Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015

Ο Μίκης Θεοδωράκης κράτησε τη ζωή του για να μας οδηγήσει στο ξέφωτο των ιδεών της Λευτεριάς του πνεύματος του Ελληνικού και της υπέρτατης ελπίδας να κρατηθούμε ΑΝΘΡΩΠΟΙ με κεφαλαία γράμματα ... ως Ζορμπάδες νικητές να πορευόμαστε εν ζωή τραγουδώντας και χορεύοντας με το πνεύμα και την ψυχή μας να τρομάζουμε τον Θανάτο και τη σήψη του όπου κι αν τα συναντάμε για να μπορούμε στο τέλος της ημέρας ο καθένας μας ν΄αναφωνεί το ✣ TΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ...



Σήμερα ο κορυφαίος  " στρατευμένος " , ΄Ελληνας μουσικοσυνθέτης κλείνει τα 90 του χρόνια , 
και όλη η Ελλάδα απ ΄άκρη σ΄άκρη του εύχεται να τα ΧΙΛΙΑΣΕΙ !!!
μέσα από ένα πλήθος εκδηλώσεων που διοργανώνονται και με ειδικά αφιερώματα σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ραδιοτηλεοπτικά, ιντερνετικά αλλά και έντυπα και  εφημερίδες , 
τιμούμε τον Μεγάλο ΄Ελληνα , εν όσο ακόμα βρίσκεται στη ζωή ,  όπως του αξίζει , διότι και εκείνος 
τίμησε την πατρίδα ,  όπως θα έπρεπε όλοι μας, να το πράξουμε όσο κι αν η πατρίδα μας η Ελλάδα 
όπου κι αν πάμε μας πληγώνει ...
Αυτό που χαρακτηρίζει το κορυφαίο μουσικοσυνθέτη είναι το  "΄Υψος " ...
και το "  Μέγεθος "  ...
που ήρθαν ακόμα και στο παρουσιαστικό και στην εξωτερική μορφή του Μίκη Θεοδωράκη να κάνουν τη διαφορά ...
και η φύση να τον  πλάσει ψηλό και όμορφο  σαν το αιωνόβιο δένδρο τον Κυπάρισσο ...
μα πιο ψηλός και όμορφος ο Μίκης πλάστηκε και θέριεψε σε ψυχή ...
μια ψυχή που πάλεψε αμέτρητες φορές για την ίδια την επιβίωση μέσα από διώξεις,  κακουχίες 
και εξευτελισμούς από " μικρούς " , και " νάνους " στο φρόνημα ανθρώπους ...
Μια ψυχή που αντρώθηκε  στην ευθύνη και , στις υψηλές Ιδέες της Λευτεριάς , της Ανθρωπιάς και της Αξιοπρέπειας ...
μια ψυχή σμιλεμένη με τάματα και μαλάματα της αστείρευτης μουσικής και καλλιτεχνικής ιδιοφυίας και του ταλέντου του ...

Ποίηση: Γιώργος Σεφέρης από το έργο του Επιφάνεια , 1937 εδώ ολόκληρο το ποίημα του Σεφέρη Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Μίκης Θεοδωράκης
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Λάκης Καρνέζης
Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Έργο: Επιφάνια (δίσκος 45 στροφών extended play, 1962


Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας
ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της
βροχής
σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς,
καμιά φωτιά στην κορυφή τους· βραδιάζει.
Κράτησα τη ζωή μου˙ στ’ αριστερό σου χέρι μια γραμμή
μια χαρακιά στο γόνατο σου, τάχα να υπάρχουν
στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού τάχα
να μένουν εκεί πού φύσηξε ό βοριάς καθώς ακούω
γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή.
Τα πρόσωπα πού βλέπω δε ρωτούν μήτε ή γυναίκα
περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της.
Ανεβαίνω τα βουνά· μελανιασμένες λαγκαδιές˙ o χιονισμένος
κάμπος, ως πέρα ό χιονισμένος κάμπος, τίποτε δε
ρωτούν
μήτε o καιρός κλειστός σε βουβά ερημοκλήσια μήτε
τα χέρια που απλώνονται για να γυρέψουν, κι’ οι
δρόμοι.
Κράτησα τη ζωή μου ψιθυριστά μέσα στην απέραντη
σιωπή...

δεν ξέρω πια να μιλήσω μήτε να συλλογιστώ· ψίθυροι

σαν την ανάσα του κυπαρισσιού τη νύχτα εκείνη
εδώ ολόκληρο το ποίημα του Σεφέρη Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ο Μίκης Θεοδωράκης κράτησε τη ζωή του ΨΗΛΑ στην κορυφή ...
Ο πολυ-κυνηγημένος σε εξορίες και απαγορεύσεις Μίκης Θεοδωράκης 
κατάφερε να γίνει ο πολυαγαπημένος μας Μίκης 
ο χιλιοτραγουδισμένος μας Μίκης με τις μουσικές και με το έργο του
να γίνει ο στυλοβάτης της Ελλάδος και της Ελληνικής Ψυχής ...
σε καιρούς δύσκολους ανήλιους και σκοτεινούς  όπου δοκιμαζόταν και δοκιμάζονται ακόμα οι αξίες της Λευτεριάς και της Αξιοπρέπειας 
ο Μίκης ήταν το Φως της σπηλιάς εκείνος που άνοιξε ένα παραθύρι για την έξοδο και για να μπει το φως και το οξυγόνο της ζωής ...
Ο Μίκης Θεοδωράκης κράτησε τη ζωή του 
για να μας οδηγήσει στο ξέφωτο των ιδεών της Λευτεριάς και 
του πνεύματος του Ελληνικού και της υπέρτατης ελπίδας να κρατηθούμε μέχρι σήμερα ΑΝΘΡΩΠΟΙ 
με κεφαλαία γράμματα ...
και Ζορμπάδες νικητές να πορευόμαστε εν ζωή τραγουδώντας και χορεύοντας με το πνεύμα και την ψυχή μας να τρομάζουμε τον Θάνατο και τη σήψη του όπου κι αν τα συναντάμε ...
Ο Μεγάλος μας Μίκης έγραψε : Μουσική για θέατρο , Μουσική για αρχαίο δράμα , Μουσική για κινηματογράφο , Συμφωνικά έργα και Μουσική Δωματίου , Μπαλέτα , Όπερες και Ορατόρια και μάλιστα με πάμπολλες διακρίσεις σε Ελλάδα και στο διεθνή χώρο .
Α΄βραβείο Φεστιβάλ Μόσχας (1957) για την σουίτα Νο.1 για πιάνο και ορχήστρα
Copley Music Prize: "καλύτερος Ευρωπαίος συνθέτης της χρονιάς" (1959)
Α΄ βραβείο Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού (1961)
"Sibelius-Prize" (1963)
Grammy (1966) για την μουσική της ταινίας Αλέξης Ζορμπάς
Bafta (1969) για την μουσική της ταινίας Z
Bafta (1973) για την μουσική της ταινίας State of Siege
Bafta (1974) για την μουσική της ταινίας Serpico
Grammy (1975) για το θέμα της ταινίας Serpico
Bafta για την μουσική της ταινίας Ζ
Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη (1983)
βραβείο Olympiart (2004)

