στις 2 Σεπτεμβρίου 1922 η εφημερίδα ¨Ελεύθερον Βήμα”
Συγκλονιστική περιγραφή της δολοφονίας από τον Τούρκο εκτελεστή
ΣΤΙΣ 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1982, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 60 χρόνων από την καταστροφή, σε έκτακτη συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών, ο διαπρεπής ακαδημαϊκός Γ. Μυλωνάς, τελείωσε την ομιλία του με μία συγκλονιστική περιγραφή του μαρτυρίου και της θανατώσεως του Χρυσοστόμου.
«Κατά τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου 1922 μια ομάδα φοιτητών του Ιnternational College της Σμύρνης και εγώ βρεθήκαμε φυλακισμένοι σε απαίσιο υπόγειο, σ’ ένα από τα μπουντρούμια του Διοικητηρίου της Σμύρνης.
Σ' αυτό ήταν ασφυκτικά στριμωγμένοι Έλληνες Χριστιανοί αιχμάλωτοι, μάλλον άνθρωποι προωρισμένοι για θάνατο. Στις 5 το απόγευμα της τελευταίας ημέρας του θλιβερού Σεπτεμβρίου, ένας τουρκοκρής με διέταξε να τον ακολουθήσω στην αυλή.
“Είσαι δάσκαλος;”, με ρωτά. “Αυτήν την τιμή είχα” του απαντώ. “Και οι άλλοι που ήσαν μαζί σου είναι φοιτητές;”. ”Ναι”, του λέγω.
“Γρήγορα μάζεψέ τους και φέρε τους εδώ”. “Ελάτε μαζί μου έξω”, λέγω στους συντρόφους μου. “Φαίνεται ότι ήρθε η ώρα μας. Εμπρός με θάρρος”. Ποια ήταν η έκπληξή μας όταν ακούσαμε τον Τουρκο-κρητικό να λέει: “Θα σας σώσω σήμερα, γιατί ελπίζω αυτό να με βοηθήσει να λησμονήσω μια τρομερή σκηνή που αντίκρυσαν τα μάτια μου, σκηνή στην οποία έλαβα μέρος”.
Και συνέχισε:
Και συνέχισε:
“Παρακολούθησα το χάλασμα του Δεσπότη σας. Ήμουν μ’ εκείνους που τον τύφλωσαν, που του βγάζαν τα μάτια και αιμόφυρτο, τον έσυραν από τα γένια και τα μαλλιά στα σοκάκια του Τουρκομαχαλά, τον ξυλοκοπούσαν, τον έβριζαν και τον πετσόκοβαν. Από καιρού σε καιρό, όταν μπορούσε, ύψωνε κάπως το δεξί του χέρι και ευλογούσε τους διώκτες του. Κάποιος πατριώτης μου αναγνωρίζει τη χειρονομία της ευλογίας, μανιάζει, μανιάζει και με το τρομερό μαχαίρι του κόβει και τα δυο χέρια του Δεσπότη. Εκείνος σωριάστηκε στη ματωμένη γη με στεναγμό που φαινόταν ότι ήταν μάλλον στεναγμός ανακουφίσεως παρά πόνου. Τόσο τον λυπήθηκα τότε, που με δύο σφαίρες στο κεφάλι τον αποτελείωσα. Αυτή είναι η ιστορία μου. Τώρα που σας την είπα ελπίζω πως θα ησυχάσω. Γι’ αυτό σας χάρισα τη ζωή”. “Και πού τον έθαψαν;” ρώτησα με αγωνία. “Κανείς δεν ξέρει πού έριξαν το κομματιασμένο του κορμί”»
Με πληροφορίες από Εστία Νέας Σμύρνης
Με πληροφορίες από Εστία Νέας Σμύρνης
Διαβάστε επίσης:
Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης: ο δρόμος προς το μαρτύριο
Ο εκπαιδευτικός Νικόλαος Βικέτος μιλάει στην Pemptousia TV για τον Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης και τον δρόμο που διέβη προς το μαρτύριο. Κορυφαία μορφή της Μικρασιατικής Καταστροφής υπήρξε ο τελευταίος Επίσκοπος Σμύρνης, της μιας από τις επτά Εκκλησίες της Αποκαλύψεως, Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης. Ο μαρτυρικός του θάνατος από τον τουρκικό όχλο είναι άρρηκτα δεμένος με τις τελευταίες στιγμές της ελληνικής Σμύρνης και του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Αν και του προσφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες να εγκαταλείψει τη Σμύρνη αυτός προτίμησε να μείνει και να συμμεριστεί την τύχη του ποιμνίου.
