Κυριακή 20 Απριλίου 2014

XΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! Kατήλθες εν τοις κατωτάτοις της γης και συνέτριψας μοχλούς αιωνίους , κατόχους πεπεδημένων Χριστέ , και τριήμερος , ως εκ κήτους Ιωνάς , εξανέστης του τάφου.


" Kατήλθες εν τοις κατωτάτοις της γης

και συνέτριψας μοχλούς αιωνίους ,


κατόχους πεπεδημένων , Χριστέ ,

και τριήμερος , ως εκ κήτους Ιωνάς ,

εξανέστης του τάφου "



" Φυλάξας τα σήμαντρα σώα , Χριστέ ,

εξεγέρθης του τάφου , ό τάς κλείς της

παρθένου μη λυμηνάμενος εν τώ τόκω σου ,

και ανέωξας ημίν Παραδείσου τάς πύλας ."



" Σώτερ μου , το ζών τε καί άθυτον ιερείον ,

ώς Θεός σεαυτόν έκουσίως προσαγαγών τω Πατρί ,

συνανέστησας παγγενή τόν ΄Αδάμ ,

άναστάς εκ του τάφου "


΄Ωδή στ΄. ΄Ο Είρμός , από τήν υμνολογίαν της Ανάστασης .



....Το ψάλλαμε όσοι παραμείναμε στους ιερούς ναούς και

 δεν τρέξαμε να καταβροχθήσουμε τις μαγειρίτσες , το 
αρνάκι φρικασέ  , και όλα τα πασχαλιάτικα τα σχετικά ...
... όσοι παραμείναμε στις εκκλησιές
μετά 
από το χαρμόσυνο και πανηγυρικό 
τέταρτο του
" Χριστός Ανέστη εκ νεκρών 


Θανάτω θάνατω πατήσας " .


...εκεί γύρω στις 2  τα ξημερώματα ...
το ψάλλαμε , μαζί με ιεροψάλτες και ιερείς ...
... δεξιούς και αριστερούς ...mariarosa.


XΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !

Παρασκευή 18 Απριλίου 2014

...και πήρα στον ώμο μου τη σκάλα για να ξεκρεμάσω τους αθώους και να καρφώσω τους ληστές. Μενέλαος Λουντέμης - ΚΑΡΦΙΑ .

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: «Η Σταύρωση»
1596-1600 ,
Oil on canvas, 312 x 169 cm
Museo del Prado, Madrid
από το http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/g/greco_el/12/1209grec.html
Ακούω τα πέταλα,ακούω τα καρφιά.

Γέμισαν οι νύχτες μου καρφιά

Κι οι μέρες μου βελόνια.

Παντού ακούονται καρφιά

Να καρφώνουν σταυρούς

Να καρφώνουν κρεμάλες.

Με καρφιά είναι σπαρμένοι οι δρόμοι.

Καρφιά μού'στειλαν στα γενέθλια μου

αντίς για λουλούδια γιορτινά.

Καρφιά γέμισαν το μαξιλάρι μου

αντίς για πούπουλα απαλά.

Καρφιά μπήξανε στα όνειρά μου

Και στον τυραγνισμένο μου ύπνο.

Από άγρια σουβλερά καρφιά

κρέμονται κι οι μέρες μου

μέ σπάγγους από νερό.

Με τα ίδια καρφιά κάρφωσαν

κι όλους τους ανώνυμους της Ιστορίας

Καθώς καί τους διαλεχτούς της.

Απ'αυτά τα καρφιά κρέμασα κι εγώ

τους μαύρους μου εφιάλτες

Και πήρα στον ώμο μου τη σκάλα

για να ξεκρεμάσω τους αθώους

Και να καρφώσω τους ληστές.

Μενέλαος Λουντέμης -ΚΑΡΦΙΑ

Μεγάλη Παρασκευή - Ἐν ᾗ τά Ἅγια καί Σωτήρια καί Φρικτά Πάθη τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτελοῦμεν
Ἀπόστολος | Εὐαγγέλιον | Ἦχος - Ἑωθινόν Εὐαγγέλιον
ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α' Α´ 18 - 31
18 Ὁ λόγος γὰρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί, τοῖς δὲ σῳζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστι. 

19 γέγραπται γάρ· ἀπολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν,
καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν ἀθετήσω.


20 ποῦ σοφός; ποῦ γραμματεύς; ποῦ συζητητὴς τοῦ αἰῶνος τούτου; οὐχὶ ἐμώρανεν ὁ Θεὸς τὴν σοφίαν τοῦ κόσμου τούτου; 


21 ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διὰ τῆς σοφίας τὸν Θεόν, εὐδόκησεν ὁ Θεὸς διὰ τῆς μωρίας τοῦ κηρύγματος σῶσαι τοὺς πιστεύοντας. 



22 ἐπειδὴ καὶ Ἰουδαῖοι σημεῖον αἰτοῦσι καὶ Ἕλληνες σοφίαν ζητοῦσιν,

23 ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν, 


24 αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, Ἰουδαίοις τε καὶ Ἕλλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν·


25 ὅτι τὸ μωρὸν τοῦ Θεοῦ σοφώτερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί, καὶ τὸ ἀσθενὲς τοῦ Θεοῦ ἰσχυρότερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί. 

26Βλέπετε γὰρ τὴν κλῆσιν ὑμῶν, ἀδελφοί, ὅτι οὐ πολλοὶ σοφοὶ κατὰ σάρκα, οὐ πολλοὶ δυνατοί, οὐ πολλοὶ εὐγενεῖς, 


27 ἀλλὰ τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς, ἵνα τοὺς σοφούς καταισχύνῃ, καὶ τὰ ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς, ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυρά, 


28 καὶ τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσμου καὶ τὰ ἐξουθενημένα ἐξελέξατο ὁ Θεός, καὶ τὰ μὴ ὄντα, ἵνα τὰ ὄντα καταργήσῃ, 


29 ὅπως μὴ καυχήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. 30 ἐξ αὐτοῦ δὲ ὑμεῖς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ὃς ἐγενήθη ἡμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ, δικαιοσύνη τε καὶ ἁγιασμὸς καὶ ἀπολύτρωσις,

31 ἵνα, καθὼς γέγραπται, ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω.
ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α' Β´ 1 - 2
1 Κἀγὼ ἐλθὼν πρὸς ὑμᾶς, ἀδελφοί, ἦλθον οὐ
καθ’ ὑπεροχὴν λόγου ἢ σοφίας καταγγέλλων
ὑμῖν τὸ μαρτύριον τοῦ Θεοῦ.


2 οὐ γὰρ ἔκρινα τοῦ εἰδέναι τι
ἐν ὑμῖν εἰ μὴ Ἰησοῦν Χριστὸν,
καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον.
 