΄Ομως την αγάπη όλων των Ελλήνων  την κέρδισε με τους μοναδικούς κύκλους των τραγουδιών των μεγάλων ποιητών που εκείνος μοναδικά μελοποίησε στολίζοντάς τα με τα 
 " φτερά " της αθανασίας ...
Ο συνθέτης, ιδιαίτερα με τους «Κύκλους Τραγουδιών» του και με τα «Ορατόρια», έκανε ευρύτερα γνωστή την ελληνική ποίηση .
Μελοποίησε τους  δύο βραβευμένους  με βραβεία Νόμπελ ποιητές μας Οδυσσέα Ελύτη ( 1959 , 1964 ,  ) και  Γιώργο Σεφέρη ( 1962 ) , αλλά και αρχαιότερους όπως τον Ανδρέα Κάλβο (1974 )
Κώστα Καρυωτάκη . Συνέχισε μελοποιώντας τον επίσης στρατευμένο ποιητή  Γιάννη Ρίτσο ( 1974 ,1966  ), Νίκο Γκάτσο ( ) Ιάκωβο Καμπανέλλη ( 1963 , 1966 )  , Βασίλη Ρώτα ( 1966 ) , και με τους κορυφαίους ποιητές μας  
 Μανώλη Αναγνωστάκη , Τάσο Λειβαδίτη,αλλά και με Μάνο Ελευθερίου ( 1996 ), Λευτέρη Παπαδόπουλο ( 1998, 2006 ) ,και με τους νεότερους 
όπως 
 Βασίλη Γκούφα ( 1974 ) Κώστα Τριπολίτη 
 ( 1981) , Μιχάλη Μπουρμπούλη ( 1987) ,) αλλά και νεώτερους όπως ο  )Διανύσης Καρατζάς ( 1994, 2004 ,) 
Μιχάλης Γκανάς ( 1996) 
αλλά και των κορυφαίων ξένων ποιητών Πάμπλο Νερούντα και Federico Garcia Lorca ( 1971)
mariarosa 

ΤΑ ΛΑΪΚΑ - ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΑ - Μίκης Θεοδωράκης (1971)

παρακάτω αναδημοσιεύω από την wikipedia.
μερικά αποσπάσματα που αφορούν το τεράστιο έργο του  

Μουσικό έργο

Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε όλα τα είδη της μουσικής: όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, ορατόρια, μπαλέτα, χορωδιακή εκκλησιαστική μουσική, μουσική για αρχαίο δράμα, για θέατρο, για κινηματογράφο, έντεχνο λαϊκό τραγούδι, λαϊκά ορατόρια, μετασυμφωνικά έργα.

Κυριότερα έργα

  • Κύκλοι τραγουδιώνΤα παιδικάΕπιτάφιοςΕπιφάνειαΠολιτεία Α΄, Β΄, Γ΄ και Δ΄, ΛιποτάκτεςΜικρές ΚυκλάδεςΧρυσοπράσινο ΦύλλοΗ Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν + Κύκλος ΦαραντούρηΡωμιοσύνηRomancero GitanoΘαλασσινά φεγγάριαΟ ήλιος και ο χρόνοςΔώδεκα λαϊκάΝύχτα θανάτουΑρκαδίεςΤα τραγούδια του ΑγώναΤα τραγούδια του ΑνδρέαΔεκαοχτώ λιανοτράγουδα της Πικρής ΠατρίδαςΜπαλάντες (σε ποίηση Μανώλη Αναγνωστάκη), Στην ΑνατολήΤα λυρικά (σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη),ΧαιρετισμοίΕπιβάτηςΡαντάρΔιόνυσοςΦαίδραΚαρυωτάκηςΤα πρόσωπα του ήλιουΜνήμη της πέτραςΩς αρχαίος άνεμοςΜήπως ζούμε σ' άλλη χώρα;Μια θάλασσα γεμάτη μουσικήΗ Βεατρίκη στην οδό ΜηδένΑσίκικο ΠουλάκηΛυρικώτεραΛυρικώταταΣερενάτεςΤα Πικροσάββατα.
  • Μουσική για θέατροΌμορφη πόληΤο τραγούδι του νεκρού αδελφούΜαγική πόληΈνας όμηροςΕχθρός ΛαόςΠροδομένος ΛαόςΚαποδίστριαςΧριστόφορος Κολόμβος,ΠερικλήςΑυτό το δέντρο δεν το λέγανε υπομονήΤο θεριό του ΤαύρουΜάκβεθ.
  • Μουσική για αρχαίο δράμαΟρέστεια (ΑγαμέμνωνΧοηφόροιΕυμενίδες), ΑντιγόνηΙππήςΛυσιστράτηΠρομηθεύς ΔεσμώτηςΟιδίπους ΤύραννοςΕκάβηΙκέτιδες,ΤρωάδεςΦοίνισσεςΑίας.
  • Μουσική για κινηματογράφοΣυνοικία το όνειροΖορμπάςΖΣέρπικοΙφιγένειαΗλέκτραΤο μπλόκοΌταν τα ψάρια βγήκαν στη στεριάΣουτιέσκα (Τίτο), ΜπιριμπίΦαίδρα,Κατάσταση πολιορκίαςActas de Marusia.
  • ΟρατόριαΆξιον εστίΜαργαρίταΕπιφάνεια ΑβέρωφΚατάσταση πολιορκίαςΠνευματικό εμβατήριοRequiemCanto GeneralΘεία ΛειτουργίαΛειτουργία για τα παιδιά που σκοτώνονται στον πόλεμο.
  • Συμφωνικά έργα και Μουσική Δωματίου: 1η, 2η, 3η 4η, 7η Συμφωνία, Κατά ΣαδδουκαίωνCanto OlympicoΤρίοΣεξτέτοΤο Πανηγύρι της Αση-ΓωνιάςΕλληνική Αποκριά,Κύκλος, Σονατίνα για πιάνο, Σουίτα αρ. 1, 2 και 3, Σονατίνα αρ. 1 και αρ. 2 για βιολί και πιάνο, Οιδίπους Τύραννος, Κοντσέρτο για πιάνο, Ραψωδία για τσέλο και ορχήστρα, Sinfonietta, Adagio.
  • ΜπαλέταΟι Εραστές του ΤερουέλΑντιγόνηΖορμπάςάξιον εστί.canto general.
  • ΌπερεςΚαρυωτάκης (Οι μεταμορφώσεις του Διονύσου), ΜήδειαΗλέκτραΑντιγόνηΛυσιστράτη.
  • και 

    Λογοτεχνικό έργο

    Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει γράψει αρκετά βιβλία, που έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

    • Θεοδωράκης Μίκης, Ανατομία της μουσικής, εκδ. Αλφειός, 1990
    • Θεοδωράκης Μίκης, Μάνου Χατζιδάκι εγκώμιον, εκδ. Ιανός, 2004
    • Θεοδωράκης Μίκης, Σπίθα. Για μια Ελλάδα ανεξάρτητη και δυνατή, εκδ. Ιανός, 2011
    • Η SHIRLEY BASSEY ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ (1970)

Το 1961 ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποιεί το ποίημα "Το Γελαστό Παιδί" του Ιρλανδού ποιητή Brendan Beham σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα για τις ανάγκες του θεατρικού έργου "Ένας Όμηρος" και το 1966 η Ντόρα Γιαννακοπούλου το ερμηνεύει σε πρώτη εκτέλεση.

Ο Brendan Beham έγραψε αυτό το ποίημα για τον Michael Collins που ήταν ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες του ιρλανδικού απελευθερωτικού κινήματος που έπεσε νεκρός σε εμφύλια σύγκρουση στις 22 Αυγούστου 1922.

Το 1969 το τραγούδι ακούγεται στη ταινία "Ζ" του Κώστα Γαβρά, η οποία κερδίζει το Oscar καλύτερης ξένης ταινίας και η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη κάνει το γύρο του κόσμου.

