Κυριακή 30 Μαρτίου 2025

Νίκος Μπελογιάννης, ο "άνθρωπος με το γαρύφαλλο " στο χέρι και το μειλίχιο χαμόγελο στα χείλη, ο αγωνιστής της αριστεράς, εκτελείται στα 37 του χρόνια, μαζί με τους: Δημήτρη Μπάτση,Νίκο Καλούμενο και Ηλία Αργυριάδη, σαν σήμερα πριν 73 χρόνια, άγρια χαράματα της Κυριακής, 30 Μαρτίου του 1952...

       4.12’ τα άγρια χαράματα της Κυριακής  στις 30 Μαρτίου 1952, ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, ο Δημήτρης Μπάτσης, ο Νίκος Καλούμενος και ο Ηλίας Αργυριάδης, πέφτουν νεκροί από τις σφαίρες του 'Ελληνικού εκτελεστικού αποσπάσματος...και γράφεται μια από τις πιο μελανές  σελίδες στην πολιτική ζωή της χώρας ...






Ο Νίκος Μπελογιάννης (Αμαλιάδα, 22/12/1915-Αθήνα,30/3/1952, εκτελέστηκε ), ήταν Έλληνας κομμουνιστής και αγωνιστής της αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου.
Γεννήθηκε στην Αμαλιάδα της Ηλείας και από νεαρή ηλικία εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ).
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Μετά τον Εμφύλιο, ο Μπελογιάννης συνελήφθη το 1950 από τις ελληνικές αρχές, κατηγορούμενος για κατασκοπεία και παράνομη πολιτική δραστηριότητα υπέρ του ΚΚΕ, το οποίο είχε τεθεί εκτός νόμου. 
Στη δίκη του, που έγινε γνωστή ως 
«Υπόθεση Μπελογιάννη», καταδικάστηκε σε θάνατο.


Εκτελέστηκε στις 30 Μαρτίου 1952, μαζί με τρεις συντρόφους του, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις για χάρη, μεταξύ των οποίων και από προσωπικότητες όπως ο Πάμπλο Πικάσο.
Ο Μπελογιάννης έμεινε στην ιστορία ως σύμβολο αντίστασης και θυσίας για τα ιδανικά του.

Η εικόνα του με το γαρίφαλο στο χέρι,
όπως απεικονίστηκε από τον Πικάσο στο έργο «Ο Άνθρωπος με το Γαρίφαλο», αποτελεί εμβληματική αναφορά στην ελληνική και διεθνή αριστερά.




Το έργο «Ο Άνθρωπος με το Γαρίφαλο» (L'Homme au œillet) είναι ένα σκίτσο που δημιούργησε ο Πάμπλο Πικάσο το 1951, εμπνευσμένος από τον Νίκο Μπελογιάννη.
Ο Πικάσο, γνωστός για την καλλιτεχνική του ιδιοφυΐα αλλά και για τις πολιτικές του θέσεις, είχε συγκινηθεί από την ιστορία του Μπελογιάννη, ο οποίος αντιμετώπιζε τη δίκη του στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο. Το σκίτσο απεικονίζει έναν άνδρα με ήρεμο και αποφασιστικό βλέμμα, που κρατά ένα κόκκινο γαρίφαλο, σύμβολο αντίστασης και αξιοπρέπειας.
Η δημιουργία του έργου συνδέεται με την εκστρατεία αλληλεγγύης που είχε ξεκινήσει διεθνώς για να σωθεί ο Μπελογιάννης από την εκτέλεση.
Ο Πικάσο, ως μέλος του κομμουνιστικού κινήματος και υποστηρικτής των αριστερών αγώνων, χρησιμοποίησε την τέχνη του για να αναδείξει τον αγώνα του Έλληνα αγωνιστή. Το γαρίφαλο στο χέρι του Μπελογιάννη στο σκίτσο παραπέμπει στην πραγματική στάση του κατά τη δίκη, όπου εμφανίστηκε ακλόνητος και περήφανος, παρά την επικείμενη καταδίκη του.
Παρόλο που η εκτέλεση του Μπελογιάννη δεν αποτράπηκε (πραγματοποιήθηκε στις 30 Μαρτίου 1952), το έργο του Πικάσο συνέβαλε στη διαιώνιση της μνήμης του ως σύμβολο θάρρους και ιδεαλισμού. 
Το σκίτσο παραμένει μια από τις πιο αναγνωρίσιμες καλλιτεχνικές αναφορές στον Μπελογιάννη και τον αγώνα του.mariarosa
===================================

Νίκος Μπελογιάννης: «Έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα»
 ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Τα λόγια του Μπελογιάννη -παντοτινό σύμβολο του πατριώτη, του διεθνιστή, του ανθρώπου, του κομμουνιστή– αποδείχτηκαν πολύ πιο ισχυρά από τις κάννες του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Πολύ πιο ανθεκτικά από τους μικρόνοες.
Που νόμιζαν ότι δολοφονώντας τον Μπελογιάννη θα τον φίμωναν.
Τον εκτέλεσαν πιστεύοντας ότι έτσι τα λόγια του θα έπαυαν να δονούν για πάντα τις καρδιές όλων εκείνων που δεν κάνουν «δήλωση μετανοίας». Τι ηλίθιοι…

Στις 22 Δεκέμβρη 1915, σαν σήμερα, γεννιόταν στην Αμαλιάδα ο Νίκος Μπελογιάννης. 
«Έφυγε» μόλις 37 ετών. Εκτελέστηκε.

Ο Μπελογιάννης είχε πολλά «κουσούρια». Τέτοια που δεν θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητα από τους δολοφόνους του.
Το βασικότερο: Εκτός από μαχητής με το όπλο του ΕΛΑΣ στο χέρι την περίοδο της Κατοχής ενάντια στους ναζί, εκτός από μαχητής του ΔΣΕ ενάντια στους εκμεταλλευτές και τους αμερικανοτσολιάδες στον Εμφύλιο, ήταν και μαχητής με «όπλο» την πένα.

Ο Μπελογιάννης ήταν ένας διανοούμενος στην υπηρεσία του λαού, όπως μπορεί να διαπιστώσει ο αναγνώστης τόσο στο βιβλίο του
«Η Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», όσο και στο βιβλίο του
«Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα»
που εκδόθηκε το 1998 από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» στην επέτειο των 80 χρόνων του ΚΚΕ.
Ένα έργο γραμμένο σε συνθήκες εγκλεισμού του στην Ακροναυπλία από την μεταξική δικτατορία και στη συνέχεια μέχρι την απόδρασή του από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής.

Στο βιβλίο εξετάζεται ο «πατριωτικός» ρόλος του ελληνικού κεφαλαίου, η συνεργασία του με το ξένο κεφάλαιο καθώς και η διείσδυση του τελευταίου στη χώρα.
Πρόκειται για μια ακτινογραφία της ελληνικής οικονομίας που ξεκινά από το 1824 και φτάνει έως το 1940 με πολύτιμα στοιχεία όσον αφορά το πώς λειτούργησε ο «σωτήριος» δανεισμός του τόπου από τα πρώτα «δάνεια της ανεξαρτησίας» μέχρι και τη μεταξική δικτατορία.

Ο Μπελογιάννης περιγράφει τους ληστρικούς όρους των δανείων με σκοπό την αποκόμιση κερδών από ντόπιους και ξένους τοκογλύφους και το πώς οι επακόλουθες πτωχεύσεις του 1827, του 1843, του 1893 και του 1932 έγιναν πεδίο θησαυρισμού της πλουτοκρατίας μέσα από επιβολή συνθηκών αποστέρησης του λαού.

«…ο λαος υποφερνε – γραφει ο Μπελογιαννης. Ειχε γονατισει απο τους φορους, κι η τοκογλυφια ερχοτανε υστερα να του δωσει τη χαριστικη βολη. Αφηνω κατα μερος καθε δικη μου περιγραφη και παιρνω ενα κομματι απο την Ιστορια του Καρολιδη, καθηγητη στο Πανεπιστημιο: «Την εποχη εκεινη η χωρα εσπαραζετο υπο της φυγοδικιας και των συμμοριων τοκογλυφων, οιτινες εν συνεργασια προς τους ταμιας του κρατους και αυτους ακομα τους δικαστας ειχον δημιουργησει αλληλεγγυην και κατετρωγαν τας σαρκας του λαου» (…). Κι ετσι, τοκογλυφοι, κομματαρχες, δικαστες, ταμιες, Εθνοτραπεζα, κρατος και ληστες – τουτοι οι τελευταιοι πολυ λιγοτερο απο τους αλλους – εκτελουσαν το ιδιο «εθνοφελες» εργο: Την ερημωση της χωρας και τον αφανισμο του λαου. Και στο αντιλαϊκο τουτο οργιο, ερχονται και οι ξενοι κεφαλαιουχοι να παρουν μια απο τις καλυτερες θεσεις».