Οι πόνοι της Παναγιάς
Ποίηση : Κώστας Βάρναλης

  • ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ /
    ΣΚΛΑΒΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ /
    ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Το Θεϊκό ήτοι Το Ανθρώπινο Πάθος /Οι πόνοι της Παναγιάς
  • Μουσική: Λουκάς Θάνος
    Ερμηνεία : Νίκος Ξυλούρης

    Οι πόνοι της Παναγιάς

    Μια λιόλουστη μέρα του χειμώνα η Παναγιά, στενεμένη από τους πόνους, αφήνει το σπιτικό της και βγαίνει στον κάμπο τρεκλίζοντας κι αγκομαχώντας.
    Κάθεται χάμου στο πράσινο χορτάρι, που το φωτίζουνε δω κι εκεί άγριες βιολέτες, κυκλάμινα, κρόκοι· και σφίγγοντας την κοιλιά της με τα δυο της χέρια κλαίει και δέρνεται, κουνώντας τ’ άμαθο κορμί της δεξιά κι αριστερά, όπως οι μοιρολογίστρες της Ανατολής.
    Σπιτάκι μου — στανάχωρο, και κάμαρά μου, — χαμηλή!Πόνοι μού σφάζουν το κορμί, μα την ψυχή μου πιο πολλοί.Πήρα το δρόμο το δρομί στον κάμπο να καθίσω.Αντρούλη μου, σα δε με βρεις με την καρδιά σου την καλή,5ο πόνος, που με κυνηγά, θε να με φέρει πίσω.
    Ω χώμα, που τραγουδιστά σε πίνει ο πεύκος ο βαθύς,όσο που μπάρσαμο πικρό στα φύλλα του να σουρωθείς,μέσα σου χώνομαι κι εγώ, τα σπλάχνα γλύκανέ μου.Αχ, χάιδεψέ μου τα μαλλιά της κεφαλής μου της ξανθής,10πάρε τη σκέψη μου πολύ μακριά, πνοή του ανέμου!
    Σαν καρδερίνα του Μαρτιού με τα φτερά τ’ αστραφτερά,που σε βαθιά τριανταφυλλιά, πλάι σε τρεχάμενα νερά,μ’ άχερα, λάσπη και μαλλί ζεστή φωλιά κρεμάει,την κούνια σου, παιδάκι μου, με ξύλα φκιάνω ευωδερά15και βάνω προσκεφάλι σου τον ήλιο του Ανθομάη.
    Ονείρατα, που γαλανά στο μισοξύπνι τ’ αυγινόαπό τα μάτια τα γλαρά σαν τον αφρό, σαν τον αχνόπερνάτε μια και χάνεστε, σκήμα χωρίς και θώρι,ελάτε κι άλλη μια φορά, πείτε μου να μην το ξεχνώ,20πως το παιδί, που καρτερώ, το πρώτο, θα ’ν’ αγόρι.
    (Εδώ η Παναγιά μιλά για το όραμα του Αγγέλου).
    Κάνε ψαρά, πεζόβολο στ’ ακροθαλάσσι να πετάς,κάνε σε κάδο τρυγητή γλυκά σταφύλια να πατάς·κάνε γκαμήλες να ποτίζεις σ’ έρημο πηγάδι·κάν’ αναγνώστη στο Ναό να ψέλνεις και να θυμιατάς —25πού σ’ είδα, γνώριμη αστραψιά στου νου μου το σκοτάδι;
    Ήσουν ωραίος σαν άγγελος με δυο φτερούγες ανοιχτές,η μια βυθούσε στ’ αύριο, η άλλη χανότανε στο χτες·κάτι στο χέρι κράταγες, γιά φλάμπουρο γιά κρίνο—χορός, που ζεστοκόπησε τις φλέβες μου τις τιναχτές!—30ό,τι ποθώ με πότισες κι ως αγιασμό το πίνω.
    Μα γιατί μου ’δειξες, καλέ, δόξα πολλή για το παιδί;Αχ, η καρδιά μου δε βαστά, το μέγα ψήλος ναν το δει!Δεν τον αφήνω η Μάνα του μιαν πιθαμή να φύγει!Μη μεγαλώσει μου ποτές κι όλα τα χρόνια, αυγή - βραδύ,35πάντα μωρό να σφίγγεται στου κόρφου μου τα ρίγη.
    ...................................
    Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;Σε ποιό νησί του Ωκεανού, σε ποιάν κορφή ερημική;Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ’ άδικο φωνάξεις.Ξέρω, πως θα ’χεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή,40που μες στα βρόχια της οργής ταχιά θε να σπαράξεις.
    Συ θα ’χεις μάτια γαλανά, θα ’χεις κορμάκι τρυφερό,θα σε φυλάω από ματιά κακή κι από κακόν καιρό,από το πρώτο ξάφνιασμα της ξυπνημένης νιότης.Δεν είσαι συ για μάχητες, δεν είσαι συ για το σταυρό.45Εσύ νοικοκερόπουλο, όχι σκλάβος ή προδότης.
    Τη νύχτα θα σηκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ,να σκύβω την ανάσα σου ν’ ακώ, πουλάκι μου ζεστό,να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλικι ύστερ’ απ’ το παράθυρο με καρδιοχτύπι θα κοιτώ50που θα παγαίνεις στο σκολειό με πλάκα και κοντύλι…
    Κι αν κάποτε τα φρένα σου το Δίκιο, φως της αστραπής,κι η Αλήθεια σού χτυπήσουνε, παιδάκι μου, να μην τα πεις.Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν.Δεν είναι αλήθεια πιο χρυσή σαν την αλήθεια της σιωπής.55Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν.
    Όχου, μου μπήγεις στην καρδιά, χίλια μαχαίρια και σπαθιά.Στη γλώσσα μου ξεραίνεται το σάλιο, σαν πικρή αψιθιά!—Ω! πώς βελάζεις ήσυχα, κοπάδι εσύ βουνίσο…—Βοηθάτε, ουράνιες δύναμες, κι ανοίχτε μου την πιο βαθιά60την άβυσσο, μακριά απ’ τους λύκους να κρυφογεννήσω!


    Εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής, από τη Νεκταρία Καραντζή.
    Επιμέλεια ισοκρατήματος:
    πατήρ Νικόδημος Καβαρνός.
    Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ 

    Η ζωή εν τάφω
    κατετέθης, Χριστέ,
    και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο,
    συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σήν.

    Η ζωή πως θνήσκεις;
    πώς και τάφω οικείς;
    του θανάτου το βασίλειον λύεις δε
    και του Άδου τους νεκρούς εξανιστάς.

    Μεγαλύνομέν σε,
    Ιησού Βασιλεύ,
    και τιμώμεν την ταφήν και τα πάθη σου,
    δι’ ων έσωσας ημάς εκ της φθοράς.