Το 1970 "Το Γελαστό Παιδί" ξεκινά μια δεύτερη καριέρα, ξενόγλωσση αυτή τη φορά με την ερμηνεία της Shirley Bassey, που εκείνη την εποχή βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας της και το συμπεριλαμβάνει στο άλμπουμ της με τίτλο "Something" και κάνει παγκόσμια επιτυχία.
ΓΕΛΑΣΤΟ ΠΑΙΔΙ
ΣΤΙΧΟΙ: Brendan Behan
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Βασίλης Ρώτας
ΜΟΥΣΙΚΗ: Μίκης Θεοδωράκης
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Ντόρα Γιαννακοπούλου, Μαρία Φαραντουρη 

Ήταν πρωί του Αυγούστου κοντά στη ροδαυγή
βγήκα να πάρω αέρα στην ανθισμένη γη
βλέπω μια κόρη κλαίει σπαραχτικά θρηνεί
σπάσε καρδιά μου εχάθη το γελαστό παιδί

Είχεν αντρεία και θάρρος και αιώνια θα θρηνώ
το πηδηχτό του βήμα το γέλιο το γλυκό
ανάθεμα την ώρα κατάρα τη στιγμή
σκοτώσαν οι εχθροί μας το γελαστό παιδί

Μον’ να 'ταν σκοτωμένο στου αρχηγού το πλάι
και μόνον από βόλι Εγγλέζου να `χε πάει
κι από απεργία πείνας μέσα στη φυλακή
θα `ταν τιμή μου που `χασα το γελαστό παιδί

Βασιλικιά μου αγάπη μ’ αγάπη θα στο λέω
για το ό,τι έκανες αιώνια θα σε κλαίω
γιατί όλους τους εχθρούς μας θα ξέκανες εσύ
δόξα τιμή στ’ αξέχαστο γελαστό παιδί
Κρητικός από καταγωγή, γεννήθηκε στη Χίο το 1925 και σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητή τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη και αργότερα με υποτροφία στο Conservatoire στο Παρίσι, όπου υπήρξε μαθητής του Olivier Messiaen και του Eugène Bizot.Bιογραφία εδώ :
✣ TΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ - 1977

Ο μπαμπάς πλαισιωμένος από τα όργανα της τάξης, στο δρόμο μπροστά από το σπίτι μας.
Πηγαίνοντας για την καθημερινή του βόλτα .
Εξορία στη Ζάτουνα, χειμώνας 1969.
Τον πίνακα φιλοτέχνησε ο Πάνος Φειδάκης .




11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1970.Ο ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ.Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗ ΚΟΚΚΙΝΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΜΥΡΤΩ, ΤΟ ΓΙΟ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ. ΑΦΟΤΟΥ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΥΛΑΚΗ ΤΟ 1968, Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΕΞΟΡΙΣΤΗΚΕ ΚΑΘΩΣ Η ΕΛΛΑΔΑ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ ΥΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ.
Σκίτσα απεικόνισης του Μίκη Θεοδωράκη από τον Γάλλο ζωγράφο-σκιτσογράφο Gilles Ursula Poulou. Τα είχε φτιάξει πριν τριάντα χρόνια. πηγή φωτό :
πηγή φωτό :


Δισκογραφία: Αρχιπέλαγος - 1960
Στίχοι: Μίκης Θεοδωράκης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
1. Μαίρη Λίντα

Θα πάρω μια βαρκούλα μανούλα
μου στον Κάτω Γαλατά και στην Αθήνα
θα `ρθω καρδούλα μου καβάλα στο Νοτιά.

Και σαν θα `ρθει το δειλινό στον κήπο σου θα μπω

να κόψω τα τριαντάφυλλα να κόψω τ’ άστρα
τ’ ουρανού και τον Αυγερινό.

Θα βάλω στη βαρκούλα μανούλα μου

λουλούδια και φιλιά δυο γλάροι ταξιδεύουν
καρδούλα μου καβάλα στο Βοριά.

Και νάτη η Κρήτη φάνηκε γαλάζια και ξανθιά

τη θάλασσα στα μάτια της
τον ουρανό στην αγκαλιά, τον ήλιο στα μαλλιά.

Θ’ αράξω τη βαρκούλα μανούλα μου

μπροστά σε μια σπηλιά θα σε ταΐζω χάδια
καρδούλα μου καβούρια και φιλιά.

Στη μάνα μου, στον κύρη μου λέγω και τραγουδώ

σας φέρνω την τριανταφυλλιά,
σας φέρνω τ’ άστρα τ’ ουρανού και τον Αυγερινό.


Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
1. Γιάννης Πουλόπουλος
Δόξα τω Θεώ -1963

Απ’ το πρωί μες στη βροχή
και μέσα στο λιοπύρι
για μια μπουκιά κι ένα ποτήρι
και δόξα τω Θεώ

Παράθυρο για τ’ όνειρο
κι αυλή για το σεργιάνι
ο ίσκιος σου να μη σε φτάνει
και δόξα τω Θεώ

Πέτρα στην πέτρα ολημερίς
χτίζω και δε σε φτάνω
ήλιε μου πόσο είσαι πάνω
και δόξα τω Θεώ
Από τη θεατρική παράσταση του Ιακ. Καμπανέλλη το 1963 "Η Γειτονιά των Αγγέλων".
Πρώτη εκτέλεση από τον 19χρονο τότε Γιάννη Πουλόπουλο. Αλλες εκετελέσεις:Μπιθικώτσης Γρηγορης



Edith Piaf - Μίκης Θεοδωράκης - Όμορφη πόλη
πηγή φωτό 

Ποίηση: Γιώργος Σεφέρης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
1. Γιώργος Μούτσιος
Στο περιγιάλι το κρυφό
κι άσπρο σαν περιστέρι
διψάσαμε το μεσημέρι
μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή
γράψαμε τ’ όνομά της
Ωραία που φύσηξε ο μπάτης
και σβήστηκε η γραφή .

Με τι καρδιά, με τι πνοή, 
τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.


Aυτά τα δέντρα - 1966
Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Aυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό,
αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτου απ’ τα ξένα βήματα,
αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο,
αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο.

Eτούτο το τοπίο είναι σκληρό σαν τη σιωπή,
σφίγγει στον κόρφο του τα πυρωμένα του λιθάρια,
σφίγγει στο φως τις ορφανές ελιές του και τ’ αμπέλια του.
Δεν υπάρχει νερό. Mονάχα φως.

O δρόμος χάνεται στο φως
κι ο ίσκιος της μάντρας είναι σίδερο.
18 ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΗΣ ΠΙΚΡΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ (ποίηση: Γιάννη Ρίτσου) - Μίκης Θεοδωράκης (1974) (full album)



18 ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΗΣ ΠΙΚΡΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ 
1973 (Γαλλία) / 1974 (Ελλάδα)

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ποίηση: Γιάννης Ρίτσος 
Τραγουδάνε οι Μαρία Φαραντούρη, Πέτρος Πανδής, Αφροδίτη Μάνου, Αχιλλέας Κωστούλης & ο Μίκης 
01. ΑΝΑΒΑΦΤΙΣΗ
02. ΚΟΥΒΕΝΤΑ Μ' ΕΝΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙ*
03. ΚΑΡΤΕΡΕΜΑ 
04. ΛΑΟΣ 
05. ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ 
06. ΑΥΓΗ 
07. ΔΕ ΦΤΑΝΕΙ 
08. ΠΡΑΣΙΝΗ ΜΕΡΑ 
09. ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟ 
10. ΤΟ ΝΕΡΟ 
11. ΤΟ ΚΥΚΛΑΜΙΝΟ 
12. ΛΙΓΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ 
13. Τ' ΑΣΠΡΟ ΞΩΚΚΛΗΣΙ 
14. ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ 
15. ΕΔΩ ΤΟ ΦΩΣ 
16. ΤΟ ΧΤΙΣΙΜΟ 
17. Ο ΤΑΜΕΝΟΣ 
18. ΤΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΜΗΝ ΤΗΝ ΚΛΑΙΣ - Μίκης Θεοδωράκης*

«Τα Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας, εκτός απ' το 16 και 17, γράφτηκαν σε μια μέρα -- στις 16 του Σεπτέμβρη του 1968-- στο Παρθένι της Λέρου, ύστερ' από μήνυμα του Μίκη Θεοδωράκη με την παράκληση να μελοποιήσει κάτι δικό μου ανέκδοτο. Τα ξαναδούλεψα στο Καρλόβασι της Σάμου το Νοέμβρη του 1969. Το 16 (Χτίσιμο) και 17 (Ταμένος) γράφτηκαν την Πρωτομαγιά του 1970. Το 7 (Δε φτάνει) αλλάχτηκε ριζικά το Γενάρη του 1973. Δε σκόπευα να δημοσιεύσω τα Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα κι είχα ζητήσει να μη μεταφραστούν και εκδοθούν, παρά μόνο να τραγουδηθούν. Αλλά, να, που τα περισσότερα δημοσιεύτηκαν κιόλας σε διάφορα ντόπια και ξένα περιοδικά κ' έχουν γίνει δύο γαλλικές μεταφράσεις (...) και δεν ξέρω σε πόσες άλλες γλώσσες... Έτσι, δεν υπάρχει πια λόγος να επιμείνω στην αρχική μου απόφαση. Και τα Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα είναι αφιερωμένα στον Μίκη Θεοδωράκη». (Γιάννης Ρίτσος) 

B' εκτέλεση του έργου: http://www.youtube.com/watch?v=-G4Pxh...
Γ' εκτέλεση: http://www.youtube.com/watch?v=ssxL-i...