Πατήστε εδώ ή στην εικόνα για να δείτε την εκπομπή στην Pemptousia TV
Athensvoice.gr
Η κυβέρνηση των Αθηνών διατάσσει την εκκένωση της Μικράς Ασίας.
A.V. Team
27.08.2024
Στις 27 Αυγούστου 1922 ξεκίνησε η καταστροφή της Σμύρνης...
Σαν σήμερα, στις 27 Αυγούστου 1922 οι Τούρκοι κατακρεουργούν το Χρυσόστομο, Μητροπολίτη της Σμύρνης.
27.08.2024
Στις 27 Αυγούστου 1922 ξεκίνησε η καταστροφή της Σμύρνης...Σαν σήμερα, στις 27 Αυγούστου 1922 οι Τούρκοι κατακρεουργούν το Χρυσόστομο, Μητροπολίτη της Σμύρνης.
Έχουν μόλις μπει στην πόλη ξεκινώντας στις λεηλασίες, σφραγίζοντας το τέλος της, όπως και αυτό του ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
Η Μεγάλη Ιδέα μετατρέπεται σε καταστροφή της Σμύρνης
Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσµίου Πολέµου (1914-1918) η Οθωµανική Αυτοκρατορία επέλεξε να ταχθεί µε την πλευρά των Γερμανών και την Αυστροουγγαρία που θα ηττηθούν, κάτι που θα έχει ως συνέπεια το διαµελισµό και την κατάρρευση του σουλτανάτου.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι ήταν μια προαποφασισμένη διάλυση, που απλώς περίμενε την αφορμή για να συμβεί.
Η Μεγάλη Ιδέα μετατρέπεται σε καταστροφή της Σμύρνης
Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσµίου Πολέµου (1914-1918) η Οθωµανική Αυτοκρατορία επέλεξε να ταχθεί µε την πλευρά των Γερμανών και την Αυστροουγγαρία που θα ηττηθούν, κάτι που θα έχει ως συνέπεια το διαµελισµό και την κατάρρευση του σουλτανάτου.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι ήταν μια προαποφασισμένη διάλυση, που απλώς περίμενε την αφορμή για να συμβεί.
Περίπου το 80% των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, του «μεγάλου ασθενούς» μοιράζεται µεταξύ των νικητών.
Στο τραπέζι της µοιρασιάς παρακάθεται το καλοκαίρι του 1920 και ο Έλληνας πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, ευρισκόμενος μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία.
Να αναστήσει τη Μεγάλη Ελλάδα.
Με τη Συνθήκη των Σεβρών, η οποία σφράγισε το τέλος του μεγάλου πολέμου και έβαλε ταφόπλακα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Ελλάδα αποκτά νησιά του Αιγαίου, την Ανατολική Θράκη µέχρι τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης και τη δυνατότητα άσκησης κυριαρχικών δικαιωµάτων στην περιοχή της Σµύρνης που τίθεται υπό ελληνική διοίκηση, προβλέποντας ότι μετά από πέντε χρόνια θα διεξαγόταν δηµοψήφισµα για το εάν ο τοπικός πληθυσµός επιθυµούσε να ενσωµατωθεί στην επικράτειά µας.
Από τον Μάιο του 1919 έχει αποβιβαστεί στη Σµύρνη μια µεραρχία του Ελληνικού Στρατού µε σκοπό την προστασία των χριστιανών της περιοχής.
Η Βουλή ανακηρύσσει τον Βενιζέλο
Με τη Συνθήκη των Σεβρών, η οποία σφράγισε το τέλος του μεγάλου πολέμου και έβαλε ταφόπλακα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Ελλάδα αποκτά νησιά του Αιγαίου, την Ανατολική Θράκη µέχρι τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης και τη δυνατότητα άσκησης κυριαρχικών δικαιωµάτων στην περιοχή της Σµύρνης που τίθεται υπό ελληνική διοίκηση, προβλέποντας ότι μετά από πέντε χρόνια θα διεξαγόταν δηµοψήφισµα για το εάν ο τοπικός πληθυσµός επιθυµούσε να ενσωµατωθεί στην επικράτειά µας.
Από τον Μάιο του 1919 έχει αποβιβαστεί στη Σµύρνη μια µεραρχία του Ελληνικού Στρατού µε σκοπό την προστασία των χριστιανών της περιοχής.
Η Βουλή ανακηρύσσει τον Βενιζέλο
«άξιον της Ελλάδος ευεργέτην και σωτήρα της πατρίδος»
Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας είναι ενθουσιασμένοι και ο Βενιζέλος επιστρέφει στην Αθήνα θριαµβευτής, θεωρώντας ότι έχει κάνει πραγματικότητα το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας.
Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας είναι ενθουσιασμένοι και ο Βενιζέλος επιστρέφει στην Αθήνα θριαµβευτής, θεωρώντας ότι έχει κάνει πραγματικότητα το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας.
«Σας φέρνω την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» είχε πει τότε, εννοώντας το Αιγαίο, το Ιόνιο, τη Μεσόγειο, τον Εύξεινο Πόντο και την Προποντίδα.
Η Βουλή τον ανακηρύσσει «άξιον της Ελλάδος ευεργέτην και σωτήρα της πατρίδος».
Τότε ήταν που ο Βενιζέλος έκανε το μεγαλύτερο λάθος της πολιτικής του ζωής, ένα λάθος μοιραίο για τον Ελληνισμό: Προκηρύσσει πρόωρες εκλογές για τον Οκτώβριο του 1920 θεωρώντας ότι θα τις κερδίσει διά περιπάτου.
Τις χάνει, όμως, και όχι απλώς τις χάνει, αλλά τις κερδίζει ο μέχρι πρότινος έκπτωτος και γερμανόφιλος βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’. Στις εκλογές που διεξάγονται την 1η Νοεµβρίου το Κόµµα Φιλελευθέρων θα λάβει το 50,31% των ψήφων έναντι 49,36% της Ηνωµένης Αντιπολιτεύσεως υπό τον ∆ηµήτριο Γούναρη, που έχει συνασπίσει όλα τα άλλα κόµµατα.
Λόγω του εκλογικού συστήµατος όµως,
Τότε ήταν που ο Βενιζέλος έκανε το μεγαλύτερο λάθος της πολιτικής του ζωής, ένα λάθος μοιραίο για τον Ελληνισμό: Προκηρύσσει πρόωρες εκλογές για τον Οκτώβριο του 1920 θεωρώντας ότι θα τις κερδίσει διά περιπάτου.
Τις χάνει, όμως, και όχι απλώς τις χάνει, αλλά τις κερδίζει ο μέχρι πρότινος έκπτωτος και γερμανόφιλος βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’. Στις εκλογές που διεξάγονται την 1η Νοεµβρίου το Κόµµα Φιλελευθέρων θα λάβει το 50,31% των ψήφων έναντι 49,36% της Ηνωµένης Αντιπολιτεύσεως υπό τον ∆ηµήτριο Γούναρη, που έχει συνασπίσει όλα τα άλλα κόµµατα.
Λόγω του εκλογικού συστήµατος όµως,
οι αντιβενιζελικοί θα κερδίσουν 256 έδρες έναντι 110 των αντιπάλων τους.
Ο Βενιζέλος δεν θα καταφέρει να εκλεγεί ούτε καν βουλευτής.
Αυτοεξορίζεται στο Παρίσι και μόλις τέσσερις µήνες µετά τη Συνθήκη των Σεβρών το πολιτικό τοπίο έχει αλλάξει εντελώς.
Όπως και η αντιµετώπισή µας από τις Μεγάλες ∆υνάµεις.
Η μεγάλη ανατροπή
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είναι ανεπιθύµητος για τους συµµάχους, οι οποίοι πλέον έχουν αμφιβολίες για τα όσα έδωσαν στην Ελλάδα με τη Συνθήκη των Σεβρών. Τον ίδιο καιρό στην Τουρκία το εθνικιστικό κίνηµα υπό τον Κεµάλ Ατατούρκ συνεχώς γιγαντώνεται.
Η μεγάλη ανατροπή
Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είναι ανεπιθύµητος για τους συµµάχους, οι οποίοι πλέον έχουν αμφιβολίες για τα όσα έδωσαν στην Ελλάδα με τη Συνθήκη των Σεβρών. Τον ίδιο καιρό στην Τουρκία το εθνικιστικό κίνηµα υπό τον Κεµάλ Ατατούρκ συνεχώς γιγαντώνεται.
Ζητά αναθεώρηση της Συνθήκης και αποκτά ερείσµατα στις Μεγάλες ∆υνάµεις.
Η νέα κυβέρνηση και το Παλάτι είχαν πλέον απέναντί τους όχι µόνο τον Ατατούρκ αλλά και τους συµµάχους.
Η νέα κυβέρνηση και το Παλάτι είχαν πλέον απέναντί τους όχι µόνο τον Ατατούρκ αλλά και τους συµµάχους.
Και όµως αποφασίζουν να εκστρατεύσουν στα βάθη της Ανατολίας.
Ο ελληνικός στρατός βγαίνει από την πόλη της Σµύρνης και αρχίζει να καταδιώκει τους Τούρκους.