    Μέτρα γής ο στήσας,
    εν σμικρώ κατοικείς,
    Ιησού Παμβασιλεύ, τάφω σήμερον,
    εκ μνημάτων τους θανόντας ανιστών.

    Ιησού Χριστέ μου,
    Βασιλεύ του παντός,
    τι ζητών τοις εν τω άδη ελήλυθας;
    ή το γένος απολύσαι των βροτών.

    Ο Δεσπότης πάντων
    καθοράται νεκρός,
    και εν μνήματι καινώ κατατίθεται,
    ο κενώσας τα μνημεία των νεκρών.

    Η ζωή εν τάφω
    κατετέθης, Χριστέ,
    και θανάτω σου τον θάνατον ώλεσας
    και επήγασας τω κόσμω την ζωήν.

    Μετά των κακούργων
    ως κακούργος, Χριστέ,
    ελογίσθης δικαιών ημάς άπαντας,
    κακουργίας του αρχαίου Πτερνιστού.

    Ο ωραίος κάλλει
    παρά πάντας βροτούς
    ως ανείδεος νεκρός καταφαίνεται,
    ο την φύσιν ωραΐσας του παντός.

    Άδης πως υποίσει
    παρουσίαν την σήν,
    και μη θάττον συντριβείη σκοτούμενος,
    αστραπής φωτός σου αίγλη τυφλωθείς;

    Ιησού, γλυκύ μοι
    και σωτήριον φως,
    τάφω πως εν σκοτεινώ κατακέκρυψαι;
    ω αφάτου και αρρήτου ανοχής!

    Απορεί και φύσις,
    νοερά και πληθύς,
    η ασώματος, Χριστέ, το μυστήριον
    της αφράστου και αρρήτου σου ταφής.

    Ώ θαυμάτων ξένων!
    ώ πραγμάτων καινών!
    ο πνοής μοι χορηγός άπνους φέρεται,
    κηδευόμενος χερσί του Ιωσήφ.

    Και εν τάφω έδυς,
    και των κόλπων, Χριστέ,
    των πατρώων ουδαμώς απεφοίτησας
    τούτο ξένον και παράδοξον ομού.

    Αληθής και πόλου
    και της γης Βασιλεύς,
    ει και τάφω σμικροτάτω συγκέκλεισαι,
    επεγνώσθης πάση κτίσει, Ιησού.

    Σου τεθέντος τάφω,
    πλαστουργέτα Χριστέ,
    τα του Άδου εσαλεύθη θεμέλια,
    και μνημεία ηνεώχθη των βροτών.

    Ο την γην κατέχων,
    τη δρακί νεκρωθείς,
    σαρκικώς υπό της γης νυν συνέχεται,
    τους νεκρούς λυτρών της Άδου συνοχής.

    Εκ φθοράς ανέβη
    η ζωή μου ευθύς,
    Σου θανέντος και τω Άδη φοιτήσαντος,
    Ιησού μου, του θανάτου συντριβή.

    Ως φωτός λυχνία
    νυν η σάρξ του Θεού,
    υπό γην ως υπό μόδιον κρύπτεται,
    και διώκει τον εν Άδη σκοτασμόν.

    Νοερών συντρέχει
    στρατιών η πληθύς,
    Ιωσήφ και Νικοδήμω συστείλαί σε,
    τον αχώρητον, εν μνήματι σμικρώ.

    Νεκρωθείς βουλήσει
    και τεθείς υπό γήν,
    ζωοβρύτα Ιησού μου, εζώωσας
    νεκρωθέντα παραβάσει με πικρά.

    Ηλλοιούτο πάσα,
    Ιησού, εν τω σώ
    εκουσίω πάθει κτίσις, ως Λόγον Σε,
    εγνωκυία εαυτής συνεκτικόν.

    Της ζωής την πέτραν
    ως βροτόν, Ιησου,
    ο παμφάγος Σε φαγών Άδης ήμεσεν,
    εξ αιώνος ους κατέπιε νεκρούς.

    Εν καινώ μνημείω
    κατετέθης, Χριστέ,
    και την φύσιν των βροτών ανεκαίνισας,
    αναστάς θεοπρεπώς εκ των νεκρών.

    Επί γης κατήλθες
    ίνα σώσης Αδάμ
    και εν γη μη ευρηκώς τούτον, Δέσποτα,
    μέχρις Άδου κατελήλυθας ζητών.

    Συγκλονείται φόβω
    πάσα, Λόγε, η γη
    και Φωσφόρος τας ακτίνας απέκρυψε,
    του μεγίστου γη κρυβέντος σου φωτός.

    Ως βροτός μεν θνήσεις,
    εκουσίως, Σωτήρ,
    ως Θεός δε τους θνητούς εξανέστησας,
    εκ μνημάτων και βυθού αμαρτιών.

    Δακρυρρόους θρήνους
    επί σε η Αγνή
    μητρικώς, ω Ιησού, επιρραίνουσα,
    ανεβόα πως κηδεύσω σε, Υιέ;

    Ώσπερ σίτου κόκκος,
    υποδύς κόλπους γης,
    τον πολύχουν απεδέδωκας άσταχυν,
    αναστήσας τους βροτούς τους εξ Αδάμ.

    Υπό γην εκρύβης
    ώσπερ Ήλιος νυν,
    και νυκτί τη του θανάτου κεκάλυψαι
    αλλ’ ανάτειλον φαιδρότερον, Σωτήρ.

    Ως ηλίου δίσκον
    η σελήνη, Σωτήρ,
    αποκρύπτει, και Σε τάφος νυν έκρυψεν,
    εκλιπόντα τω θανάτω σαρκικώς.

    Η ζωή θανάτου
    γευσαμένη, Χριστός,
    εκ θανάτου τους βροτούς ηλευθέρωσε,
    και δωρείται πάση κτίσει την ζωήν.

    Νεκρωθέντα πάλαι
    τον Αδάμ φθονερώς
    επανάγεις προς ζωήν τη νεκρώσει Σου,
    νέος, Σώτερ, εν σαρκί φανείς Αδάμ.

    Νοεραί σε τάξεις,
    ηπλωμένον νεκρόν
    καθορώσαι δι’ ημάς εξεπλήττοντο,
    καλυπτόμεναι ταις πτέρυξι, Σωτήρ.

    Καθελών σε, Λόγε,
    απο ξύλου νεκρόν,
    εν μνημείω Ιωσήφ νυν κατέθετο.
    Αλλ’ ανάστα σώζων πάντας ως Θεός.

    Των αγγέλων, Σώτερ,
    χαρμονή πεφυκώς
    νυν και λύπης τούτοις γέγονας αίτιος,
    καθορώμενος σαρκί άπνους νεκρός.