* : Σπάνιο απόσπασμα, από συναυλία του Μίκη στο Μάντσεστερ στις 17-05-1973:http://www.youtube.com/watch?v=FOo-49...

** : Σπουδαία ερμηνεία απ' τον Μίκη, στα "Τραγούδια της Φωτιάς", φορτισμένη απ' το κλίμα των ημερών: http://www.youtube.com/watch?v=vZjtDR...

Πληροφορίες για τα "Λιανοτράγουδα", βλ: 
http://videosmusicview.blogspot.gr/20...



Όταν τελειώσει ο πόλεμος (Η μπαλάντα του Μαουτχάουζεν)
Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Σύνθεση, ενορχήστρωση ,διεύθυνση ορχήστρας: Μίκης Θεοδωράκης
Ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη
Kορίτσι με τα φοβισμένα μάτια
κορίτσι με τα παγωμένα χέρια,
άμα τελειώσει ο πόλεμος
μη με ξεχάσεις.

Χαρά του κόσμου, έλα στην πύλη
να φιληθούμε μες στο δρόμο
ν’ αγκαλιαστούμε στην πλατεία.

Κορίτσι με τα φοβισμένα μάτια
κορίτσι με τα παγωμένα χέρια,
άμα τελειώσει ο πόλεμος
μη με ξεχάσεις.

Στο λατομείο ν’ αγαπηθούμε
στις κάμαρες των αερίων
στη σκάλα, στα πολυβολεία.

Κορίτσι με τα φοβισμένα μάτια
κορίτσι με τα παγωμένα χέρια,
άμα τελειώσει ο πόλεμος
μη με ξεχάσεις.

Έρωτα μες στο μεσημέρι
σ’ όλα τα μέρη του θανάτου
ώσπου ν’ αφανιστεί η σκιά του.

Κορίτσι με τα φοβισμένα μάτια
κορίτσι με τα παγωμένα χέρια,
άμα τελειώσει ο πόλεμος
μη με ξεχάσεις.
















Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Γιοβάννα

Στην αγκαλιά μου κι απόψε σαν άστρο κοιμήσου

δεν απομένει στον κόσμο ελπίδα καμιά

τώρα που η νύχτα κεντά με φιλιά το κορμί σου

μέτρα τον πόνο κι άσε με μόνο στην ερημιά

Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου

σε περιμένω να `ρθεις

μ’ ένα τραγούδι του δρόμου να ρθεις όνειρό μου

το καλοκαίρι που λάμπει τ’ αστέρι με φως να ντυθείς
......................................................................

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΣΤΗ ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ! (updated)

ΟΤΑΝ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ, ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ...
Ενημερώνουμε τους αναγνώστες του Θεοδωρακισμού ότι το video με την μουσική του Μίκη Θεοδωράκη στην ψηλότερη οροσειρά της γης, τα Ιμαλάια, ξεπέρασε στο youtube το 1.000.000 θεάσεις! Μια ακόμα τρανή απόδειξη της δυναμικής και της οικουμενικότητας που διακρίνει το έργο του Μίκη Θεοδωράκη. 
Η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη στη ψηλότερη οροσειρά της γης, στα Ιμαλάια!

Το μουσικό σχήμα ΑΝΝΑ RF, παρουσιάζει με τον δικό του μοναδικό τρόπο, το τραγούδι "Δακρυσμένα Μάτια" ("Weeping Eyes") σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, βρισκόμενο στην οροσειρά των Ιμαλαϊων!


ANNA RF - WEEPING EYES -"Δακρυσμένα Μάτια"

Η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη στην ψηλότερη οροσειρά της Γης, στα Ιμαλάια!

Σημειώνουμε ότι το τραγούδι αυτό βρίσκεται στον Κύκλο τραγουδιών Λιποτάκτες, σε ποίηση του αδερφού του Μίκη Θεοδωράκη Γιάννη. Σε πρώτη εκτέλεση τραγουδήθηκε απ' τον Μίκη Θεοδωράκη, μπουζούκι έπαιξε ο Μανώλης Χιώτης και κλασσική κιθάρα ο Δημήτρης Φάμπας.
Οι ΑΝΝΑ RF κατάγονται από το Ισραήλ και παρουσιάζουν ένα μίγμα μεταξύ Δυτικής και Ανατολίτικης μουσικής, συνδέοντας αρχαία και μοντέρνα μουσικά όργανα, συνδυάζοντάς τα με ηλεκτρονικό ήχο! Όπως οι ίδιοι αναφέρουν "το παρελθόν, συναντά το παρόν σε έναν ήχο του μέλλοντος".
Η παραγωγή των τραγουδιών, αλλά και των βίντεο κλιπς, γίνεται από τα ίδια τα μέλη του σχήματος, είτε στο προσωπικό τους στούντιο στο Ισραήλ, είτε στο "κινητό" τους στούντιο, καθώς ταξιδεύουν συνεχώς σε όλον τον κόσμο!
Το "ANNA RF" αποτελεί έκφραση της Αραβο-εβραίκής γλώσσας, με διπλό νόημα, καθώς σημαίνει "ξέρω" και "δε ξέρω", πράγμα το οποίο -όπως το ίδιο το συγκρότημα αναφέρει- αποτελεί τη "φιλοσοφία" τους.
http://theodorakism.blogspot.gr/2013/12/blog-post_17.html

Κήπος Μεγάρου Μουσικής

Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015
90 Χρόνια Μίκης Θεοδωράκης
Γενέθλια στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής
Τα αγαπημένα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη με τους:
Ελένη Βιτάλη, Ζαχαρία Καρούνη, Μπέττυ Χαρλαύτη
και τη Λαϊκή Ορχήστρα "Μίκης Θεοδωράκης"