Στον επίλογο του βιβλίου ο Μπελογιάννης σημειώνει:

«… Γενικα, η πολιτικη ζωη της χωρας μας μεσα στα 120 χρονια της ελευθερης υπαρξης της επηρεαστηκε σημαντικα απο τις θελησεις κι τα συμφεροντα των ξενων κεφαλαιουχων και των χωρων τους. Και τα συμφεροντα αυτα ηταν παντοτε αντιθετα με τα συμφεροντα της Ελλαδας και του λαου της. Παρ’ ολα αυτα ομως, οι ελληνικες κυβερνητικες κλικες, οταν εφταναν στο σταυροδρομι που οδηγουσε η στην υπερασπιση της ανεξαρτησιας της πατριδας τους η στην υποταγη στις επιθυμιες και τους εκβιασμους των ξενων, προτιμησαν παντοτε, σχεδον χωρις εξαιρεση, το δευτερο δρομο (…)».

Ο δημοσιογράφος Γιώργος Κορωναίος, σε ένα συγκλονιστικό ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Προοδευτική Αλλαγή» την επόμενη μέρα της εκτέλεσης του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του, περιγράφει τις τελευταίες στιγμές:

«Ουπαρχιφυλαξ, διαταχθεις υπο του διευθυντου του, μετεβη αμεσως εις την πτερυγαν οπου ευρισκοντο τα κελια των 8 μελλοθανατων και εισηλθεν πρωτον εις το υπ’ αριθμ. 2 απομονωτηριον, εις το οποιο εκρατουντο οι Μπελογιαννης, Λαζαριδης και Μπατσης. Πλησιαζει τον Μπελογιαννη.
«Νικο σηκω»

Αταραχος ο Μπελογιαννης σηκωνεται και λεει:
«Παμε για καθαρο αερα;»
«Ναι, του απαντα, σας πανε για εκτελεση» (…)».


Ήταν Κυριακή. Στις 30 Μάρτη 1952. Ήταν Κυριακή! Μέρα που κατά της διάρκεια της Κατοχής ακόμα και αυτοί οι Γερμανοί ναζί δεν έκαναν εκτελέσεις…

Πριν ακόμα χαράξει, μέσα στο σκοτάδι, στις 4.12’ τα χαράματα, σαν κοινός δολοφόνος, το κράτος των γερμανοτσολιάδων, αυτών που πλέον είχαν ντυθεί αμερικανοτσολιάδες, το κράτος των μαυραγοριτών, αυτών που έχτιζαν «Νέους Παρθενώνες» στη Μακρόνησο, προχωρούσε στο στυγερό έγκλημα.

Ο Νίκος Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, ο Δημήτρης Μπάτσης, ο Νίκος Καλούμενος και ο Ηλίας Αργυριάδης, πέφτουν νεκροί από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.

Το παράγγελμα γι’ αυτή την πολιτική δολοφονία θα αποτελεί αιώνιο στίγμα για το καθεστώς της αμερικανοκρατίας και για το πολιτικό σύστημα της ολιγαρχίας στην Ελλάδα.

Την ίδια μέρα που το μετεμφυλιακό καθεστώς της άρχουσας τάξης, η κυβέρνηση Πλαστήρα, το παλάτι, το στρατιωτικό και παραστρατιωτικό κατεστημένο και οι πάτρωνές τους, οι Αμερικάνοι, εκτέλεσαν τον Μπελογιάννη, ο Γιάννης Ρίτσος, εξόριστος στον Αϊ – Στράτη, στο ποίημά του «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ», γράφει:

«Ο Μπελογιαννης μας εμαθε αλλη μια φορα πως να ζουμε και πως να πεθαινουμε./ Μ’ ενα γαρυφαλλο ξεκλειδωσε ολη την αθανασια./ Μ’ ενα χαμογελο ελαμψε τον κοσμο για να μη νυχτωσει (…)».

Ο Μπελογιάννης από την πρώτη στιγμή της σύλληψής του όχι μόνο δεν αφαίρεσε, αλλά είχε φροντίσει να προσθέσει και άλλους λόγους στους εκτελεστές του για να του πάρουν τη ζωή.

Εκείνοι ισχυρίζονταν ότι ήταν «προδότης» και ότι γι’ αυτό τον δίκαζαν. Εκείνος τους απαντούσε:

«Ειμαι μελος της ΚΕ του ΚΚΕ και ακριβως για την ιδιοτητα μου αυτη δικαζομαι, γιατι το Κομμα μου παλευει και χαραζει το δρομο της Ειρηνης, της Ανεξαρτησιας και της Ελευθεριας…».

Εκείνοι ισχυρίζονταν ότι είναι κομμουνιστής και ως εκ τούτου «κατάσκοπος». Εκείνος τους απαντούσε:

«Οι μαρτυρες φτασανε μεχρι του σημειου να λενε πως καθε Κομμουνιστης ειναι κατασκοπος και πως οι Κομμουνιστες δεν ειναι Ελληνες και πως το ΚΚΕ δεν ειναι ελληνικο Κομμα. Τι ατιμο ψεμα! Ο πατριωτισμος καθε κομματος μετριεται μονο τοτε που η λευτερια και η εδαφικη ακεραιοτητα της χωρας μας διατρεχει κινδυνο. Απ’ αυτο και μονο αν βγαζατε συμπερασμα, θα σχηματιζατε τη σωστη εντυπωση για το χαρακτηρα του ΚΚΕ, που χωρις καμια αμφιβολια προκειται για καθαρο πατριωτικο Ελληνικο Κομμα».

Όλο το σύστημα εξουσίας που προσήγαγε τον Μπελογιάννη στο εδώλιο πίστευε ότι με μηχανορραφίες θα μετέτρεπε τις δίκες σε πεδίο διαπόμπευσης των κομμουνιστών. Αλλά ο Μπελογιάννης με τα λόγια του κατά τη διάρκεια της απολογίας του είχε ανατρέψει τα πάντα. Είχε μετατρέψει τους στρατοδίκες του από κατηγόρους σε κατηγορούμενους. Η σύγκριση μαζί του ήταν ανυπόφορη για τους διώκτες του. Τον Νοέμβρη του ’51, στην πρώτη του απολογία στο στρατοδικείο, ξεκαθάρισε:

«Εαν εκανα δηλωση αποκηρυξης θα αθωωνομουνα κατα πασα πιθανοτητα μετα μεγαλων τιμων… Αλλα η ζωη μου συνδεεται με την ιστορια του ΚΚΕ και τη δραση του… Δεκαδες φορες μπηκε μπροστα μου το διλημμα: Να ζω προδιδοντας τις πεποιθησεις μου, την ιδεολογια μου, ειτε να πεθανω, παραμενοντας πιστος σ’ αυτες. Παντοτε προτιμησα το δευτερο δρομο και σημερα τον ξαναδιαλεγω».

Ο Μπελογιάννης μετέτρεψε το εναντίον του Στρατοδικείο σε πεδίο κατηγορίας και γελοιοποίησης των κατηγόρων του.
Ο διάλογος, κατά τη διάρκεια της δίκης με έναν από τους βασικούς κατηγόρους του, τον αστυνομικό Αγγελόπουλο, είναι ενδεικτικός:

«ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ισχυριζεστε οτι ηρθα εδω για να εφαρμοσω τις αποφασεις των Ολομελειων της ΚΕ του ΚΚΕ;
ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μαλιστα.
ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Οι αποφασεις αυτες λενε οτι βαση της δρασης του ΚΚΕ ειναι ο αγωνας για το ψωμι, τις δημοκρατικες ελευθεριες, την ειρηνη. Ετσι δεν ειναι;
ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ετσι.
ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Επομενως, ο αγωνας για το ψωμι, τις δημοκρατικες ελευθεριες και την ειρηνη ειναι συνωμοσια κατα της Ελλαδας;
ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ: Οχι.
ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ευχαριστω. Αυτο μοναχα ηθελα να διευκρινισω».

Το ιδιόχειρο κείμενο – απόσπασμα της απολογίας του Νίκου Μπελογιάννη προς τον δημοσιογράφο Σπ.Δενδρινό, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Προοδευτική Αλλαγή», λίγο πριν την εκτέλεσή του, στις 9 Μαρτίου 1952.

«Αγαπαμε την Ελλαδα και το λαο της περισσοτερο απο τους κατηγορους μας. Το δειξαμε οταν εκινδυνευε η ελευθερια, η ανεξαρτησια και η ακεραιοτητα της και, ακριβως, αγωνιζομαστε για να ξημερωσουν στη χωρα μας καλυτερες μερες χωρις πεινα και πολεμο. Για το σκοπο αυτο αγωνιζομαστε και οταν χρειαστει θυσιαζουμε και τη ζωη μας. Πιστευω οτι δικαζοντας μας σημερα, δικαζετε τον αγωνα για την ειρηνη, δικαζετε την Ελλαδα».