    Υψωθείς εν ξύλω
    και τους ζώντας βροτούς
    συνοψοίς υπό την γήν δε γενόμενος,
    τους κειμένους υπ’ αυτήν εξανιστάς.

    Ώσπερ λέων, Σώτερ,
    αφυπνώσας σαρκί,
    ως τις σκύμνος ο νεκρός εξανίστασαι,
    αποθέμενος το γήρας της σαρκός.

    Την πλευράς ενύγης
    ο πλευράν ειληφώς
    του Αδάμ, εξ ής την Εύαν διέπλασας,
    και εξέβλυσας κρουνούς καθαρτικούς.

    Εν κρυπτώ μεν πάλαι
    έθυον τον Αμνόν
    σύ δ’ υπαίθριος τυθείς, Ανεξίκακε,
    πάσαν κτίσιν απεκάθηρας, Σωτήρ.

    Τις εξείποι τρόπον,
    φρικτόν! όντως καινόν;
    ο δεσπόζων γαρ της κτίσεως σήμερον,
    πάθος δέχεται και θνήσκει δι’ ημάς.

    Ο ζωής ταμίας
    πως οράται νεκρός;
    εκπληττόμενοι οι άγγελοι έκραζον
    πως δ’ εν μνήματι συγκλείεται Θεός;

    Λογχονύκτου, Σώτερ,
    εκ πλευράς σου ζωήν
    τη ζωή, την εκ ζωής εξωσάση με
    επιστάζεις και ζωοίς με σύν αυτή.

    Απλωθείς εν ξύλω
    συνηγάγου βροτούς
    την πλευράν σου δε νυγείς την ζωήρρυτον,
    πάσιν άφεσιν πηγάζεις, Ιησού.

    Ο ευσχήμων, Σώτερ,
    σχηματίζει φρικτώς,
    και κηδεύει ως νεκρόν ευσχημόνως Σε,
    και θαμβείταί σου το σχήμα το φρικτόν.

    Υπό γην βουλήσει,
    κατελθών ως θνητός,
    επανάγεις απο γης προς ουράνια
    τους εκείθεν πεπτωκότας, Ιησού.

    Καν νεκρός ωράθης,
    αλλά ζων ως Θεός,
    νεκρωθέντας τους βροτούς ανεζώωσας,
    τον εμόν απονεκρώσας νεκρωτήν.

    Ω χαράς εκείνης!
    ω πολλής ηδονής!
    Ιησού, ης τους εν Άδη πεπλήρωκας,
    εν πυθμέσι φως αστράψας ζοφεροίς.

    Προσκυνώ το πάθος,
    ανυμνώ την ταφήν
    μεγαλύνω σου το κράτος, φιλάνθρωπε,
    δι’ ων λέλυμαι παθών φθοροποιών.

    Κατά σου ρομφαία
    εστιλβούτο, Χριστέ,
    και ρομφαία ισχυρού μεν αμβλύνεται,
    η ρομφαία δε τροπούται της Εδέμ.

    Η αμνάς τον άρνα,
    καθορώσα νεκρόν,
    ταις αικίσι βαλλομένη ωλόλυζε
    συγκινούσα και το ποίμνιον βοάν.

    Καν ενθάπτη τάφω
    καν εις Άδου μολή,
    αλλά, Σώτερ, και τους τάφους εκένωσας
    και τον Άδην απεγύμνωσας, Χριστέ.

    Εκουσίως, Σώτερ,
    κατελθών υπό γήν,
    νεκρωθέντας τους βρούς ανεζώωσας
    και ανήγαγες εν δόξη πατρική

    Της Τριάδος πάθος
    υπομένει, ο Είς,
    επονείδιστον, αμνός ιλαστήριος
    φρίξον ήλιος, και τρόμαξον η γη.

    Ως πικράς εκ κρήνης,
    της Ιούδα φυλής,
    οι απόγονοι εν λάκκω κατέθεντο,
    τον τροφέα μανναδότην Ιησούν.

    Ο Κριτής εις δίκην
    προ αδίκου κριτού,
    και παρίστατο και θάνατον άδικον
    κατεκρίθη διά ξύλου σταυρικού.

    Μιαιφόνον έθνος,
    αλαζών Ισραήλ,
    τι παθών τον Βαραββάν ηλευθέρωσας;
    τον Σωτήρα δε παρέδωκας σταυρώ;

    Ο χειρί σου πλάσας
    τον Αδάμ εκ της γής,
    δι’ αυτόν τη φύσει γέγονας άνθρωπος,
    και εσταύρωσαι βουλήματι τω σω

    Υπακούσας, Λόγε,
    τω ιδίω Πατρί,
    μέχρις Άδου του δεινού καταβέβηκας
    και ανέστησας το γένος των βροτών.

    Οίμοι, φώς του κόσμου!
    οίμοι φως, το εμόν!
    Ιησού μου ποθεινότατε έκραζεν,
    η Παρθένος, θρηνωδούσα γοερώς.

    Φθονερέ, ελάστορ,
    φόνου πλήρης λαέ,
    καν σινδόνας και αυτό το σουδάριον
    ουκ αισχύνη, αναστάντος του Χριστού!

    Δολοφόνε, δεύρο,
    μιαρέ μαθητά,
    και τον τρόπον της κακίας σου δείξον μοι,
    δι’ όν γέγονας προδότης του Χριστού.

    Ως φιλάνθρωπός τις
    υποκρίνη, μωρέ
    και τυφλέ, πανωλεθρότατε άσπονδε,
    ο το μύρον πεπρακώς διά τιμής.

    Ουρανίου μύρου
    ποίαν έσχες τιμήν;
    του τιμίου τι εδέξω αντάξιον
    λύσσαν εύρες, καταρώτατε Σατάν.

    Ει λυπή το μύρον
    και φιλόπτωχος εί,
    εις εξίλασμα ψυχής νυν χεόμενον,
    πως χρυσώ απεμπολείς τον φωταυγή;

    Ώ Θεέ και Λόγε,
    ω χαρά η εμή
    πως ενέγκω σου ταφήν την τριήμερον;
    νυν σπαράττομαι τα σπλάγχνα μητρικώς.

    Τίς μοι δώσει ύδωρ
    και δακρύων πηγάς,
    η Θεόνυμφος Παρθένος εκραύγαζεν,
    ίνα κλαύσω τον γλυκύν μου Ιησούν;

    Ώ βουνοί και νάπται
    και ανθρώπων πληθύς,
    οίμοι! κλαύσατε και πάντα θρηνήσατε
    συν εμοί τη του Θεού ημών Μητρί.

    Πότε ίδω, Σώτερ,
    σε το άχρονον φως,
    την χαράν και ηδονήν της καρδίας μου;
    η Παρθένος ανεβόα γοερώς,

    Καν ως πέτρα, Σώτερ,
    η ακρότομος σύ,
    κατεδέξω την τομήν, αλλ’ επήγασας,
    ζων το ρείθρον, ως πηγή ων της ζωής.