Μίκης Θεοδωράκης σβήνει 90 κεράκια
στον Κήπο του Μεγάρου
 Τετάρτη 29 Ιουλίου, ώρα 9:00 μ.μ.
To Mέγαρο γιορτάζει τα 90 χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη στις 29 Ιουλίου, την ημέρα των γενεθλίων του, με μια εκδήλωση-αφιέρωμα σε κοσμαγάπητα τραγούδια του που σιγοψιθύρισαν χιλιάδες άνθρωποι απ’ άκρη σ’ άκρη της Ελλάδας αλλά και σε μακρινές γωνιές της υφηλίου. Σε αυτή την ξεχωριστή γιορτή για τα 90χρονα του Μίκη θα είναι παρών και ο ίδιος ο συνθέτης. Τραγουδούν: Ελένη Βιτάλη, Ζαχαρίας Καρούνης και Μπέττυ Χαρλαύτη. Μαζί τους, η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης»
Το οικουμενικό μήνυμα της μουσικής τού πολυδιάστατου έλληνα δημιουργού, ο οποίος γεννήθηκε στη Χίο το 1925, παραμένει πάντοτε επίκαιρο και έχει γνήσια λαϊκό χαρακτήρα. Τα τραγούδια του Mίκη, που καθόρισαν τη σύγχρονη ελληνική κουλτούρα, αγγίζουν ταυτόχρονα, μέσα από τον πηγαίο ανθρωπισμό του δημιουργού τους, ευαίσθητες χορδές των λαών του κόσμου αφήνοντας ανεξίτηλο το σημάδι τους στη συλλογική μας συνείδηση.
Η αξία του Μ. Θεοδωράκη ως συνθέτη έχει αναγνωριστεί σε όλο τον κόσμο από κριτικούς αλλά και κυβερνήσεις ξένων χωρών, κυρίως, δε, από τον ίδιο τον ελληνικό λαό, έναν λαό που, μέσα από τη μουσική του σπουδαίου δημιουργού εξέφρασε τη χαρά και τη λύπη του, την απογοήτευση και το θυμό του, την εθνική του περηφάνια και κάποτε τoν εθνικό του μαρασμό.                                                                                                                              
Σ’ αυτό το ξεχωριστό μουσικό ταξίδι διάρκειας δύο ωρών, θα ακουστούν τραγούδια που συντροφεύουν τις όμορφες αλλά και τις δύσκολες στιγμές της ζωής μας όλα αυτά τα χρόνια: «Όμορφη πόλη», «Φαίδρα», «Δρόμοι παλιοί», «Μαργαρίτα Μαγιοπούλα», «Στρώσε το στρώμα σου για δυο», «Χαρταετοί», αποσπάσματα από το Άξιον εστί κ.ά.
Η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» δημιουργήθηκε τον Μάιο του 1997 από μουσικούς-συνεργάτες του Μ. Θεοδωράκη, γνώστες του έργου του, το οποίο επιχειρούν να αναδείξουν με ποικίλους τρόπους (συναυλίες, παραστάσεις, τηλεοπτικές εμφανίσεις, ηχογραφήσεις). Η πρώτη εμφάνιση της Ορχήστρας έγινε στο Θέατρο Αιξωνή της Γλυφάδας τον Ιούνιο του 1997. Έκτοτε, η Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» έχει δώσει πολλές συναυλίες σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό σε συνεργασία με καταξιωμένους καλλιτέχνες της παλιάς και της νέας γενιάς, αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές και προάγοντας τον ελληνικό πολιτισμό.  
Συμπαραγωγή ΜΜΑ και Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης»

Τρίτη 21 Ιουλίου 2015

Σαν σήμερα, πριν από 50 χρόνια, δολοφονήθηκε ο νεολαίος αγωνιστής, στέλεχος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, Σωτήρης Πέτρουλας...Το όνομα του γίνεται ΤΡΑΓΟΥΔΙ και ΣΥΝΘΗΜΑ αγώνων αντίστασης ... Η μνήμη του τιμάται μέχρι σήμερα μαζί με άλλους αγωνιστές που πότισαν με το αίμα τους το δένδρο της λευτεριάς.



Ο Σωτήρης Πέτρουλας γεννήθηκε ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΔΩ :


Αναδημοσιεύουμε από εδώ :
Αλέξανδρος Α. Χατζηκώστας - 
Η δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα και η εποχή του«...Μάρτυρες, ήρωες οδηγούνε
τα γαλάζια μάτια σου
μας καλούνε...»
Στις 21 Ιούλη του 1965, το βράδυ έπεφτε νεκρός στην Αθήνα από τα χτυπήματα των αστυνομικών ο νεολαίος αγωνιστής, στέλεχος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη Σωτήρης Πέτρουλας.