Ήταν τα τελευταία λόγια του Μπελογιάννη κατά την απολογία του, το Φλεβάρη του ’52. Λίγες μέρες πριν από την εκτέλεσή του.

Τα λόγια του Μπελογιάννη – παντοτινό σύμβολο του πατριώτη, του διεθνιστή, του ανθρώπου, του κομμουνιστή – αποδείχτηκαν πολύ πιο ισχυρά από τις κάννες του εκτελεστικού αποσπάσματος. Πολύ πιο ανθεκτικά από τους μικρόνοες που νόμιζαν ότι δολοφονώντας τον Μπελογιάννη θα τον φίμωναν. Τον εκτέλεσαν νομίζοντας ότι έτσι τα λόγια τουθα έπαυαν να δονούν για πάντα τις καρδιές όλων εκείνων που δεν κάνουν «δήλωση μετανοίας». Τι ηλίθιοι…

Μετά τη δολοφονία ο Πωλ Ελυάρ έγραψε:

«Ο Μπελογιαννης ειναι νεκρος. Δε θυσιασε τιποτα απ’ την τιμη και την ελπιδα μας για ενα αυριο φωτεινο. Χαμογελουσε…»

Ο Μπελογιάννης,απέναντι στα όπλα των δολοφόνων έστρεψε το δικό του «όπλο»: Ένα γαρύφαλλο. Και τρεις κουβέντες.

«Αγωνιζομαστε για να προφτασουμε την αυγη και το αυριο, για να δημιουργησουμε νεους χρονους κι εποχες, στο μποι των ονειρων μας, στο μποι των ανθρωπων – Ετσι αγαπαμε εμεις την Ελλαδα, με την καρδια μας και με το αιμα μας».

Ήταν Κυριακή & τότε η 30 Μάρτη 1952. Ημέρα που κατά της διάρκεια της Κατοχής ακόμα & αυτοί οι Γερμανοί Ναζί δεν έκαναν εκτελέσεις…κι όμως η Κυβέρνηση Πλαστήρα τον εκτέλεσε μαζί με άλλους Συντρόφους του: 

Ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, εξόριστος επίσης στον Αϊ – Στράτη, στο ποίημά του
«Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ»,
θα γράψει:

«Ο Μπελογιαννης μας εμαθε αλλη μια φορα πως να ζουμε και πως να πεθαινουμε./ Μ’ ενα γαρυφαλλο ξεκλειδωσε ολη την αθανασια./ Μ’ ενα χαμογελο ελαμψε τον κοσμο για να μη νυχτωσει (…)».

Τούρκοι διαβήκαν. Χαλασμός, θάνατος πέρα ως πέρα. Η Χίο, τ’ όμορφο νησί, μαύρη απομένει ξέρα...Ερμιά παντού...Σαν Σήμερα 30 Μαρτίου το 1822: Δεν Ξεχνώ:τη Σφαγή της Χίου που κράτησε πάνω από 3 μήνες, σπέρνοντας τον όλεθρο και την ολοκληρωτική καταστροφή στο πλούσιο νησί της Χίου μας, που από τότε οι Αμερικανοί αποκαλούσαν ως οι "Οι κήποι του Αιγαίου"...








#Σαν_Σήμερα_30_Μαρτίου_1822

#Chios #GreekGenocide

#Η_Σφαγή_της_Χίου
#Δεν_Ξεχνώ τις ανελέητες, φρικτές σφαγές τους βιασμούς και απαγωγές, των 10 άδων χιλιάδων Ελλήνων της Χίου, πως 45.000 αθώα κι ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα  πουλήθηκαν ως σκλάβοι στα σκλαβοπάζαρα της Τουρκίας και της Αλγερίας,
από τους βάρβαρους οθωμανούς, αφού πρώτα -πρώτα  λεηλάτησαν εξ' ολοκλήρου τις περιουσίες των πλουσίων κατοίκων της κι έπειτα ολοκλήρωσαν την καταστροφή, πυρπολώντας τα νοικοκυριά  τους, τα σπίτια τους και κάθε λογής καλλιέργεια (όπως τα ξακουστά Μαστιχόδεντρα) και κάθε περιουσία τους...
Η Σφαγή της Χίου ήταν μια βάρβαρη λεηλασία ένα φρικτό έγκλημα και μια αποτρόπαια πράξη 
η οποία είχε ως στόχο να λειτουργήσει ως αντίποινα στον ξεσηκωμό των Χιωτών που αποφάσισαν να ταχθούν υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης.

Διάβασε σχετικά εδώ:

Στις 30 Μαρτίου το 1822, οι Οθωμανοί υπό τον Kara-Ali επιβίβασαν στο νησί 7χ.λ στρατιώτες που προβαίνουν στις πιο φρικτές αγριότητες και  στα πιο απάνθρωπα εγκλήματα!
Σφαγιάζουν οι Τούρκοι όλα τα παιδιά κάτω από 3, όλους τους άνδρες πάνω από 12 και όλες τις γυναίκες πάνω από 40...

Λεηλατούν κι έπειτα 

Πυρπολούν σπίτια και περιουσίες...
Ο Γάλλος ζωγράφος #Ευγένιος_Ντελακρουά κορυφαίος εκπρόσωπος του Ρομαντισμού αποτυπώνει το 1824,την σφαγή με τρόπο μοναδικό που συγκινεί την ελεύθερη Ευρώπη υπέρ της Ελλάδος στον πίνακά του:

"Η σφαγή της Χίου" των Χιωτών που αποφάσισαν να ταχθούν υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης.
Η σφαγή άμαχων χωρικών, κυρίως γυναικόπαιδων ήταν αυτή που θα συγκλονίσει τον κόσμο! Θα συγκινήσει και θα ευαισθητοποιήσει αρκετούς καλλιτέχνες φιλέλληνες και θ'αποτυπωθεί στο έργο τους είτε ποιητικό είτε εικαστικό που θα καταμαρτυρεί πάντοτε τα φρικτά εκείνα εγκλήματα!
'Οπως το ποίημα του 'Αγγλου Βίκτωρος Ουγκώ που το 1828, 
συνέθεσε το ποίημα του με τίτλο

"Το ελληνόπουλο"

(μτφρ.Κωστή Παλαμά)

Το ελληνόπουλο
"Τούρκοι διαβήκαν.
Χαλασμός, θάνατος πέρα ως πέρα.
Η Χίο, τα’ όμορφο νησί,
μαύρη απομένει ξέρα,
με τα κρασιά, με τα δεντρά
τ’ αρχοντονήσι,
που βουνά και σπίτια και λαγκάδια
και στο χορό τις λυγερές

καμιά φορά τα βράδια
καθρέφτιζε μεσ’ τα νερά.
Ερμιά παντού.
Μα κοίταξε κι απάνου εκεί στο βράχο,

στου κάστρου τα χαλάσματα
κάποιο παιδί μονάχο κάθεται,
σκύβει θλιβερά το κεφαλάκι στήριγμα
και σκέπη του απομένει
μόνο μιαν άσπρη αγράμπελη

σαν αυτό ξεχασμένη
μεσ’ την αφάνταστη φθορά.
Φτωχό παιδί, που κάθεσαι ξυπόλυτο στις ράχες για να μην κλαις λυπητερά,

τ’ήθελες τάχα να ‘χες για να τα ιδώ τα θαλασσά ματάκια σου ν’ αστράψουνε,
να ξαστερώσουν πάλι και να σηκώσεις χαρωπά σαν πρώτα το κεφάλι με τα μαλλάκια τα χρυσά;
Τι θέλεις άτυχο παιδί,
τι θέλεις να σου δώσω
για να τα πλέξης ξέγνοιαστα,
για να τα καμαρώσω ριχτά στους ώμους σου πλατιά μαλλάκια που του ψαλιδιού
δεν τάχει αγγίξει η κόψη και σκόρπια στη δροσάτη σου τριγύρω γέρνουν όψη
και σαν την κλαίουσα την ιτιά;
Σαν τι μπορούσε να σου διώξει τάχα το μαράζι;
Μήπως το κρίνο απ‘ το Ιράν,
που του ματιού σου μοιάζει;

Μην ο καρπός απ’ το δεντρί
που μεσ’ στη μουσουλμανική παράδεισο φυτρώνει, κ’ έν’ άλογο χρόνια εκατό κι αν πιλαλάει,
Δεν σώνει μεσ’ απ’ τον ίσκιο του να βγει;
Μη το πουλί που κελαηδάει στο δάσος νύκτα μέρα και με τη γλύκα του περνάει και ντέφι και φλογέρα;

Τι θες κι απ’ όλα τα αγαθά τούτα;
Πες.Τα‘ άνθος, τον καρπό;
Θες το πουλί;
-Διαβάτη,μου κράζει το Ελληνόπουλο με το γαλάζιο μάτι: Βόλια, μπαρούτι θέλω.
Να.