    Ως μιας εκ κρήνης,
    τον διπλούν ποταμόν,
    της πλευράς σου, προχεούσης αρδόμενοι,
    την αθάνατον καρπούμεθα Ζωήν.

    Θέλων ώφθης, Λόγε,
    εν τω τάφω νεκρός,
    αλλά ζής και τους βροτούς,ως προείρηται
    τη εγέρσει σου, Σωτήρ μου, ανιστάς.

    Ανυμνούμεν, Λόγε,
    σε των πάντων Θεόν,
    τω Πατρί και τω Αγίω σου Πνεύματι,
    και δοξάζομεν την θείαν σου ταφήν.

    Μακαρίζομέν σε,
    Θεοτόκε Αγνή,
    και τιμώμεν την ταφήν την τριήμερον
    του Υιού σου και Θεού ημών πιστώς.

    Η ζωή εν τάφω,
    κατετέθης, Χριστέ,
    και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο,
    συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σήν.

    να ανεβαίνεις κάθε μέρα, και όχι μονάχα τη Μεγάλη Παρασκευή,με το Χριστό στο Γολγοθά, κ να σταυρώνεσαι» Νίκος Καζαντζάκης

    Η Σταύρωση

    Στο έργο αυτό είναι εμφανής η τόλμη του καλλιτέχνη όσο αφορά την αφαιρετική και χρωματική του ικανότητα στις μεγάλες επιφάνειες. 

    Εδώ ο Θεοτοκόπουλος μας αποκαλύπτει ένα μοναδικό πνευματικό γεγονός στον απόλυτο, ουράνιο, ταραγμένο χώρο. 
    Όλα τα περιγραφικά στοιχεία έχουν εκλείψει και
    μόνο στο κάτω μέρος πολύ χαμηλά υπάρχει μια ασήμαντη υπόμνηση του γήινου περιβάλλοντος.

    Η προοπτική δεν υπάρχει ώστε να οργανωθεί το φως και το σκοτάδι, που συνθέτουν το δραματικό τοπίο. 
    Η σύνθεση είναι υπερβολικά λιτή, οι χρωματικοί τόνοι συγκρατημένοι και το φως κάτι παραπάνω από άφθονο προβάλλει αριστοτεχνικά τον τεράστιο όγκο του σώματος του Χριστού.. 
    Δίχως τον παραμικρό υπαινιγμό ηλιακού φωτός , αφού σύμφωνα με τον Τζούλιο Κλόβιο,
     «Το φως της ημέρας ενοχλούσε το εσωτερικό φως του Γκρέκο». 
    Στο κάτω δεξιό άκρο του πίνακα, υπάρχει η συνηθισμένη ελληνική υπογραφή: 
    «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος εποίει»

    « Η προσευχή σήμερα λέγεται πράξη. Να ασκητεύεις σήμερα θα πει: να ζεις με τους ανθρώπους και να ανεβαίνεις κάθε μέρα, κάθε μέρα, και όχι μονάχα τη Μεγάλη Παρασκευή, με το Χριστό στο Γολγοθά, και να σταυρώνεσαι» (Νίκος Καζαντζακης)




    Η Σταύρωση
    του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου - Ελ Γκρέκο
    .
    Όλες οι μορφές προβάλλονται σε έναν χώρο κενό και αφύσικο, χωρίς φόντο, με φωσφορίζοντα χρώματα και παγωμένες χειρονομίες. 

    Στοιχεία που μάλλον αποτελούν αναμνήσεις του από έργα που γνώρισε όταν ήταν νέος στην Κρήτη.
    Σε αυτόν τον πίνακα ,με τον εντυπωσιακά συγκινησιακό χαρακτήρα, η ατμόσφαιρα είναι φορτισμένη και οι μορφές φαίνονται να έχουν χάσει το σωματικό τους βάρος, όπως οι δύο άγγελοι με τα ανάλαφρα φτερά που μαζεύουν στα χέρια τους το αίμα του Χριστού.
    Πίνακας με έντονη υποβλητικότητα η οποία επιτυγχάνεται μέσω του σχεδιασμού των μορφών σε επιμήκυνση, με αποκορύφωμα τον άγγελο που μας γυρίζει την πλάτη, πρωτόφαντα αιωρούμενος στη βάση του Σταυρού.
    http://domen-theotok-pplpp.blogspot.gr/2014/03/blog-post_11.html

    Μεγάλη Παρασκευή : O Xριστός πάνω στον σταυρό . Είναι ο «Αίρων τας αμαρτίας του κόσμου» - «άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».

    Εσπόλιο ή Διανομή των Ιματίων του Χριστού,

    ( 1577-79 ) , 85 χ 173 εκ.