 Το όνομα του γίνεται τραγούδι. 
Η μνήμη του τιμάται μέχρι σήμερα μαζί με άλλους αγωνιστές που πότισαν με το αίμα τους το δένδρο της λευτεριάς. 
Παρακάτω παρουσιάζουμε ένα μικρό αφιέρωμα στηριγμένο σε διάφορα αφιερώματα (π.χ ΠΟΝΤΙΚΙ, ΚΟΜΕΠ, ιστοσελίδες, βιβλία κ.α) για τη δράση του καθώς και την εποχή που αυτή πραγματοποιήθηκε.
Ο Σωτήρης Πέτρουλας γεννήθηκε στο Οίτυλο της Μάνης το 1942 από γονείς αγρότες. Το 1946 η οικογένεια Πέτρουλα καταφεύγει στην Αθήνα για να διασωθεί από τη δολοφονική μανία των ένοπλων συμμοριών της Δεξιάς.
Ο Σωτήρης Πέτρουλας εγγράφεται στο δημοτικό σχολείο της περιοχής Ακαδημία Πλάτωνος και ταυτόχρονα αρχίζει να εργάζεται και να μπαίνει στα βάσανα της καθημερινής βιοπάλης. Τελειώνοντας το δημοτικό το 1954 εγγράφεται στη Μέση Εμπορική Σχολή Εμποροϋπαλλήλων Αθηνών στην πλατεία Μητροπόλεως, και μετά από τη φοίτηση τριών τάξεων εγγράφεται στη Μέση Εμπορική στην πλατεία Κουμουνδούρου, την οποία και τελειώνει το 1960. Σ` όλα αυτά τα χρόνια εξακολουθεί να εργάζεται και παράλληλα να είναι άριστος μαθητής και να συμμετέχει στο μαζικό μαθητικό κίνημα.
Η τελευταία χρονιά της μαθητικής του ζωής αποτελεί βασικό σταθμό της ζωής του. Μαζί με άλλους συμμαθητές του αρνείται να γράψει έκθεση με σοβινιστικό και αντιλαϊκό περιεχόμενο. Συνειδητοποιεί την ανάγκη της οργανωμένης πάλης και εντάσσεται στην οργάνωση της Νεολαίας της ΕΔΑ. Τον Οκτώβρη του 1960 ύστερα από εξετάσεις εισάγεται στην Ανωτάτη Εμπορική Σχολή παίρνοντας υποτροφία 12.000 δραχμών και αρχίζοντας έτσι τη φοιτητική του σταδιοδρομία που δεν έμελλε να την ολοκληρώσει. Γρήγορα μέσα από την καθημερινή του δραστηριότητα αναδεικνύεται σαν ένα από τα πιο συνεπή και συνειδητά στελέχη του φοιτητικού κινήματος και γίνεται στέλεχος της Ν. ΕΔΑ, εκλεγμένος από τους συναδέλφους του αναλαμβάνει την καθοδήγηση της οργάνωσης της Ανωτάτης Εμπορικής ως γραμματέας της. Για πολιτικούς λόγους αποβλήθηκε για έναν χρόνο από τη σχολή.
Στους αγώνες για το 114 και το 15% αποτελεί ένα από τα βασικά καθοδηγητικά στελέχη. Τον Ιούλιο του 1962 είναι επικεφαλής ενός συνεργείου που υψώνει τη σημαία του 114 στην Ακρόπολη, στο υπουργείο Βιομηχανίας και το Πανεπιστήμιο.
«Πάλευε και μάθαινε, μάθαινε και πάλευε». Είναι η κατευθυντήρια πολιτική του φιλοσοφία. Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Νεολαίας Ε.Δ.Α. ερχόταν σε σύγκρουση με το κλίμα τρομοκρατίας που επικρατούσε στα Πανεπιστήμια με κύριο εκφραστή την Ε.Κ.Ο.Φ. καθώς και με το Σπουδαστικό Τμήμα της Ασφάλειας.
Στις εκλογικές εξορμήσεις της ΕΔΑ του 1963-64 παίρνει ενεργό μέρος στο σπάσιμο της τρομοκρατίας με τις περιοδείες των πούλμαν των νέων δημοκρατών στις επαρχίες. Αν και διαφωνούσε με τη συγχώνευση της Νεολαίας της ΕΔΑ με τη Δημοκρατική Κίνηση Νέων Γρηγόρης Λαμπράκης ασκώντας παράλληλα κριτική σε πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές της ΕΔΑ, θα προσχωρήσει στη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, και θα πάρει μέρος στο πρώτο της Ιδρυτικό Συνέδριο το Μάρτη του 1965 για να δολοφονηθεί λίγο αργότερα αγωνιζόμενος για τη δημοκρατία στη μεγάλη διαδήλωση της νεολαίας της Αθήνας στις 21 Ιουλίου 1965. Η κηδεία τους μετατρέπεται σε μία τεράστια λαϊκή διαδήλωση. Να σημειώσουμε ακόμη πως στην Μεταπολίτευση και τους πρώτους μήνες του 1975 το Δ.Σ. του τότε Συλλόγου αποφάσισε να ονομάσει το Σύλλογο Φοιτητών της Ανωτάτης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών σε "Σωτήρη Πέτρουλα". Ταυτόχρονα αποφάσισε να ανακηρύξει τον Πέτρουλα επίτιμο μέλος του.
Δολοφονία με πολλά ερωτηματικά
Και τη μοιραία νύχτα της 21ης Ιουλίου χτυπημένος συλλαμβάνεται από αστυνομικούς στις 10:00 το βράδυ στη συμβολή των οδών Σταδίου και Χρήστου Λαδά. Η πρώτη καταγραφή του χτυπημένου Πέτρουλα αναφέρεται στις 03:00 το πρωί της 22ας Ιουλίου στο Σταθμό Α' Βοηθειών στην Γ' Σεπτεμβρίου όπου και διαπιστώνεται ο θάνατός του. Αυτόματα εκτυλίσσεται μια λυσσαλέα προσπάθεια γρήγορης ταφής -πριν καν ανατείλει ο ήλιος- και απόκρυψης της αλήθειας.
Ωστόσο τα ερωτήματα γύρω από τις συνθήκες θανάτου του παραμένουν αναπάντητα μέχρι σήμερα:
-Που βρισκόταν ο Πέτρουλας από τις 10:00 μ.μ. που τον παραλαμβάνει η κλούβα μέχρι τις 3:00 π.μ. που δηλώνεται στο Σταθμό Α' Βοηθειών ;
-Είναι τυχαίο ότι αστυνομικοί με στολές γιατρών διαπίστωσαν το θάνατό του ;
-Γιατί επιδίωξαν την ταφή του κρυφά από τους δικούς του και πριν ανατείλει ο ήλιος;
-Γιατί δεν επέτρεψαν σε γιατρούς της οικογένειας Πέτρουλα να κάνουν νεκροψία;
-Η επίσημη κρατική ιατροδικαστική εκδοχή κάνει λόγο για θάνατο από ασφυξία λόγω δακρυγόνου. Πώς όμως εξηγούνται τα ολικά σχισίματα στο λαιμό του που διαπίστωσαν οι δικοί του όταν πήραν τον νεκρό; Μήπως ήθελαν να καλύψουν τις μελανιές από πιθανό στραγγαλισμό;
-Είναι αλήθεια ότι είχαν εκδοθεί και αεροπορικά εισιτήρια προκειμένου να φυγαδευτεί ο νεκρός και να πεταχτεί στη θάλασσα σύμφωνα με τη μαρτυρία της Μάνας;
-Είναι αλήθεια πως είχαν αφαιρεθεί από το νεκρό ο εγκέφαλος και τα πνευμόνια πράγμα που θα αποδείκνυε την πραγματική αιτία θανάτου; Η εκταφή πάντως, όπως μαρτυρεί η Μάνα, απέδειξε πως το κρανίο του Πέτρουλα είχε δεχθεί ραφή από χειρουργική επέμβαση.
Η μαρτυρία της μάνας
"...Εκείνο το βράδυ μου τηλεφώνησε πως θα αργούσε. Ασυναίσθητα προέτρεψα τ' αδέρφια του να φάνε και να ξαπλώσουν. Όμως εκείνα τον περίμεναν. Περιμένοντάς τον, λαγοκοιμήθηκα. Ξάφνου το κουδούνι χτύπησε δαιμονισμένα. Ήταν από την χωροφυλακή. Τι να ήθελαν τέτοια ώρα Παναγιά μου; Ρωτούσαν για το Σωτήρη.
- Μέσα είναι, κοιμάται και τρέχω αλαφιασμένη προς το δωμάτιό του. Η θέα του άδειου κρεβατιού μου πάγωσε την καρδιά. Κάτι κακό συμβαίνει.
- Μην πανικοβάλλεστε. Τον έχουν λίγο χτυπημένο σε νοσοκομείο. Να μην διανοείστε ότι θα κάνετε ρούπι από εδώ.
- Μου πήρατε το παιδί και μας κρατάτε και κρατούμενους άθλιοι.
- Πάρτε το όπως θέλετε. Από εδώ δε θα το κουνήσετε.
Σαν αγρίμι στο κλουβί, πληγωμένη από το να μην μπορώ να δω τ' αγόρι μου. Η ώρα προχώρησε. Αυτή τη φορά άνθρωποι της ΕΔΑ πέρασαν το κατώφλι του ανήσυχου σπιτιού. Έκαναν πως δε γνώριζαν, όμως το κακό το μήνυσαν στον άνδρα μου. Εγώ αγνοούσα τα πάντα.
Σε λίγο η Αστυνομία μας οδηγεί στην Ασφάλεια. Τέτοια εντολή είχαν. Τίποτα παραπάνω. Μα πως να ησυχάσω στο τζιπ; Να σου στερούν το ακριβοπαίδι σου, να μην ξέρεις που βρίσκεται το σπλάχνο σου, πως να είναι, χτυπημένος, μονάχος;