Αλλά και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού στην
Αμερικανική Ήπειρο αυτή η ανηλεής Σφαγή των χριστιανών κατοίκων  της Χίου από τους Οθωμανούς  συγκίνησε βαθύτατα και αποτυπώθηκε στην ποίηση των Αμερικανών και καταγράφηκε ως ένα από τα τραγικότερα γεγονότα της 'Ελληνικής 'Επανάστασης του 1821, που ξέσπασε στα τέλη του Μάρτη στις 30/3/1822  και κράτησε πάνω από 3 μήνες, σπέρνοντας τον όλεθρο και την καταστροφή στο πλούσιο νησί της Χίου μας που οι Αμερικανοί αποκαλούσαν τότε ως οι

"Οι κήποι του Αιγαίου".

Αξίζει να δούμε πως ο Βαχήτ Πασάς στα «Πολιτικά Απομνημονεύματά» αναφέρει για τα θύματα:
«Των μεν προϊσταμένων ιερέων, επισήμων και άλλων ανταρτών, κεφαλαί 1.109. Τελειωθέντων εν στόματι μαχαίρας 25.000. Σκλαβωθέντων παίδων και κορών 5.000. Ο δε μεγαλειότατος ημών Σουλτάνος κατά τούτο μόνον εζημιώθη: προ της συμπλοκής εν Χίω εμετρώντο 41.000 κεφαλαί τριών κλάσεων, πληρώνουσαι κεφαλικόν φόρον – και ο φόρος ούτος εζημιώθη επαισθητώς…».

Βλέπουμε πως διόλου δεν συναισθάνεται τα εγκλήματα τους, μοναχά νοιάζεται πως, θα μειωθούν τα χρήματα από τους φόρους, αφού τώρα πια είναι νεκροί και  δολοφονημένοι απ' τα σπαθιά τους, οι Χιώτες κάτοικοι...

Διεθνής αντίδραση

Η σφαγή συγκλόνισε την Ευρώπη και ενίσχυσε το φιλελληνικό κίνημα. Ο Γάλλος ζωγράφος Ευγένιος Ντελακρουά απαθανάτισε το γεγονός στον πίνακα
«Η Σφαγή της Χίου» (1824), ο οποίος εκτέθηκε στο Παρίσι και προκάλεσε έντονα συναισθήματα υπέρ του ελληνικού αγώνα. Το γεγονός συνέβαλε στην ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης και στην τελική υποστήριξη της ελληνικής ανεξαρτησίας.


Ο Ευγένιος Ντελακρουά (Eugène Delacroix, 26 Απριλίου 1798 – 13 Αυγούστου 1863) ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ζωγράφους του 19ου αιώνα και κορυφαία μορφή του Ρομαντισμού, είχε χάσει τον πατέρα του σε νεαρή ηλικία και είχε  μεγαλώσει με τη μητέρα του, γεγονός που τον είχε ιδιαιτέρως ευαισθητοποιήσει πάνω στην Σφαγή της Χίου ,όπως επίσης πως είχε έντονα επηρεαστεί από άλλους ένθερμους φιλέλληνες της εποχής  όπως: ο Λόρδος Βύρωνας και ο Γκαίτε! Να πούμε βέβαια πως η απήχηση του έργου του απογειώθηκε το 1822, όταν παρουσίασε το έργο του: 

" Η Σφαγή της Χίου" στο "Σαλόνι του Παρισιού"!

Το έργο αυτό, εμπνευσμένο από τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης, προκάλεσε αίσθηση με τη δραματική του σύνθεση και τα έντονα χρώματα.

Δείτε πόσο συγκλονιστικά αποδίδει τα συναισθήματα της μάνας στον πίνακα "Η Σφαγή της Χίου " 

Αργότερα, το 1830, με το έργο του "Η Ελευθερία Οδηγεί τον Λαό"(La Liberté guidant le peuple), αφιερωμενο στην Γαλλική Επανάσταση, η απήχησή του θα κορυφωθεί!

                              Διαβάστε παλαιότερη ανάρτηση μας εδώ:

Δείτε σχετικό Βίντεο:

Η Σφαγή της Χίου στην ποίηση των Αμερικανών

Του Αλέξανδρου Παπαδόπουλου
Σάβ, 17/10/2020 - 18:17

Η ανήλεη σφαγή των κατοίκων της Χίου από τους Οθωμανούς τον Απρίλη του 1822 ήταν ένα από τα τραγικότερα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης που έμεινε ανεξίτηλο στη συνείδηση, όχι μόνο του ελληνικού λαού αλλά ολόκληρου του τότε χριστιανικού κόσμου.

Οι «Κήποι του Αιγαίου», όπως αποκαλούσαν τότε την Χίο, ήταν ένα πλούσιο νησί με πληθυσμό πάνω από 120,000 μ' ανεπτυγμένο εμπόριο και με πρωτοφανή, για την εποχή εκείνη πνευματική δραστηριότητα.

Είναι γεγονός όμως ότι οι Χιώτες δεν έλαβαν αμέσως ενεργό μέρος με τη κήρυξη της Επανάστασης στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Όμως τον Μάρτιο του 1822, οι κάτοικοι της Χίου, ενθαρρυνόμενοι από τους γείτονες τους Σαμίους, ύψωσαν και αυτοί το λάβαρο της Επανάστασης.
Η πρώτη τους ενέργεια ήταν να αναγκάσουν τις τουρκικές φρουρές του νησιού ν αποσυρθούν στα φρούρια της πόλεως τα οποία οι Έλληνες άρχισαν να πολιορκούν.

Στις 11 Απρίλη ο Οθωμανικός στόλος κατέπλευσε στο λιμάνι του νησιού και αποβίβασε μερικές χιλιάδες Τούρκους.
Οι Χιώτες βέβαια, μη έχοντες αρκετές δυνάμεις να αποκρούσουν τον εχθρό και μετά από απεγνωσμένες προσπάθειες, κατέφυγαν στα ορεινά του νησιού.
Τα Τουρκικά στρατεύματα μπήκαν στην πόλη και αμέσως επιδόθηκαν στο απάνθρωπο έργο της σφαγής των κατοίκων, χωρίς διάκριση, που κράτησε πέντε ολόκληρες μέρες, (Σ.Σ. προφανώς ο συγγραφέας εννοούσε μήνες) ενώ η φωτιά και η λεηλασία συμπλήρωναν το έργο της καταστροφής, του ωραίου νησιού.
Μετά την τέλεια καταστροφή, άρχισε το πούλημα των σωθέντων κατοίκων, ιδιαίτερα των γυναικών, στα τουρκικά και αλγερινά δουλοπάζαρα. Υπολογίζεται ότι 40,000 περίπου από τους κατοίκους του νησιού σφάχτηκαν ή πουλήθηκαν σαν σκλάβοι.

Τα δυσάρεστα νέα της τραγικής σφαγής της Χίου ερέθισαν και πάλι την συνείδηση ολοκλήρου της Ευρώπης. Στην Αμερική οι πρώτες λεπτομερείς περιγραφές της σφαγής έφθασαν κατά τον Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη, κυρίως από γράμματα των ανδρών μοίρας του Αμερικανικού στόλου που την εποχή εκείνη ναυλοχούσε στα νερά της Μεσογείου και από διάφορους Αμερικανούς επισκέπτες ή εμπόρους που βρίσκονταν στη Σμύρνη.

Σύντομα ο αμερικανικός τύπος ασχολείται εκτενέστατα με την απάνθρωπη εικόνα της καταστροφής, παραθέτοντας τις τραγικές λεπτομέρειες. Στις 13 Ιανουαρίου 1823 σε μια μεγάλη συγκέντρωση που έγινε στην Νιούαρκ της Νέας Υερσέης υπέρ των μαχομένων Ελλήνων ο William Miler μιλώντας κι αναφερόμενος στα γεγονότα της Χίου είπε χαρακτηριστικά ότι
«το μέγεθος της τραγικής αλήθειας ξεπερνά τη δύναμη κάθε φαντασίας και περιγραφής». Επίσης σε σε άρθρο στο περιοδικό Fort Folio, Ιανουάριος 1824, αναφέρεται ότι η καταστροφή της Χίου ήτο «το πιο ολέθριο γεγονός που έλαβε χώρα, όχι μόνο σ αυτόν τον παρόντα πόλεμο των Ελλήνων, αλλά σχεδόν σ οποιοδήποτε άλλον προηγούμενο πόλεμο» και ότι 
«οι λεπτομέρειες της τραγικής καταστροφής ήταν τέτοιες από τη φύση τους, ώστε να διεγείρουν και να συνταράσσουν για πάντα τη συνείδηση».