Οι νίκες είναι σαρωτικές.
Οι νίκες είναι σαρωτικές.
Το Μάρτιο του 1921 καταλαµβάνεται το Αφιόν Καραχισάρ, ενώ τον Ιούνιο οι Νεότουρκοι κινδυνεύουν να κυκλωθούν από τον Ελληνικό Στρατό στο Εσκί Σεχίρ.
Το εκστρατευτικό σώµα των 120.000 στρατιωτών υπό τον στρατηγό Αναστάσιο Παπούλα παίρνει εντολή να συνεχίσει διασχίζοντας την Αλµυρά Έρηµο.
Τον Αύγουστο του 1921 διεξάγεται μεγάλη µάχη στον Σαγγάριο ποταµό.
Τον Αύγουστο του 1921 διεξάγεται μεγάλη µάχη στον Σαγγάριο ποταµό.
Την ελληνική προέλαση ακολουθεί µια µακρά περίοδος αδράνειας και από τις δύο πλευρές.
Ο ανεφοδιασµός σε τρόφιµα και πυροµαχικά γίνεται όλο και πιο προβληµατικός, ενώ οι άνδρες έχουν εξαντληθεί.
Ο Ατατούρκ συνεχίζει τη στρατολόγηση νέων δυνάµεων, ενώ προβαίνει σε µυστική συµφωνία µε τη Σοβιετική Ενωση προκειµένου να του παραχωρήσουν πολύτιµο εξοπλισµό, µε αντάλλαγµα τον έλεγχο περιοχών στα σύνορα µε την Τουρκία.
Η τουρκική αντεπίθεση θα ξεκινήσει έναν χρόνο αργότερα, τον Αύγουστο του 1922. Μέσα σε λίγες εβδοµάδες ο εξασθενηµένος Ελληνικός Στρατός έχει υπό τον έλεγχό του πλέον µόνο τη Σµύρνη.
Ο Ατατούρκ συνεχίζει τη στρατολόγηση νέων δυνάµεων, ενώ προβαίνει σε µυστική συµφωνία µε τη Σοβιετική Ενωση προκειµένου να του παραχωρήσουν πολύτιµο εξοπλισµό, µε αντάλλαγµα τον έλεγχο περιοχών στα σύνορα µε την Τουρκία.
Η τουρκική αντεπίθεση θα ξεκινήσει έναν χρόνο αργότερα, τον Αύγουστο του 1922. Μέσα σε λίγες εβδοµάδες ο εξασθενηµένος Ελληνικός Στρατός έχει υπό τον έλεγχό του πλέον µόνο τη Σµύρνη.
Ο Κεμάλ είναι αποφασισμένος να πετάξει τους Έλληνες στη θάλασσα.
Η κυβέρνηση των Αθηνών διατάσσει την εκκένωση της Μικράς Ασίας.
Τα τελευταία στρατεύµατα του Ελληνικού Στρατού θα εγκαταλείψουν τα παράλια και τρεις ηµέρες αργότερα, οι πρώτοι οπλισµένοι Τούρκοι µπαίνουν στη Σµύρνη και αρχίζουν να σφάζουν χιλιάδες Έλληνες Μικρασιάτες, καίγοντας εκ θεμελίων την πόλη.
Τα τελευταία ελληνικά τμήματα εγκαταλείπουν τη Σμύρνη.
Τα τελευταία ελληνικά τμήματα εγκαταλείπουν τη Σμύρνη.
Στις 27 Αυγούστου 1922, στις 11 π.μ. εμπροσθοφυλακή του τουρκικού ιππικού εισέρχεται στην πόλη, ενώ τις βραδυνές ώρες φτάνει και μία μεραρχία πεζικού.
Οι Τούρκοι πυρπολούν την πόλη και προβαίνουν σε σφαγές του ελληνικού πληθυσμού της.
Μεταξύ των σφαγιασθέντων είναι και ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος.
Η πυρκαγιά θα συνεχιστεί έως τις 3 Σεπτεμβρίου, μεταβάλλοντας την πόλη σε σωρό ερειπίων.
Μαρτυρίες από την καταστροφή της Σμύρνης
Οι εκθέσεις και οι περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων - μεταξύ αυτών και του Τζορτζ Χόρτον, γενικού προξένου των ΗΠΑ στη Σμύρνη- για την πυρπόληση και τις σφαγές που έλαβαν χώρα στη μαρτυρική πόλη εκείνες τις αποφράδες ημέρες είναι απολύτως ενδεικτικές:
«Μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της αρμενικής συνοικίας, οι Τούρκοι στρατιώτες έβαλαν φωτιά ταυτόχρονα σε πολλά σπίτια. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, διάλεξαν την ώρα που φυσούσε δυνατός άνεμος σε κατεύθυνση αντίθετη από τη μουσουλμανική συνοικία».