    Μητροπολιτικό σκευοφυλάκιο , Τολέδο
    Το κορυφαίο έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου
    Εσπόλιο ή  Διανομή των Ιματίων του Χριστού,
    ( 1577-79 ) , 85 χ 173 εκ. 
    Μητροπολιτικό σκευοφυλάκιο , Τολέδο 
    Ανάμεσα στα Πάθη του Χριστού, ο διαμερισμός των ιματίων είναι ένα από τα πιο απωθητικά συμβάντα. Στον πίνακα εντείνεται η αντίθεση ανάμεσα στο μεγαλείο του Χριστού και της ευγενούς συμπεριφοράς του με το πλήθος των άξεστων στρατιωτών. 
    Η σκηνή αυτή είναι φορτισμένη από υψηλή θεολογία.
    Μέσα στον πορφυρό μανδύα του, ο Χριστός στέκει απομονωμένος στο μέσο του πίνακα. 
    Προπηλακίζεται από τον επιθετικό στρατιώτη με το μαυροπράσινο ρούχο, ενώ δίπλα βρίσκεται ο ιππότης με την  αδιαπέραστη πανοπλία, σύμβολο της πολεμικής και της  γήινης εξουσίας.
    Στην πανοπλία του αδρανούς και αδιάφορου ιππότη, η αντανάκλαση από τον πορφυρό μανδύα του Χριστού δημιουργεί ένα δραματικό βιολετί χρώμα.
    Ένας όχλος με απειλητικά πρόσωπα, όπου κάθε φυσιογνωμία σηματοδοτεί και έναν χαρακτήρα, πολίτες και ένστολοι στρατιώτες περιπαίζουν, υβρίζουν, χλευάζουν, εμπαίζουν, μια ανδρική φιγούρα, έναν άνθρωπο, έναν αθώο, που συνθετικά βρίσκεται στο κέντρο του πίνακα.
    Είναι ο «Αίρων τας αμαρτίας του κόσμου». 
    Έχει το βλέμμα του στραμμένο δεξιά υψωμένο προς τον ουρανό, τα μάτια μεγάλα, φωτεινά, εκστατικά λάμπουν από συγκίνηση, ατενίζουν το φως, που έρχεται από ψηλά, από έναν τόπο εκτός χώρου του πίνακα. 
    Το φως περιλούζει το πρόσωπό του, όλο το σώμα του, όλο το ιμάτιό του, που στραφταλίζει από λαμπερές ανταύγειες μέσα στα σκοτεινά βλέμμα του όχλου.
    Τα μαλλιά του ελεύθερα πέφτουν επάνω στους ώμους του, λιγοστά γένια καλύπτουν το κάτω μέρος της μορφής του, το στόμα του μισάνοιχτο, σαν κάτι να ψιθυρίζει, ίσως το «άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». 
    Τα πόδια του κάτω γυμνά και ταλαιπωρημένα φαίνονται σαν να περπατούν στα σύννεφα. 
    Το αριστερό του χέρι απλώνεται με
    ανοιχτή την παλάμη επάνω από τον άνδρα με το κίτρινο πανωφόρι  που ασχολείται με την προετοιμασία του Σταυρού, σαν να θέλει να τον χαϊδέψει, να τον προστατέψει, να τον συγχωρήσει για την άγνοιά του. 
    Το άλλο του χέρι το έχει φέρει στο στήθος του, έχει ανοιχτή την παλάμη του με τη χαρακτηριστική του κίνηση. 
    Στον καρπό είναι δεμένο το σχοινί, που το σέρνει βίαια ένας μαυριδερός, άσχημος άνδρας με τα μπράτσα του γυμνά.
    Φορά ένα καταπράσινο ρούχο, ενώ το δεξί του χέρι σαν αρπακτικό έχει αρπάξει από το σημείο του λαιμού το ιμάτιο που φορά ο Ιησούς και το τραβά για να το διαμελίσει. 
    Το ιμάτιο του Ιησού φέρει πολλές μεγάλες πτυχές. Κυρίαρχο  στοιχείο της σκηνής είναι η  βιαιότητα, η ταραχή, η εκφραστικότητα. 
    Αυτό που βγαίνει σαν αίσθηση φωτός είναι ένα κατακόκκινο φως, ένα μυστηριακό κόκκινο, μοναδικό, ένα χρώμα αίματος, χρώμα θυσίας, που το φωτίζουν μόνο οι λάμψεις του υπερβατικού φωτός, ενός φωτός που έρχεται από το υπερπέραν, αλλά και από το φως που πηγάζει από το ίδιο το σώμα του Ιησού. 
    Ένα φως παράξενο, απροσδιόριστο, άκτιστο, θείο, ένα φως που μόνο ο Ελ Γκρέκο μπορούσε να αποδώσει με τόση δύναμη, με τόση ένταση και λαμπρότητα.
    Πρόκειται για ένα εσωτερικό δικό του φως. 
    Στη σκηνή αποδίδεται ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού. 
    Το πρόσωπο του Χριστού παρουσιάζεται εξαϋλωμένο, με δεσπόζοντα στοιχεία το κόκκινο χρώμα του χιτώνα και την εκπληκτική έκφραση του προσώπου του. Περιτριγυρίζεται από ένα πλήθος προσώπων το οποίο αποδίδεται με τέλειο σχεδιασμό. 
    Οι παριστάμενες φιγούρες συμβολίζουν την ανθρωπότητα. 
    Την ενοχή τον πόνο και τη αγωνία που βιώνει μπροστά στο Θείο Πάθος αλλά και στο γεγονός του θανάτου.
    άλλα έργα εδώ :http://domen-theotok-pplpp.blogspot.gr/2014/03/blog-post_11.html

    Πέμπτη 17 Απριλίου 2014

    Μεγάλη Πέμπτη ~ Εξέδυσαν με - Σήμερον Κρεμάται Επί Ξύλου.

    Μεγάλη Πέμπτη ~ Εξέδυσαν με 

                                                           Σήμερον Κρεμάται Επί Ξύλου.

    Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
    Μουσική: Χρήστος Τσιαμούλης
    Πρώτη εκτέλεση: Αλκίνοος Ιωαννίδης

    Αυτός που κρέμασε τον ήλιο
    στο μεσοδόκι τ' ουρανού
    κρέμεται σήμερα στο ξύλο
    ίλεως, Κύριε, γενού.
    Και στ' ασπαλάθια της ερήμου
    μια μάνα φώναξε, παιδί μου.

    Με τ' Απριλιού τ' αρχαία μάγια
    με των δαιμόνων το φιλί
    μπήκε στο σπίτι κουκουβάγια
    μπήκε κοράκι στην αυλή
    κι όλα τ' αγρίμια στο λαγκάδι
    πήραν το δρόμο για τον Άδη.

    Θα ξανασπείρει καλοκαίρια
    στην άγρια παγωνιά του νου
    Αυτός που κάρφωσε τ' αστέρια
    στην άγια σκέπη τ' ουρανού
    κι εγώ κι εσύ, και εμείς κι οι άλλοι
    θα γεννηθούμε τότε πάλι.



    Δευτέρα 14 Απριλίου 2014

    «τῇ Ἁγίᾳ καὶ Μεγάλῃ Δευτέρᾳ, μνείαν ποιούμεθα τοῦ μακαρίου Ἰωσὴφ τοῦ παγκάλου καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταρασθείσης συκῆς».

    Περάσαμε πιὰ τὸ πέλαγος 

    τῆς νηστείας τῆς Μεγάλης 

    Τεσσαρακοστῆς. 

    Καὶ τώρα στεκόμαστε 

    μπροστὰ στὴ θύρα τῆς

     Μεγάλης Ἑβδομάδος ,

    ὁποῦ ὀνομάζεται Μεγάλη ὄχι γιατί εἶναι μεγαλύτερη, ἢ ἔχει περισσότερες μέρες, ἀλλὰ «ἐπειδὴ μεγάλα ἡμῖν γέγονεν ἐν αὐτῇ παρὰ τοῦ Δεσπότου κατορθώματα. Καὶ γὰρ ἐν αὐτῇ τῇ ἑβδομάδι τῇ Μεγάλῃ, ὅπως λέγει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἡ χρονία τοῦ διαβόλου κατελύθη τυραννίς· ὁ θάνατος ἐσβέσθη· ὁ ἰσχυρὸς ἐδέθη· τὰ σκεύη αὐτοῦ διηρπάγη· ἁμαρτία ἀνηρέθη· ἡ κατάρα κατελύθη· ὁ Παράδεισος ἀνεώχθη· ὁ Οὐρανὸς βάσιμος γέγονεν· ἄνθρωποι ἀγγέλοις ἀνεμίγησαν· τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ ἤρθη· τὸ θριγγίον περιηρέθη· ὁ τῆς εἰρήνης Θεὸς εἰρηνοποίησε τὰ ἄνω καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς· διὰ τοῦτο Μεγάλη καλεῖται Ἑβδομάς».