Αλλά όπως πάντα, το μέγεθος του δράματος και της τραγικότητας της σφαγής του νησιού την ένοιωσε πιο βαθύτερα η ευγενικιά και ευαίσθητη ψυχή του Αμερικανού ποιητή.
Σε κάθε ποιητική του περιγραφή της μαχόμενης Ελλάδας, θα σταθεί ιδιαίτερα μπροστά στα ερείπια της ματωμένης Χίου και με ανέκφραστο πόνο, αλλά και δέος συνάμα, για να μας υπενθυμίσει την τραγική μοίρα του νησιού. 
Από τις πολλές θρηνητικές ωδές που γράφτηκαν, το παρακάτω τετράστιχο από το ποίημα με τίτλο «Ελλάδα» που δημοσιεύθηκε ανώνυμα στο Washington County Post μας εκφράζει άμεσα το συναίσθημα του ποιητή:

Κι οπόταν από τη σφαγιασμένη Χίο μας έρχεται του Οθωμανού η κατάρα τ' απελπισμένο σκούξιμο, τ' απόηχο πράξης ανείπωτηςτον οίκτο στεναγμό μας τον σφραγίζει.

Σε μιαν άλλη θρηνητική ωδή που δημοσιεύτηκε με το ψευδώνυμο Augusta ο ποιητής θρηνώντας πάνω στα ερείπια και τις στάκτες της περασμένης παλιάς δόξας της Ελλάδας, οραματίζεται την βασίλισσα των Αθηναίων, την Αθηνά να κατέρχεται μ όλο το «πολεμικό μένος της» εκεί

'ΟΑπου η Χίος κοκκινίζει μ' αιματοβαφή Χριστιανική κι ο άπιστος δαίμονας ουρλιάζει ακόμα γύρω στην ακτή.

Άλλοι ποιητές, στην προσπάθειά τους να δώσουν λεπτομερή περιγραφή της γενικής ερήμωσης του νησιού, καταπιάνονται μ εκτενέστατα στιχουργήματα που ωστόσο δεν στερούνται ούτε λογοτεχνικής αξίας, ούτε ιστορικού ενδιαφέροντος.
Μια τέτοια χαρακτηριστική σύνθεση με τον τίτλο: «Η καταστροφή της Χίου από τους Τούρκους» γράφτηκε στο New Haven τον Μάρτη του 1827 και δημοσιεύθηκε στο New York Mirror στις 14 Απρίλη του ίδιου χρόνου.

Πρόκειται περί μιάς επικολυρικής περιγραφής των ωμοτήτων της Χίου.
Εδώ, ο ποιητής σε μια ατμόσφαιρα υπερβατικής πραγματικότητας επικαλείται τα πνεύματα των νεκρών ηρώων, φιλοσόφων και ποιητών και τους προτρέπει να προστατεύσουν το νησί από τον σκληροτράχηλο και αιμοβόρο Οθωμανό. Αλλά όλα αυτά τα «σεπτά πνεύματα της λαμπρής νήσου του ωκεανού» δεν θα μπορέσουν να αποσοβήσουν την καταστροφή που έρχεται.

Ο Τούρκος θα ορμήσει «μ όλο του το μένος». Ταυτόχρονα μια φωνή που έρχεται πέρα από τα κύματα προφητεύει την τραγική μοίρα του νησιού.

«Ο Οθωμανός μ οργή τον Έλληνα στον τάφο στέλνει». Στη συνέχεια ο ποιητής μας περιγράφει το τραγικό τέλος της νήσου που έχει αφεθεί τελείως στα φονικά χέρια του Οθωμανού
Τέλος θα κλείσει τη δραματική περιγραφή του με τον παρακάτω θρήνο πάνω στη γη που άλλοτε ήταν οι «Κήποι του Αιγαίου».

Στα μαύρα πέπλα του θανάτου τα σκοτάδια σε τύλιξαν νησί ωραίο και στέκουν ρημαγμένες οι εκκλησιές σου. Ο χλευασμός και του Οθωμανού η κατάρα.

Μα πιότερο ο πικρός του σαρκασμός. Τ' αρπακτικά του γύπα τα πετάγματα και το τσακάλι, όλα εδώ σου παραστέκουν.

Τέλειωσες και δεν είσαι πια με των ωραίων τη μακαρισμένη συντροφιά!

Νεκροφυλάκιο μοιάζεις τώρα συ, στο πέλαγος πλέεις, όπου δαιμόνων σύναξη με μίσος ρεμπελεύει.

Κι όμως εδώ νωθρός και άβουλος ο Μουσουλμάνος στέκει όπως η τίγρη στην ερημιά, αναίσθητος μπροστά στα λείψανα του θύμα του απείρακτος από το μαχαίρι της εκδίκησης.

Μ' αίματα είναι η γης βαμμένη όπου το γόνατο σε προσευχή το γέρνει.

Με τέτοια ποιητικά θρηνολογήματα, σκορπισμένα ανάμεσα στις πολυάριθμες ωδές και ύμνους αφιερωμένους στην Ελληνική Επανάσταση, οι Αμερικανοί ποιητές ζήτησαν να εκφράσουν όσο πιο δραματικά μπορούσαν το τραγικό τέλος της άλλοτε ωραίας νήσου.

Αλλά όσο κι αν τα αιματηρά γεγονότα της Χίου συγκίνησαν βαθειά τους Αμερικανούς και ίσως σε στιγμές να δόνησαν την πίστη τους για τη νικητήρια έκβαση του ελληνικού αγώνα, όμως μέσα σ εκείνο το δράμα της αιματοκυλισμένης Ελλάδας, είδαν και διέκριναν το ψυχικό σθένος και ηρωικό μεγαλείο των μαχομένων Ελλήνων και την μέχρι θανάτου αποφασιστικότητα τους να εκδικηθούν τον Οθωμανό για τη σφαγή της Χίου. Και ο θρήνος τους τότε, γίνεται προτροπή:

Για τις πόλεις σας που φλέγονται, για τα παιδιά σας που μ αλυσίδες σέρνονται. Για το αίμα που τα ακριβό νησί σας έλουσε,

Του μαχαιριού το έργο ποτέ μη σταματήσει.

Αλλά θα πρέπει και πάλι να στραφούμε στους εμπνευσμένους στίχους του πρωτοπόρου του αμερικανικού ρομαντισμού William Bryant για την τέλεια και καθολική έκφραση του λαϊκού συναισθήματος για τον αγωνιζόμενο ελληνικό λαό και ιδιαίτερα για την τραγωδία της Χίου, καθώς επίσης και για την ακράδαντη πίστη των φιλελλήνων Αμερικανών στην τελική επικράτηση των ελληνικών όπλων.
Το ποίημά του «Η σφαγή της Χίου» είναι αναντίρρητα η καλυτέρα ποιητική δραματοποίηση του τραγικού αφανισμού του νησιού.
Δεν είναι απλώς ένα συμβατικό στιχούργημα της στιγμής, αλλά η συνισταμένη αυθόρμητη έκφραση ενός ολοκλήρου λαού που από μακριά παρακολουθεί την τραγωδία της μαχόμενης Ελλάδας που αγωνιά και συμπάσχει μαζί της, που ελπίζει και αισιοδοξεί.
Οι παρακάτω στίχοι του Bryant, δοσμένοι σ ελεύθερη μετάφραση, εγράφησαν αμέσως μετά τα γεγονότα της σφαγής και θα έλεγε κανείς ότι είναι σχεδόν προφητικοί.

Της Χίου τα σφαγμένα της παιδιά μην κλαίς. Το αίμα τους που σπάθες τούρκικες το χυσαν, στα ουράνια άδικα κραυγή δε βγάζει για του φονιά την κεφαλή εκδίκηση ζητάει.

Κι αν ο καυτός του αιμάτου χείμαρρος φουσκώνει. Αναμεσίς σε φλόγες που ουρανούς σηκώσαν, για κάθε μια σταλαματιά κι ένας αρματολός θε νάβγει.

Για τη λευτεριά της γης ή να πεθάνει.

Και για κάθε μας νεκρό που στον αφρό πετάχθη, γραφή ακριβή στης θάλασσας τα κήτη, από τους εχθρούς μας εκατό, καθένας τους θα γίνειστα όρνια του βουνού πλούσιο τραπέζι.

Πένθιμες τελετές θελ’ η Ελλάδα μας ορίσει τη μέρα εκείνη να εκφράζει απ' άκρη σ' άκρη ώσπου της δουλοσύνης οι αλυσίδες συντριβούνε.

Ποτέ πια πάλι να μη φορεθούνε.

Η τραγωδία της Χίου δεν ξεχάστηκε, έστω και μετά δεκατρία χρόνια αργότερα.
Ο John Pierpont, κατά τη διάρκεια ταξιδιού του για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους το 1836, έγραψε έναν διάλογο με τίτλο: «Γενέθλια στη Χίο», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό American Museum of Literature. Η διαλογική αυτή σύνθεση παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όχι μόνον για την λεπτομερή περιγραφή της σφαγής, αλλά και διότι αποτελεί μιαν ακόμη ένδειξη ότι τα γεγονότα της Χίου έμεναν ακόμη ανεξίτηλα στη συνείδηση του χριστιανικού κόσμου κι ερέθιζαν την ευαισθησία των διανοουμένων.
Κατά τη διαμονή μιάς μόνο μέρας στη Χίο, ο ποιητής είχε την ευκαιρία να περιφερθεί ανάμεσα στα ερείπια της αφανισμένης πόλης, έτσι που η φαντασία του δραματοποίησε και πάλι όλα τα ανείπωτα κακουργήματα της καταστροφής.