- Που μας πάτε επιτέλους; Δεν φτάνει που μας πήρατε το παιδί, μας θέλετε και κρατούμενους;
Στο τμήμα, μας φέρανε γλυκό. Ακούς γλυκό κανταΐφι στις 04:00 τα μεσάνυχτα. Εγώ δε θέλω γλυκό, τους λέω, τρίψτε το στα μούτρα σας, εγώ θέλω το γιο μου. Αρπάζω όποιον βρίσκω μπροστά μου και λέω: βρε παλιόσκυλα, σκοτώνετε τα παιδιά του λαού με πενταροδεκάρες. Μάνα δε σας γέννησε κι εσάς, μάνα δεν κλαίει για σας;
Την ίδια ώρα στο γραφείο του Καραμπέτσου (αρχηγός Αστυνομίας) πιέζουν τον άντρα μου να υπογράψει ότι ήταν ατύχημα.
Και υπογράφει...
Φόνος εκ προ μελέτης
-Είμαστε πρόθυμοι να διαθέσουμε τα έξοδα της κηδείας.
Παιδί μου, λεβέντη μου, αηδόνι και λιοντάρι.
Κακούργοι, καταραμένοι να' στε.."
- Σκότωσαν το Σωτήρη.
-Τον πήγαν στο Νεκροτομείο. Οι μπάτσοι έχουν ζώσει την περιοχή και δεν αφήνουν κανένα να πλησιάσει.
"...Κάποιος, ευλογημένος να' ναι, κρυφά μου μηνύει να τρέξουμε στην Κοκκινιά. Σκοπεύουν να τον θάψουν μόλις βγει ο ήλιος. Τρέχουμε. Ένα μικρό γεροντάκι, παπάς, μας πλησιάζει. Μας δείχνει τον τάφο που πριν λίγο επιχείρησαν να θάψουν το Σωτήρη μου.
- Χριστιανική κηδεία στις 01:00 τα μεσάνυχτα. Δεν έχετε επιτέλους ούτε ιερό ούτε όσιο; Πριν βγει ο ήλιος μου ζητάτε λειτουργία; Ούτε οι Γερμανοί δεν το αποτόλμησαν. Αντίχριστοι. Είχε αντιδράσει καθοριστικά ο παπάς..."
- Το πτώμα του Σωτήρη εξαφανίστηκε από το Νεκροτομείο. Απαγωγή νεκρού, για φαντάσου !
Ο Μίκης όμως μαζί με Μπριλλάκη, Νεφελούδη, Ηλιόπουλο, κινούνται δραστήρια για να σταματήσουν την ταφή και να γίνει νεκροψία με την παρουσία γιατρών της οικογένειας. Διότι λένε υπάρχουν πληροφορίες πως ο Σωτήρης στραγγαλίστηκε. Όλοι στο Νεκροταφείο της Κοκκινιάς.
"...Καψάσκης προς Τούμπα: Κύριε υπουργέ, παραιτούμαι, είμαι εγκλωβισμένος από δικηγόρους. Ο Ηλιόπουλος παίρνει βίαια το ακουστικό.
- Θέλουμε το νεκρό μας στο σπίτι.
- Και που θα τον θάψετε;
- Στον κήπο μου δολοφόνοι, αρκεί να μας τον δώσετε. Να τον χαρώ για τελευταία φορά. Έστω και σιωπηλό.
- Τ' ακούς Τούμπα; λέει η Μάνα. Φοβάστε το Σωτήρη μου ακόμα και νεκρό;
- Πάρτε τον λοιπόν αλλά να ξέρετε κ. Ηλιόπουλε ότι αναλαμβάνετε ευθύνες για οτιδήποτε κι αν συμβεί. (απόκριση Τούμπα)
- Εγώ δεν υπογράφω συναλλαγματικές. Ο λαός κλαίει το νεκρό του. Εσείς να προσέχετε πως πορεύεστε..."
«Ιουλιανά» 1965
Τα γεγονότα της 15ης του Ιούλη 1965, καθώς και εκείνα που τα ακολούθησαν και που καθιερώθηκαν ως «Ιουλιανά» ήταν από τα πιο σημαντικά της περιόδου μετά το 1950 και μέχρι τις παραμονές της δικτατορίας του 1967-1974.
Η σημασία τους καθορίζεται από τη μεγάλη όξυνση και τη διάρκεια που πήραν οι εγχώριες ενδοαστικές αντιθέσεις, πάντα σε συνδυασμό με την άμεση εμπλοκή του ξένου παράγοντα (ΗΠΑ) και τους γενικότερους σχεδιασμούς του στην περιοχή (Κυπριακό) και που έστρωσαν το δρόμο για την επιβολή της δικτατορίας.
Ταυτόχρονα, τα «Ιουλιανά» προσφέρουν επίκαιρα διδάγματα ως προς το ρόλο του λαϊκού παράγοντα εκείνης της περιόδου, από την άποψη του βαθμού συνειδητοποίησης.
Bρισκόμαστε στον Ιούλιο του 1965. Περίοδος έντονων πολιτικών ζυμώσεων και αναταραχών. Περίοδος όπου η δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου αμφισβητείται στην άσκηση των καθηκόντων της από το νέο βασιλιά Κωνσταντίνο. Η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου αντιλαμβανόμενη τον ανακτορικό ρόλο που παίζει ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης Π. Γαρουφαλιάς, ζητά την αντικατάστασή του, αλλά παρεμποδίζεται από τον Κωνσταντίνο, που δεν υπογράφει το αντίστοιχο Βασιλικό Διάταγμα. Πρωθυπουργός και Βασιλιάς ανταλλάσσουν πέντε επιστολές, όπου, τελικά διαπιστώνεται, ότι η κυβέρνηση τελεί υπό βασιλική κηδεμονία. Ο Γ. Παπανδρέου δεν αποδέχεται τον εξευτελισμό και στις 15 Ιουλίου παραιτείται. Ο λαός ξεχύνεται στους δρόμους εκδηλώνοντας την πίστη του στην νόμιμη κυβέρνηση του (την οποία είχε εκλέξει 1,5 χρόνο πριν, τον Φλεβάρη του '69 με 52,72% και 171 έδρες). Ταυτόχρονα στα ανάκτορα αναζητούνται βουλευτές από την Ένωση Κέντρου για το σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Είναι οι λεγόμενοι αποστάτες, που θα καταφέρουν να πάρουν από τη Βουλή ψήφο εμπιστοσύνης, το Σεπτέμβρη, αφού έχουν ήδη προηγηθεί δύο αποτυχημένες προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης. Όλο αυτό το διάστημα της αυλικής συνταγματικής εκτροπής, ο λαός βρίσκεται κάθε νύχτα στους δρόμους, δίνοντας με δυναμισμό τη δική του μάχη υπέρ της Δημοκρατίας. Σε εκείνες τις πρώτες διαδηλώσεις και συγκεκριμένα το βράδυ της 21ης Ιουλίου 1965 βρίσκει το θάνατο ο φοιτητής της Ανωτάτης Εμπορικής, Σωτήρης Πέτρουλας. Εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε ότι εκείνη την περίοδο δημιουργείται το κίνημα του "114" (ένα, ένα, τέσσερα), που αναφέρεται στο τελευταίο άρθρο του Συντάγματος "Η τήρησις του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων" και αντιπροσώπευε το αίσθημα του λαού για Δημοκρατία, ενάντια στις παρεμβάσεις του Παλατιού.
Τι προηγήθηκε
Στις εκλογές της 3ης του Νοέμβρη 1963 η «Ένωση Κέντρου» επιβλήθηκε της ΕΡΕ, κερδίζοντας τις 138 έδρες από τις 300 της Βουλής. Η ΕΡΕ πήρε τις 132.
Μη μπορώντας να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, η «Ένωση Κέντρου» επιδίωξε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Στις εκλογές που έγιναν την 16η του Φλεβάρη 1964 κέρδισε 171 έδρες, η ΕΡΕ μαζί με το «Κόμμα των Προοδευτικών» του Σπύρου Μαρκεζίνη 107 έδρες (99 και 8) και η ΕΔΑ 22. (Να σημειωθεί ότι τότε η ΕΔΑ δεν κατάρτισε συνδυασμούς σε 24 εκλογικές περιφέρειες, ώστε οι ψηφοφόροι της να ψηφίσουν την «Ένωση Κέντρου», για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, όπως και έγινε)...
Η πολιτική της «Ένωσης Κέντρου» έχει εξυμνηθεί από τους πολιτικούς και άλλους κύκλους του «κεντρώου» χώρου και σε συνέχεια από το ΠΑΣΟΚ. Έχει μάλιστα χαρακτηριστεί ως μικρό φωτεινό διάλειμμα μιας μακριάς σκοτεινής πολιτικής περιόδου. Η κυβέρνηση της «Ένωσης Κέντρου» αύξησε μισθούς και μεροκάματα, ρύθμισε τα αγροτικά χρέη, κατάργησε μια σειρά ψηφίσματα του εμφυλίου πολέμου, έβαλε σε αχρησία τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων στο μεγαλύτερο βαθμό (εξαιρέθηκαν οι δημόσιοι υπάλληλοι) και απέλυσε τους περισσότερους απ' τους εναπομείναντες πολιτικούς κρατούμενους. Προώθησε ορισμένους εκσυγχρονισμούς και στην εκπαίδευση. Αυτή ήταν η μια όψη του νομίσματος. Γιατί:
Η «Ένωση Κέντρου» αρνήθηκε να απελευθερώσει όσους πολιτικούς κρατούμενους είχαν καταδικαστεί με το νόμο 375/1936 για κατασκοπία. Αυτοί αφέθηκαν ελεύθεροι αργότερα, το 1966, από την κυβέρνηση του Στ. Στεφανόπουλου (κυβέρνηση της... «αποστασίας»)! Στο ζήτημα του επαναπατρισμού των πολιτικών προσφύγων η «Ένωση Κέντρου» ακολούθησε την ίδια τακτική με της ΕΡΕ: Την κατά περίπτωση έγκριση των αιτήσεων επαναπατρισμού. Και βεβαίως δεν κατάργησε τους νόμους 375 και 509/1947 (που έθετε εκτός νόμου το ΚΚΕ), ενώ δε θέλησε να αναγνωρίσει ούτε την ΕΑΜική Αντίσταση!
Παράλληλα, η κυβέρνηση της «Ένωσης Κέντρου» επιχείρησε με την περιβόητη εγκύκλιο 1010 να διαλύσει τη «Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη» στα σχολεία, ενώ απειλούσε προοδευτικούς καθηγητές με απόλυση και τους καλούσε να γίνουν χαφιέδες! Κατά μαρτυρία του Π. Κανελλόπουλου, που δε διαψεύσθηκε, ο Γ. Παπανδρέου του είχε πει πως εξέταζε το ενδεχόμενο διάλυσης με νόμο γενικά της «Δ.Ν. Λαμπράκη».
Το αίτημα «15% για την Παιδεία», για το οποίο είχαν προηγηθεί σκληροί αγώνες, παραπέμφθηκε από το «Κέντρο» στις ελληνικές καλένδες.
Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ας προστεθεί ακόμη, όσον αφορά στα πεπραγμένα της «Ενωσης Κέντρου», ότι την προβοκάτσια στον Γοργοπόταμο, όπου βρήκαν το θάνατο 13 άνθρωποι και τραυματίστηκαν 39, ο Γ. Παπανδρέου τη χαρακτήρισε ατύχημα!!
Αλλά εκεί που η «Ενωση Κέντρου» κυριολεκτικά αθέτησε κάθε προεκλογική υπόσχεση, ήταν ο Στρατός και τα Σώματα Ασφαλείας. Στην ουσία δεν αποτόλμησε ούτε πέτρα να κινήσει. Ο ΙΔΕΑ και οι φιλοβασιλικοί παρέμειναν ακλόνητοι στις θέσεις τους συνωμοτώντας και προκαλώντας ανοιχτά.
Στα «Ιουλιανά» ο Γ. Παπανδρέου εξέφραζε επιγραμματικά τον πυρήνα της σύγκρουσης: «Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπον; Ο βασιλεύς ή ο λαός; Στο πολίτευμα της βασιλευομένης δημοκρατίας ο βασιλεύς βασιλεύει και ο λαός κυβερνά μέσω των νομίμως εκλεγομένων εκπροσώπων του».
Οι «αποστάτες» από την πλευρά τους ισχυρίστηκαν ότι συγκρούστηκαν με τον Γ. Παπανδρέου και στήριξαν κεντροδεξιές κυβερνήσεις, επειδή ήθελαν να αποτρέψουν ανώμαλες εξελίξεις. Όπως έλεγαν, εκεί οδηγούσε η σύγκρουση Παπανδρέου - Ανακτόρων.
Οι «αποστάτες» ενεργήσανε με συνέπεια, όσον αφορά στην υπεράσπιση των ταξικών συμφερόντων που εξέφραζαν και που εκείνη τη στιγμή πίστευαν ότι έπρεπε να τα υπερασπιστούν με τον συγκεκριμένο τρόπο. Γι' αυτό ακριβώς ο χαρακτηρισμός «αποστάτες» δεν αποδίδει την πραγματικότητα. Και όχι μόνο αυτό, αλλά επιπλέον φορτίστηκε συναισθηματικά από το «Κέντρο» και το ΠΑΣΟΚ και παράλληλα συσκοτίστηκε έντεχνα η ουσία της πράξης των «αποστατών», για να κρυφτεί ο εξίσου βαθιά ταξικός χαρακτήρας της «Ενωσης Κέντρου» και η πολιτική της, όπως και του ΠΑΣΟΚ αργότερα.
Τόσο το «Κέντρο» όσο και το ΠΑΣΟΚ αποσιώπησαν ότι το φαινόμενο της λεγόμενης αποστασίας κάθε άλλο παρά πρωτοφανές ήταν. Και μάλιστα, ότι από τους πρώτους διδάξαντες μετά τον πόλεμο ήταν ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου, ο οποίος στις εκλογές του 1952 συνεργάστηκε με τον «Ελληνικό Συναγερμό» του Παπάγου, παίρνοντας μαζί του και άλλους φίλους του βουλευτές.
Η μεταπήδησή τους δεν ήταν η μόνη. Τότε ακριβώς 35 πρώην υπουργοί και βουλευτές του «φιλελεύθερου» χώρου τάχθηκαν με τον Παπάγο. Ενώ το 1958 οι Γ. Ράλλης και Παν. Παπαληγούρας, μαζί με άλλους 13 βουλευτές της ΕΡΕ, «έριξαν» την κυβέρνηση Καραμανλή.
Το κίνημα των 70 ημερών - Η πολιτική της ΕΔΑ
Το κίνημα των 70 ημερών (16/7 - 25/9) ήταν λαϊκή έξαρση, που, αν και χρωματίστηκε από την ηρωική και επίμονη δράση πλατιών μαζών, δεν έβγαινε από τα συνταγματικώς οριζόμενα.
Το πολιτικό στίγμα της σύγκρουσης δεν μπορεί να αναζητηθεί έξω από τα συνθήματα που κυριάρχησαν στις συνεχείς μεγάλες και μικρές διαδηλώσεις της εποχής, καθώς και έξω από τις επιδιώξεις των πολιτικών κομμάτων που οργάνωσαν τις κινητοποιήσεις και συμμετείχαν σε αυτές (ΕΔΑ, «Ενωση Κέντρου»).
Τη σφραγίδα σε εκείνα τα γεγονότα την έβαλαν τα κυρίαρχα συνθήματα: «114», «Κάτω οι αυλόδουλοι», «Δημοκρατία», «Παπανδρέου», «Προδότες», «Μητσοτάκη κάθαρμα», «αποσταCΙΑ», «Κάτω η χούντα» κ.ά. Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η σάτιρα, που έβγαλε πολύ γέλιο, στη σκιτσογραφία και στις επιθεωρήσεις.
Σε αυτή τη βάση, ο Γ. Παπανδρέου χρησιμοποίησε το λαϊκό κίνημα.
Υπήρχαν, βεβαίως, και συνθήματα, όπως «Εξω οι Αμερικανοί», «Κάτω η μοναρχία», «Πάρ' τη μάνα σου και μπρος», σαφώς πιο προωθημένα από τα προηγούμενα, που φωνάζονταν κυρίως από δυνάμεις της «Νεολαίας Λαμπράκη».
Η ηγεσία της ΕΔΑ δεν έβλεπε άλλη διέξοδο για το λαό από την αναφανδόν υποστήριξη της «Ένωσης Κέντρου». Συμπαρατάχθηκε μαζί της σε όλα τα επίπεδα.
Στρατηγική γραμμή της ΕΔΑ ήταν η πολιτική της συνεργασίας των δημοκρατικών δυνάμεων, για το προχώρημα της οποίας απωθούνταν σε δεύτερη μοίρα ακόμη και η κριτική προς το «Κέντρο» για τη μη τήρηση των προεκλογικών του δεσμεύσεων. Επιπλέον, για να μη ...δυσκολεύει τα πράγματα, η ηγεσία της ΕΔΑ πάλευε, ενώ θεωρούσε μαξιμαλιστική και αριστερίστικη την πάλη για την ντε φάκτο επιβολή της νομιμοποίησης του ΚΚΕ.
Έτσι, η μόνη «προοπτική» που απέμενε στο λαό, ήταν εκείνη που επαφιόταν στους χειρισμούς της ηγεσίας του «Κέντρου»…
Μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι και τα πιο προχωρημένα συνθήματα και διαθέσεις της περιόδου των «Ιουλιανών» εξέφραζαν ως προοπτική το πολίτευμα που εγκαθιδρύθηκε αργότερα με τη συμβολή της ΝΔ και των «Κέντρου» - ΠΑΣΟΚ. Και πρέπει να επισημάνουμε ότι η ίδρυση και η ανάπτυξη του ΠΑΣΟΚ πήγασε από τα χρόνια εκείνα, τότε δηλαδή, που: Οι Παπανδρέου λατρεύτηκαν και πλατιές λαϊκές μάζες, σε αυτές και ένα τμήμα της Αριστεράς, είδαν τα όνειρά τους να παίρνουν σάρκα και οστά στον αστικό εκσυγχρονισμό που εξέφραζε το «Κέντρο» και κυρίως η «αριστερή» του πτέρυγα υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου!..
Οι εξελίξεις των χρόνων 1965-1966 είχαν στρώσει το δρόμο στην επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας. Το τμήμα της άρχουσας τάξης, που είχε δύναμη στον πιο ισχυρό μηχανισμό του κράτους, στο Στρατό, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες των ΗΠΑ, έδωσε τη λύση (δίκην γόρδιου δεσμού) μέσω της δικτατορίας, καταργώντας για περισσότερα από 7 χρόνια την κοινοβουλευτική δικτατορία της αστικής τάξης. Όταν αυτή η φάση έκλεισε το 1974, άνοιξε στην κυριαρχία της μια άλλη, που συνεχίζεται…