    Ὄντως φοβερὰ αὐτῆς τῆς ἑβδομάδος τὰ Μυστήρια! Ὅλη ἡ ποίηση τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ὅλη ἡ δόξα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἑβδομάδα πηγάζουν.
    Ἀπ᾿ τὸν καιρὸ πού, μαθητούδια ἀκόμη, παίρναμε ἀπ᾿ τὸ ζεστὸ χέρι τῆς μάνας μας τὴ σύνοψη καὶ τὸ κερί, ποὺ καθὼς ἦταν ἁγνὸ μοσκοβολοῦσε σὰν λιβάνι ὅταν ἔκαιγε, καὶ πηγαίναμε στὶς ἀκολουθίες τοῦ Νυμφίου, ἢ στὶς Μεγάλες Ὧρες τῶν Παθῶν, τῆς Μεγ. Πέμπτης καὶ τῆς Μεγ. Παρασκευῆς, ὅπου κλαίγαμε ἀπὸ καρδιᾶς μπρὸς στὸν Ἐσταυρωμένο, καθὼς ἀποθέταμε μὲ τρέμοντα δάχτυλα τὰ παρθενικὰ ἀγριολούλουδα, ποὺ μὲ μίαν ὁλόζεστη λαχτάρα τρέχαμε νὰ μάσουμε στοὺς κήπους καὶ στὰ χωράφια· ἀπ᾿ τὰ μικρά μας ἐκεῖνα χρόνια, ποὺ προσμέναμε νά ῾ρθει ἡ ἑβδομάδα τῶν Παθῶν, γιὰ νὰ δεχτοῦμε ὕστερα καὶ τὴν Ἀνάσταση, μέχρι τὰ γηρατειά μας τὰ βαθιά, αὐτὴ ἡ Ἑβδομάδα εἶναι ποὺ μᾶς κρατάει συντροφιὰ μὲ τὸν πόνο της, μὲ τὰ δάκρυά της, μὲ τὴ λύπη της, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ χαρὰ καὶ τὴν εὐφροσύνη τῆς Ἀναστάσεως, ποὺ ἀκολουθεῖ.
    Κι αὐτὴ εἶναι ἡ μεγαλύτερη φιλοσοφία τῆς ζωῆς, ποὺ ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας τὴν δίνει μὲ τὸν πιὸ ὡραῖο, ἁπλὸ καὶ κατανυκτικὸ τρόπο στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα. Καὶ εἶναι ἀλήθεια, ὅτι αὐτὴ ἡ φιλοσοφία, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν ὑψηλὴ θεολογία τοῦ Σταυροῦ, δὲν θὰ μπορέσει ποτὲ κανεὶς νὰ τὴν ἀφομοιώσει καὶ νὰ τὴν κατανοήσει ἔξω ἀπὸ τὸν ἐκκλησιαστικὸ περίβολο, ἔξω ἀπὸ τὴ λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.

    Τὴ Μεγάλη Δευτέρα, μετὰ τὸ Κοντάκιο καὶ τὸν Οἶκο τῆς ἡμέρας, 

    θ᾿ ἀκούσουμε μαζὶ μὲ τὸ σύντομο συναξάρι, 
    αὐτὸ τὸ ὑπόμνημα:
     «τῇ Ἁγίᾳ καὶ Μεγάλῃ Δευτέρᾳ, μνείαν ποιούμεθα τοῦ μακαρίου Ἰωσὴφ τοῦ παγκάλου καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταρασθείσης συκῆς».
     Δοξάζεται καὶ τιμᾶται ὁ πάγκαλος Ἰωσήφ,
    γιατί «τῆς Αἰγυπτίας τότε ταῖς ἡδοναῖς μὴ δουλεύσας», ἐσκλαβώθηκε μὲν κατὰ τὸ σῶμα, 
    ἀλλὰ κατὰ τὴν ψυχὴ ἔμεινε ἀδούλωτος,
    ὁ ἀοίδιμος καὶ σώφρων, καὶ ἔτσι ἀξιώθηκε νὰ γίνει κυρίαρχος ὅλης τῆς Αἰγύπτου. 
    «Ὁ Θεὸς γὰρ παρέχει τοῖς δούλοις αὐτοῦ στέφος ἄφθαρτον». 

    Ἡ κατάρα ἔπειτα τῆς ἄκαρπης συκιᾶς, μᾶς λέει ν᾿ ἀποφεύγουμε τὸ πάθος καὶ νὰ κάνουμε ἔργα καὶ καρποὺς πνευματικούς, γιὰ νὰ μὴ μᾶς εὕρῃ ὁ Χριστὸς μὲ φύλλα μοναχὰ σὰν ἔρθει, καὶ μᾶς δείξει τὴ φωτιά, σὰν μοίρα ἀναπόφυγη τῶν ἀκάρπων μας δέντρων.















    Η Μεγάλη Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Εβδομάδας των Παθών και είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ, ο οποίος αποκαλείται και "Πάγκαλος".

    Ιωσήφ o Πάγκαλος: ένας προφητικός τύπος του Χριστού!