Η σφαγή της Χίου δεν ήταν μόνο πηγή ποιητικών συνθέσεων, αλλά και πολλών πεζών έργων.
Ένα σύντομο θεατρικό έργο με τίτλο «Οι δύο αδελφές από τη Χίο», δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ladies’ Magazine τον Απρίλη του 1830.
Επίσης ένα άλλο πεζογράφημα με τίτλο
«Ο Έλληνας ναυτικός», δημοσιεύθηκε στο Museum of Literature of Science στα 1929.

Ο Nathaniel P. Willis, εκτός από το ποίημα του «Ο Έλληνας ήρωας» που επίσης αναφέρεται στα γεγονότα της Χίου, μας έδωσε και μια περιγραφή σε πεζό λόγο των τουρκικών βασανιστηρίων κατά τη διάρκεια της σφαγής με τον τίτλο «Η Ελληνοπούλα» που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Philadelphia Album.

Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ότι παράλληλα με τα αμερικάνικα ποιητικά και πεζά – σχετικά με την τραγωδία της Χίου- εμφανίστηκαν στις αμερικάνικες εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά και μερικά αγγλικά δημοσιεύματα.
Μεταξύ άλλων είναι και ένα ποίημα με τίτλο «Χίος» γραμμένο αμέσως μετά την καταστροφή του νησιού που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Salem Gazette τον Σεπτέμβριο του 1822.
Επίσης στίχοι αναφερόμενοι στη Χίο γραμμένοι από τη γνωστή Αγγλίδα διανοούμενη Felicia Hemans δημοσιεύθηκαν επανειλημμένως στον αμερικάνικο τύπο.

Η πληθωρική αυτή λυρική έκφραση των τραγικών γεγονότων της Χίου μας δίδει στην ολότητα της το μέτρο της ευαισθησίας και της συμπάθειας των αμερικανών διανοουμένων δια την αγωνιζόμενη Ελλάδα. Από πολιτικής δε πλευράς, οι διάπυροι αυτοί στίχοι απετέλεσαν τον καλύτερο ίσως φορέα φιλελληνικής προπαγάνδας σ ολόκληρη την Αμερική, όπου εδιαβάστηκαν.

Σημείωση: Το κείμενο αυτό δημοσιεύθηκε στον «Εθνικό Κήρυκα της Νέας Υόρκης» τον Αύγουστο του 1982.
Εμείς το δημοσιεύουμε από εδώ:

Διαβάστε Επίσης:

Ο ρόλος των Αμερικανών φιλελλήνων στην Επανάσταση του '21

Εικαστικά / Ευγένιος Ντελακρουά: Ο ρομαντικός επαναστάτης που ύμνησε την Ελλάδα όσο λίγοι

Διαβάστε Επίσης:



Άγιος Μηνάς, ένα μουσείο της σφαγής στη Χίο με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων
https://www.newsit.gr/topikes-eidhseis/agios-minas-ena-mouseio-tis-sfagis-sti-xio-me-aformi-tin-epeteio-ton-200-xronon/3644395/

Κρίσιμη  καμπή στη ζωή χιλιάδων ανθρώπων αποτέλεσε η «Η Σφαγή της Χίου». Οικογένειες εξανδραποδίσθηκαν,  οικογένειες διαλύθηκαν, οικογένειες χάθηκαν. Για τους ελάχιστους που διασώθηκαν,  οι μνήμες αυτές πέρασαν  από γενιά σε γενιά κι έγιναν μνημόσυνο για τις ψυχές των αδικοχαμένων, ατσάλωσαν τη θέλησή τους, έκαναν το δάκρυ δύναμη δημιουργίας και άνοιξαν δρόμους φωτεινούς μιας  καλύτερης  ζωής για τους επιγόνους.
https://www.alithia.gr/apopseis/i-oikogeneia-apo-tholopotami-tis-hioy



Τρίτη 25 Μαρτίου 2025

25η Μαρτίου🌿🇬🇷Ημέρα των δύο "Χαίρε" 🇬🇷🌿" Χαίρε Κεχαριτωμένη Μαρία" 🌿🇬🇷 " Χαίρε ώ χαίρε Λευτεριά "🌿🇬🇷25ηΜαρτίου 1821,Αγία 'Ημέρα Ιερή και Δοξασμένη 🇬🇷🌿 1821-2025 🇬🇷🌿Συνέλληνες 204, χρόνια μετά "ΧΡΟΝΙΑ μας ΠΟΛΛΑ" 🇬🇷🌿 🇬🇷🌿 "Δόξα και Τιμή στούς 'Ηρωες του '21 🇬🇷🌿'Ελληνες Ψηλά τις Σημαίες"🇬🇷🇬🇷

Ο Ευαγγελισμός - 1576 - Δομήνικος Θεοτοκόπουλος- Ελ Γκρέκο -El Greco- 1541-1614
Υλικό
: ελαιογραφία σε μουσαμά- Διαστάσεις: 98 εκ.
Έτος δημιουργίας: 1573-1576
Τόπος διατήρησης: Μουσείο Thyssen-Bornemisza, Μαδρίτη, Ισπανία 





"Χαίρε η Ονειροτόκος χαίρε η Πελαγινή

Χαίρε η Αγκυροφόρος και η Πενταστέρινη

Χαίρε με τα λυτά μαλλιά η χρυσίζοντας τον άνεμο

Χαίρε με την ωραία λαλιά η δαμάζοντας το δαίμονα

Χαίρε που καταρτίζεις τα Μηναία των κήπων

Χαίρε που αρμόζεις τη ζώνη του Οφιούχου

Χαίρε η ακριβοσπάθιστη και σεμνή

Χαίρε η προφητικιά και δαιδαλική"

- Oδυσσέας Eλύτης - "Άξιον εστί"

"Ευαγγελισμός "- Παρθένης Κωνσταντίνος (1878/1879 - 1967)

25η Μαρτίου - Ευαγγελισμός της Θεοτόκου -"Ευαγγελίζου Γη "

Διαβάστε σχετική ανάρτησή μας εδώ: 

 

Οι πρωταγωνιστές της Εθνικής Παλιγγενεσίας

Οι πρωταγωνιστές της Εθνικής Παλιγγενεσίας, από άκρη σε άκρη, μέσα κι έξω από τον Ελλαδικό χώρο ήξεραν πως, μοναχά για την Πίστη τους στον Χριστό και στην Παναγία και για την αγάπη τους προς την Πατρίδα και την  Ελευθερία, θα άξιζε ν' αγωνιστούν και να πεθάνουν🇬🇷🌿







"Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος" ήταν και ο Τίτλος της επαναστατικής προκήρυξης που κυκλοφόρησε ο 'Αλέξανδρος Υψηλάντης στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας:


Ο όρκος των Ιερολοχιτών
"Ως Χριστιανός ορθόδοξος και υιός της ημετέρας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, ορκίζομαι να διαμείνω πιστός εις την
Θρησκείαν μου και εις την Πατρίδα μου. Ορκίζομαι να χύσω και αυτήν την υστέρα ρανίδα του αίματός μου υπέρ της Θρησκείας και της Πατρίδος μου. Να χύσω το αίμα μου, ίνα νικήσω τους εχθρούς της Θρησκείας μου ή να αποθάνω ως Μάρτυς δια τον Ιησούν Χριστόν".

Τα λόγια του 'Αλέξανδρου Υψηλάντη ήταν ξεκάθαρα:
"Είναι καιρός να αποτινάξωμεν τον αφόρητον ζυγόν, να ελευθερώσωμεν την Πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημισέληνον, δια να υψώσωμεν το σημείον, δι’ ου πάντοτε νικώμεν, λέγω τον Σταυρόν". 

Παλαιών Πατρών Γερμανός:
"Η Ιστορία και το μέλλον της Ελλάδος στηρίζονται πάνω σε τρεις λέξεις: Θρησκεία, Ελευθερία, Πατρίς".

Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί τη σημαία της επανάστασης - Θεόδωρος Βρυζάκης, 1865.
Απεικόνιση του θρύλου της Αγίας Λαύρας.

'Ελλάς Ευγνωμονούσα,1858Θεόδωρος Βρυζάκης (1819 -1878). 'Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου. Παράρτημα Ναυπλίου.



