«Έβλεπα καθαρά τους Τούρκους να κουβαλούν τους τενεκέδες με το πετρέλαιο μέσα στα σπίτια, από τα οποία ξεπετάγονταν φλόγες αμέσως κατόπιν. Δεν υπήρχε ούτε ένας Αρμένιος, και τα μόνα άτομα που κυκλοφορούσαν ήταν Τούρκοι στρατιώτες του τακτικού στρατού με κομψές στολές».
«είχαν σχεδόν εντελώς καταστραφεί. Μόνον οι εβραϊκές και οι τουρκικές συνοικίες απέμεναν… Με φρικιαστική ακρίβεια, η φωτιά εξέφραζε συμβολικά το ξερίζωμα και την καταστροφή της ελληνικής και της αρμενικής Σμύρνης. Η ελληνική Σμύρνη είχε πεθάνει…».
«Οι πιο φανατικοί από τους Τούρκους, ύστερα από ελεύθερο πλιάτσικο τριών ημερών, πυρπόλησαν την πόλη με την ελπίδα να διώξουν το μη μουσουλμανικό και μη εβραϊκό στοιχείο».
«Είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς τον αριθμό των νεκρών με ακρίβεια. Σύμφωνα με τον Edward Hale Bierstadt, ο οποίος ήταν επικεφαλής της Επιτροπής Άμεσης Βοήθειας των ΗΠΑ, περίπου 100.000 είχαν σκοτωθεί, ενώ 160.000 εξορίστηκαν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας…».
«Το πρακτορείο Reuters μεταδίδει: Από τις περιγραφές που έχουμε, δεν είναι δυνατόν να εξαχθεί ακριβής αριθμός θυμάτων, αλλά υπάρχει φόβος ότι οπωσδήποτε υπερβαίνουν τις εκατό χιλιάδες».
Μαρτυρίες από την καταστροφή της Σμύρνης
Οι εκθέσεις και οι περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων - μεταξύ αυτών και του Τζορτζ Χόρτον, γενικού προξένου των ΗΠΑ στη Σμύρνη- για την πυρπόληση και τις σφαγές που έλαβαν χώρα στη μαρτυρική πόλη εκείνες τις αποφράδες ημέρες είναι απολύτως ενδεικτικές:
«Μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της αρμενικής συνοικίας, οι Τούρκοι στρατιώτες έβαλαν φωτιά ταυτόχρονα σε πολλά σπίτια. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, διάλεξαν την ώρα που φυσούσε δυνατός άνεμος σε κατεύθυνση αντίθετη από τη μουσουλμανική συνοικία».
«Έβλεπα καθαρά τους Τούρκους να κουβαλούν τους τενεκέδες με το πετρέλαιο μέσα στα σπίτια, από τα οποία ξεπετάγονταν φλόγες αμέσως κατόπιν. Δεν υπήρχε ούτε ένας Αρμένιος, και τα μόνα άτομα που κυκλοφορούσαν ήταν Τούρκοι στρατιώτες του τακτικού στρατού με κομψές στολές».
«είχαν σχεδόν εντελώς καταστραφεί. Μόνον οι εβραϊκές και οι τουρκικές συνοικίες απέμεναν… Με φρικιαστική ακρίβεια, η φωτιά εξέφραζε συμβολικά το ξερίζωμα και την καταστροφή της ελληνικής και της αρμενικής Σμύρνης. Η ελληνική Σμύρνη είχε πεθάνει…».
«Οι πιο φανατικοί από τους Τούρκους, ύστερα από ελεύθερο πλιάτσικο τριών ημερών, πυρπόλησαν την πόλη με την ελπίδα να διώξουν το μη μουσουλμανικό και μη εβραϊκό στοιχείο».
«Είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς τον αριθμό των νεκρών με ακρίβεια. Σύμφωνα με τον Edward Hale Bierstadt, ο οποίος ήταν επικεφαλής της Επιτροπής Άμεσης Βοήθειας των ΗΠΑ, περίπου 100.000 είχαν σκοτωθεί, ενώ 160.000 εξορίστηκαν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας…».
«Το πρακτορείο Reuters μεταδίδει: Από τις περιγραφές που έχουμε, δεν είναι δυνατόν να εξαχθεί ακριβής αριθμός θυμάτων, αλλά υπάρχει φόβος ότι οπωσδήποτε υπερβαίνουν τις εκατό χιλιάδες».