«Είναι θέλημα Θεού. Είναι κοντά μας και βοηθάει, γιατί πολεμάμε για την πίστη μας, για την πατρίδα μας, για τους γέρους γονιούς, για τα αδύνατα παιδιά μας, για την ζωή μας, την λευτεριά μας... Και όταν ο δίκαιος Θεός μας βοηθάει ποιός εχθρός ημπορεί να μας κάνει καλά...;».
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης


"Τί τὴ θέλουμε, βρὲ ἀδέλφια, τούτη τὴν πολυπικραμένη τὴ ζωή, νὰ ζοῦμε ἀποκάτω στὴ σκλαβιὰ καὶ τὸ σπαθὶ τῶν Τούρκων ν᾿ ἀκονιέται εἰς τὰ κεφάλια μας; Δὲν τηρᾶτε ποὺ τίποτα δὲν μᾶς ἀπόμεινε; Οἱ ἐκκλησιές μας γινήκανε τζαμιὰ καὶ ἀχούρια τῶν Τούρκων. Κανένας δὲν μπορεῖ νὰ πεῖ πὼς τάχα ἔχει τίποτα ἐδικό του, γιατὶ τὸ ταχὺ βρίσκεται φτωχὸς σὰ διακονιάρης στὴ στράτα. Οἱ φαμελιές μας καὶ τὰ παιδιά μας εἶναι στὰ χέρια καὶ στὴ διάκριση τῶν Τούρκων. Τίποτα, ἀδέρφια, δὲ μᾶς ἔμεινε. Δὲν εἶναι πρέπον νὰ σταυρώσουμε τὰ χέρια καὶ νὰ τηρᾶμε τὸν οὐρανό. Ὁ Θεὸς μᾶς ἔδωσε χέρια, γνώση καὶ νοῦ. Ἂς ρωτήσουμε τὴν καρδιά μας καὶ ὅ,τι μᾶς ἀπανταχαίνει, ἂς τὸ βάλομεν γρήγορα σὲ πράξη"

Ὀδυσσέας Ἀνδροῦτσος

Οδυσσέας Ανδρούτσος-Το τραγικό τέλος του «Λιονταριού της Ρούμελης» από ελληνικά χέρια


«Ήτανε βέβαια από το Θεό γραμμένο να αρπάξουμε τʼ άρματα μία ημέρα και να χυθούμε πάνω στους τυράννους μας.
Ας είμεθα, αδέλφια, βέβαιοι, πως ο Χριστός μας ο πολυαγαπημένος θα βάλει το χέρι του επάνω μας»

Οδυσσέας Ανδρούτσος - γράμμα στους Γαλαξιδιώτες

Ο Οδυσσέας Βερούσης ή Ανδρούτσος (Ιθάκη, περ. 1790 – Αθήνα, 5 /6/ 1825) ήταν γενναίος οπλαρχηγός της Επανάστασης του 1821. Πολέμησε μέχρι το 1820 για λογαριασμό του Αλή Πασά & στη συνέχεια αγωνίστηκε για την επανάσταση. Το 1825 κατηγορήθηκε για συνεργασία με τους Τούρκους &φυλακίστηκε στην Ακρόπολη των Αθηνών όπου & δολοφονήθηκε από τον Γκούρα πριν δικαστεί στις 5 Ιουνίου του ίδιου χρόνου.

"Έλληνες ποτέ μην ξεχνάτε το χρέος σε Θεό και σε Πατρίδα! Σ’ αυτά τα δύο σας εξορκίζω ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε κάτω από την Σημαία του Χριστού".Αθανάσιος Διάκος

Αθανάσιος Διάκος - Για την Πίστη & για την Πατρίδα παρέδωσε την Ψυχή ✝️ 🇬🇷🌿και το Το Σώμα του: οι Τούρκοι τον "σούβλισαν σαν τ'αρνί του Πάσχα"

Στην πρόσοψη του Γολγοθά υπάρχει η επιγραφή:«Ούτος ο τόπος ενθα τήν 23ην Απριλίου 1821 υπό των Τούρκων ανασκολοπισθείς εμαρτύρησε υπέρ Πίστεως και Ελευθερίας ο Αθανάσιος Διάκος».

Διαβάστε σχετική Ανάρτηση εδώ:        Πριν τον μεγάλο απελευθερωτικό, ξεσηκωμό του γένους και της φυλής των 'Ελλήνων, δεν πρέπει να λησμονούμε πως, 7 χρόνια πριν, είχε, προηγηθεί ο όρκος των Φιλικών και η Ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας

"Ο όρκος", 1849. Λάδι σε ξύλο, 22,3x29,5 εκ.
Διονύσιος Τσόκος - Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Η Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας, από τρεις εμπόρους της περιοχής.

Tον Νικόλαο Σκουφά, τον Εμμανουήλ Ξάνθο και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ

Σκοπός της Εταιρείας ήταν η οργάνωση του υπόδουλου Ελληνισμού ώστε να αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό.

Τα μέλη της Εταιρείας ονομάζονταν «Φιλικοί». 

Σύμβολο των «Φιλικών» έγινε ο Φοίνικας, ιερό πτηνό των Αιγυπτίων, που ο μύθος τον ήθελε να αναγεννάται μέσα από τις στάχτες του.

Έτσι, ο Ελληνισμός θα αναγεννιόταν μέσα από τον ξεσηκωμό και θα απελευθερωνόταν.

Οι ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας ξεκίνησαν τη δράση τους στην Οδησσό, που ήταν ελληνική παροικία και επεκτάθηκαν σταδιακά σε όλες τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες

Έμπνευση για τη δράση τους αποτέλεσε το έργο του Ρήγα Φεραίου, αλλά και οι αγώνες του Λάμπρου Κατσώνη  και των Σουλιωτών. Το 1815 οι ιδρυτές της Εταιρείας εγκατέλειψαν την Οδησσό για να μυήσουν μέλη σε άλλες περιοχές και να εξαπλωθεί η δυναμική της.

Ο Ξάνθος πήγε στην Κωνσταντινούπολη και οι Σκουφάς και Τσακάλωφ στη Μόσχα.

Το 1818 μεταφέρθηκε και η έδρα της Φιλικής στην Κωνσταντινούπολη.

Η ενέργεια αυτή βοήθησε ακόμη περισσότερο στην ανάπτυξη της Εταιρείας. Μυήθηκαν νέα μέλη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και στην κατακτημένη Ελλάδα.

Προσωπικότητες της Επανάστασης, όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας, ο Φαρμάκης και ο Ολύμπιος ήταν από τα πρώτα μυημένα μέλη.


Γενικότερα, μέλη της Εταιρείας έγιναν πρόσωπα προερχόμενα από όλες τις κοινωνικές τάξεις, όπως Πατριάρχες, Μητροπολίτες, ιερείς, γραμματισμένοι, φαναριώτες, πρόκριτοι, αρματολοί, κλέφτες, έμποροι και γεωργοί. 

Το ίδιο έτος ο Σκουφάς πεθαίνει και τη θέση του αναλαμβάνει ο μεγαλέμπορος Παναγιώτης Σέκερης, που διαθέτει μεγάλο μέρος της περιουσίας του στους σκοπούς της Εταιρείας

Τα μέλη της χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμα και ειδικό αλφάβητο για να επικοινωνούν μεταξύ τους χωρίς να μπορούν να γίνουν αντιληπτοί από κάποιον που δεν είχε μυηθεί στην Εταιρεία

Ο όρκος γινόταν στο Ιερό Ευαγγέλιο μπροστά σε ιερέα. Κατά τη μύηση, που διαρκούσε τρεις μέρες, ο κατηχούμενος έδινε όρκο πίστης στην Εταιρεία που διοικούσε η Αόρατη Αρχή.

"Ο όρκος των Φιλικών", ξυλογραφία του Βάσου Φαληρέα
είναι η χαρακτηριστικότερη απεικόνιση της Φιλικής Εταιρείας.
Βρίσκεται στο Πολεμικό Μουσείο

Οι ιδρυτές της Φιλικής άφηναν αόριστα να εννοηθεί ότι η Αόρατη Αρχή ήταν ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος.

Πρόκειται για συνειδητό ψέμα, που όμως βοηθούσε στην γιγάντωση της Φιλικής Εταιρείας και των σκοπών της. 

Ο όρκος μύησης ήταν γραμμένος με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγει κάποιος να ρωτά περισσότερα για την Αόρατη Αρχή, αφού αφηνόταν να εννοηθεί ότι η περιέργεια αυτή οδηγούσε στον θάνατο.

Με την ανάπτυξη και εξάπλωση της Φιλικής Εταιρείας οι ιδρυτές της αναζήτησαν έναν αρχηγό που θα προετοίμαζε τα μέλη για τον μεγάλο ξεσηκωμό.

Ο αρχηγός αυτός έπρεπε να είναι μια προσωπικότητα που θα έκανε τον κόσμο να πιστέψει ακόμη περισσότερο ότι την Εταιρεία στηρίζει και καθοδηγεί ο τσάρος της Ρωσίας

Αρχικά οι ιδρυτές της απευθύνθηκαν στον Ιωάννη Καποδίστρια, υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας. Αυτός όμως αρνήθηκε καθώς θεωρούσε ότι οι συνθήκες που επικρατούσαν στην Ευρώπη δεν θα βοηθούσαν στον ξεσηκωμό των Ελλήνων.

Πράγματι, το 1815 ιδρύθηκε η Ιερή Συμμαχία από την Αυστρία, την Ρωσία και την Πρωσία που καταδίκαζε τις επαναστατικές κινήσεις.

Έτσι, το 1820 ανέλαβε επικεφαλής της Φιλικής Εταιρείας ο στρατηγός Αλέξανδρος Υψηλάντης, υπασπιστής του τσάρου.





Τότε εντάθηκαν οι προετοιμασίες για τον μεγάλο ξεσηκωμό του 1821.

Σύμφωνα με το σχέδιο της Εταιρείας, η επανάσταση θα ξεσπούσε ταυτόχρονα σε Μολδοβλαχία (σημερινή Ρουμανία) και Πελοπόννησο ώστε να αναγκαστεί ο Σουλτάνος να μοιράσει τον στρατό του. 

Το όλο σχέδιο βοηθούσε ο πόλεμος του Αλή Πασά με τον Σουλτάνο που αποσπούσε την προσοχή των Οθωμανών από τις ενέργειες των Ελλήνων.

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης:
"Ως μια βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό τον σκοπό και εκάμαμε την επανάστασηΠρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος".



Γρηγόριος Δικαίος Παπαφλέσσας

"Έλληνες ποτέ μην ξεχνάτε το χρέος σε Θεό και σε Πατρίδα! Σ’ αυτά τα δύο σας εξορκίζω ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε κάτω από την Σημαία του Χριστού". 





Αλλά και η Φιλική Εταιρεία πολλά χρόνια πριν είχε τον  εμπνευστή της που δεν ήταν άλλος από τον Ρήγα τον Βελεστινλῆ ή Φεραίο από το Βελεστίνο της  Μαγνησίας, που με τον επαναστατικό του "Θούριο", θέριευε μέσα τους το πάθος για τη Λευτεριά & τους Αγώνες για να την  κατακτήσουν .

Έχει ήδη καταφέρει να εμπνεύσει με το επαναστατικό του έργο του "Θούριος" ενώ στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης τα χρόνια του 1821, Ο Ρήγας δεν ζει πια , έχει πεθάνει στο Βελιγράδι από το 1798, αλλά έχει συμβάλλει καθοριστικά δίνοντας Νέα ώθηση και Έμπνευση στον αγώνα των υποδούλων 'Ελλήνων🇬🇷🌿


Στρατηγός Μακρυγιάννης
                

"Χωρίς αρετή και πόνο εις την πατρίδα και πίστη εις την θρησκεία τους έθνη δεν υπάρχουν".Στρατηγός Μακρυγιάννης

Κωνσταντίνος Κανάρης
"Μία δύναμις με άρπαξε από την λιτανεία πριν φύγουμε από τα Ψαρά για την Χίο. Μία δύναμις θεϊκή με γιγάντωσε. Αυτή η θεία δύναμις μου έδωσε θάρρος δια να φθάσω με το πυρπολικό μου στην Τουρκική Ναυαρχίδα. Οι Τούρκοι ήταν τόσοι ώστε εάν έπτυον επάνω μας θα μας έπνιγαν αναμφιβόλως. Εις το όνομα του Κυρίου φώναξα εκείνη τη στιγμή. Έκανα τον Σταυρό μου και πήδηξα στη βάρκα. Οι φλόγες του πυρπολικού μεταδόθηκαν στην Ναυαρχίδα που τινάχθηκε στον αέρα και παρέσυρε στον θάνατο χιλιάδες Τούρκους".

Κωνσταντίνος Κανάρης

Κωνσταντίνος Κανάρης (Ψαρά, 1790 ή 1793 – Αθήνα, 2 Σεπτεμβρίου 1877) σπουδαία μορφή του ναυτικού αγώνα κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821,μετέπειτα ναύαρχος 
& πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε 5 φορές
πρωθυπουργός της Ελλάδας.



   

Αλλά και ο Ανδρέας Μιαούλης

τα ίδια λόγια είχε στην Ψυχή

και στο Σώμα:
Έφορος της Ελλάδος Θεός
ενέπνευσεν εις τα καρδίας των εχθρών μας άκραν δειλίαν και φόβον. Ελπίζω δε εντός ολίγου, με την βοήθειαν του Τιμίου Σταυρού και των θεοπειθών της πατρίδος ευχών, να σας χαροποιήσω".

Ανδρέας Μιαούλης

Ανδρέας Μιαούλης

Ο Ανδρέας Βώκος, γνωστότερος με το ψευδώνυμο Ανδρέας Μιαούλης (από ένα πλοίο που το έλεγαν Μιαούλ, που σημαίνει "μικρή βάρκα") (Ύδρα, 20 Μαΐου 1769 – Πειραιάς, 11 Ιουνίου 1835) ήταν Έλληνας καραβοκύρης, πολιτικός και ναύαρχος, που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, καθώς και στη μετέπειτα πολιτική ζωή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.


Όπως επίσης και τα λόγια της μεγάλης Ελληνίδας Ηρωίδας του 1821 της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας μας συγκλονίζουν αλλά επίσης, μας καταδεικνύουν, τον δρόμο που ακολούθησαν μέσα στην Ψυχή τους, όλοι ανεξαιρέτως οι Ήρωες της

'Ελληνικής Επανάστασης

του 1821:













Λασκαρίνα "Μπουμπουλίνα" Πινότση (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαΐου 1771 - Σπέτσες, 22 Μαΐου 1825) ήταν Ελληνίδα ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Πολέμησε ηρωικά το 1821 και υπήρξε ίσως η σπουδαιότερη γυναίκα που έλαβε μέρος στην Επανάσταση. Μετά τον θάνατο της ύστερα από 193 έτη, έλαβε τιμητικά από την Ελληνική Πολιτεία τον βαθμό της Υποναυάρχου.

"Έχασα τον σύζυγόν μου. Ευλογητός ο Θεός! Ο πρεσβύτερος υιός μου έπεσε με τα όπλα ανά χείρας. Ευλογητός ο Θεός! Ο δεύτερος και μόνος υιός μου, 14ετής την ηλικίαν, μάχεται μετά των Ελλήνων και πιθανώς να εύρη ένδοξον θάνατον. Ευλογητός ο Θεός! Υπό το σημείον του Σταυρού θα ρεύση επίσης το αίμα μου. Ευλογητός ο Θεός!".

Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα

Στο λιμάνι του Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο γκράφιτι το οποίο απεικονίζει την Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα.






 

Η Μαντώ Μαυρογένους γεννήθηκε στην Τεργέστη το 1796 και πέθανε στην Πάρο το 1840, σε ηλικία 44 ετών. Ήταν Ελληνίδα πολεμίστρια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, με καταγωγή από τη Μύκονο. Για τη συνολική της προσφορά στον Αγώνα τιμήθηκε από τον Ιωάννη Καποδίστρια με τον βαθμό της Αντιστρατήγου. Εξορίστηκε από τον πολιτικό Ιωάννη Κωλέττη και τελικά πέθανε πάμφτωχη στην Πάρο, καθώς είχε ξοδέψει όλη της την περιουσία για τον αγώνα.  

Διαβάστε περισσότερα για την Μαντώ Μαυρογένους:

Η απαράμιλλη ηρωίδα, της εθνεγερσίας του ΄21.ΕΔΩ:

 #25η_ΜΑΡΤΙΟΥ_1821

Ημέρα Ιερή και Δοξασμένη 🇬🇷🌿
1821-2025 🇬🇷🌿Συνέλληνες 204 χρόνια μετά
ΧΡΟΝΙΑ μας ΠΟΛΛΑ 🇬🇷🌿
🇬🇷🌿 Δόξα και Τιμή στούς ήρωες του '21 🇬🇷🌿'Ελληνες Ψηλά τις Σημαίες"🇬🇷🇬🇷















Κυανόλευκη ναυτική πολεμική σημαία, που ανήκε στον #Κωνσταντίνο_Κανάρη

#Εθνικό_Ιστορικό_Μουσείο ΕΙΜ | Συλλογή Σημαιών ΕΙΜ © ΙΕΕΕ

Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη
των Ελλήνων τα ιερά,
και σαν πρώτα ανδρειωμένη,
χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!🌿🇬🇷
Θα γράψει συγκλονισμένος ο
Διονύσιος Σολωμός ανάμεσα στους 158  στίχους του στον "Ύμνο του για την Ελευθερία" !
Μετέπειτα θα γίνει & ο 'Εθνικός 'Υμνος όλων των 'Ελληνων, της 'Ελλάδος & της Κύπρου 🌿🇬🇷


🇬🇷️🇬🇷️🇬🇷️






































Η σημαία των Κυπρίων αγωνιστών στην Επανάσταση του 1821🇬🇷🇨🇾