    Ποιός ήταν ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος
    Ο Ιωσήφ ήταν ο μικρότερος γιος του Ιακώβ. Τα αδέλφια του τον ζήλευαν λόγω της ενάρετης ζωής του και αποφάσισαν να τον εξαφανίσουν! Αρχικά τον έριξαν σ' ένα λάκκο και προσπάθησαν να εξαπατήσουν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο!
    Στη συνέχεια πούλησαν τον Ιωσήφ σε εμπόρους, οι οποίοι με την σειρά τους τον πούλησαν στον αρχιμάγειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Φαραώ Πετεφρή. Εκεί ο Ιωσήφ αφού δεν ενέδωσε στις ερωτικές επιθυμίες της συζύγου του Πετεφρή, συκοφαντήθηκε από την ίδια και ο Φαραώ τον φυλάκισε.
    Ενα βράδυ, ο Φαραώ είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε να του το ερμηνεύσουν. Τον ρόλο αυτό ανέλαβε ο Ιωσήφ, ο οποίος του είπε ότι θα έλθουν στη χώρα επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και λιμού. Ο Φαραώ ευχαριστημένος και ενθουσιασμένος από τη σοφία του, έδωσε στον Ιωσήφ αξιώματα. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια του λιμού τον λαό.
    Την εποχή του του λιμού τα αδέρφια του, που του είχαν φερθεί τόσο απάνθρωπα, εμφανίστηκαν μπροστά του ζητώντας τη βοήθεια του. Εκείνος όχι μόνο δεν τους κρατούσε κακία, αλλά αντιθέτως τα συγχώρεσε και τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς του.
    Γιατί ονομάζεται Πάγκαλος
    Λάμπει ο Ιωσήφ! "Πάγκαλος"! Κρύσταλλο η αγνότητά του. Αστράπτει η αρετή του. Σύμβολο για κάθε νέο και νέα, για κάθε χριστιανό. Κρύσταλλο η ψυχή. Σωφροσύνη σε στιγμές πειρασμών, που δεν τις περιμένουμε. Αγνότητα ο μεγάλος στόχος. Καθαρή η ψυχή.
    Η Εκκλησία, προβάλλοντας το υπόδειγμα του Ιωσήφ, μας δείχνει το ήθος της, που δεν είναι άλλο από την προσπάθεια απόκτησης της εσωτερικής ελευθερίας, και τον παραλληλίζει με τον Χριστό.
    Ο Ιωσήφ, δεν είναι πρόσωπο, που έζησε στα χρόνια του Χριστού και έλαβε μέρος, είτε σκοτεινό είτε φωτεινό, στο δράμα του Χριστού. Όχι! Είναι πρόσωπο, που έζησε 1800 περίπου χρόνια προ Χριστού. Και όμως στο πρόσωπο αυτό κυρίως είναι αφιερωμένη η αποψινή βραδιά. Και ποιά σχέση λοιπόν μπορεί να έχει ένα πρόσωπο, που έζησε τόσους αιώνες προ Χριστού; Και ποιά σχέση μπορεί να έχει μ’ εμάς;
    Το πρόσωπο αυτό έχει σχέση με το Χριστό και μ’ εμάς, γιατί είναι "τύπος". Σήμερα η λέξη "τύπος" έχει και καλή και κακή σημασία. Στην αρχαιότητα όμως η λέξη είχε μόνο καλή σημασία. Μέσα στην Αγία Γραφή έχει πρώτα προφητική σημασία, και ύστερα διδακτική.
    Η προφητική σημασία του όρου "τύπος"
    "Αυτός είναι τύπος του Χριστού". Το πρόσωπο, δηλαδή αυτό της Παλαιάς Διαθήκης προτυπώνει, προεικονίζει, συμβολίζει το Χριστό. Έζησε πολλούς αιώνες προ Χρίστου, όμως πολλά σημεία της ζωής του είναι προτυπώσεις σημείων της ζωής του Χριστού. Έτσι έχουμε στην Παλαιά Διαθήκη τύπους του Χριστού, τύπους της Παναγίας, τύπους του Σταυρού, τύπους της Εκκλησίας κ.λπ.

    Το πρόσωπο, που μας το θυμίζει η αποψινή ακολουθία, είναι τύπος του Χριστού, από τους πλέον φανερούς και καθαρούς τύπους του Χριστού. Και το πρόσωπο αυτό είναι ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος.

    Πολλά πρόσωπα στη Παλαιά Διαθήκη είναι τύποι του Ιησού Χριστού, όπως ο Αδάμ, ο Άβελ, ο Ισαάκ, ο Δαβίδ κ.ά. Εκείνο όμως το πρόσωπο, που προτυπώνει και προεικονίζει στα περισσότερα σημεία της ζωής του το Χριστό, είναι ο Ιωσήφ, ένα από τα δώδεκα παιδιά του πατριάρχου Ιακώβ.
    Η διδακτική σημασία του "τύπου" του Ιωσήφ!
    Τύπος προφητικός για το Χριστό, ο Ιωσήφ. Τύπος διδακτικός για όλους εμάς. Για το Χριστό είναι προτύπωση. Για μας είναι πρότυπο. Για το Χριστό φωτεινή προεικόνιση. Για μας φωτεινό σύμβολο. Έτσι τον παρουσιάζει η αποψινή ακολουθία. Και πολύ φωτισμένα η Εκκλησία όρισε να προβάλλεται απόψε, στην αρχή της Μεγ. Εβδομάδος, η μορφή του Ιωσήφ. Και γιατί προτυπώνει το Χριστό και το Πάθος του, και γιατί μας παρέχει φωτεινά διδάγματα προετοιμασίας για τις άγιες τούτες ημέρες.
    Γιατί είναι τύπος του Χριστού ο Ιωσήφ;
    1. Ήταν αγαπητός υιός Ιωσήφ, το πιο αγαπημένο παιδί του Ιακώβ. Αυτόν αγαπούσε περισσότερο από όλα τα παιδιά του, γιατί του άξιζε. Και σε αυτόν είχε χαρίσει μοναδική στολή, λαμπρό χιτώνα.«Ο Ιακώβ δε αγαπούσε τον Ιωσήφ περισσότερο από όλους τους υιούς του… Έκανε δε γι’ αυτόν λαμπρό χιτώνα» (Γεν. 37,3). Αγαπητός Υιός και ο Χριστός. Ο Αγαπητός Υιός του ουράνιου Πατέρα. Γι’ αυτόν ακούστηκε η φωνή Του στη Βάπτιση και τη Μεταμόρφωση: «Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός». Και είχε και ο Χριστός, ως Υιός μονογενής του Πατέρα, μοναδική στολή. Είναι η στολή της θεότητας. Ο Χριστός είναι ο μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού και Θεός αληθινός.

    2. Τον φθόνησαν τον Ιωσήφ τα αδέλφια του. Δεν μπορούσαν να υποφέρουν την υπεροχή του. Δεν μπορούσαν να χαρούν με τις χαρές του αδελφού τους. Και με το Χριστό το ίδιο έγινε. Τον μίσησαν και τον φθόνησαν «οι άνθρωποι του Θεού», οι αρχιερείς και οι φαρισαίοι. Ο Πιλάτος«γνώριζε, ότι παρέδωσαν αυτόν επειδή τον φθονούσαν». Ο φθόνος είναι το πρωταρχικό και γενεσιουργό πάθος. Ακολουθούν το μίσος, η κακία, τα κακούργα σχέδια, οι χριστοκτόνες ενέργειες. Δεν υπέφεραν να βλέπουν την υπεροχή του Χριστού, την επιρροή του στο λαό.
    3. Αποφάσισαν τ’ αδέλφια να σκοτώσουν τον αθώο Ιωσήφ. Συσκέφθηκαν κρυφά και είπαν: «Ελάτε να τον σκοτώσουμε»(Γεν. 37,20). «Με πονηρό τρόπο». Το ίδιο και στη περίπτωση του Ιησού. Συσκέψεις και διαβούλια για την εξόντωση του επικινδύνου γι’ αυτούς Διδασκάλου. «Και αποφάσισαν να συλλάβουν με δόλο το Ιησού και να θανατώσουν»(Ματθ. 26,4). Άρχοντες του Ισραήλ, αρχιερείς, γραμματείς, φαρισαίοι, συσκέπτονται, πώς θα συλλάβουν και θα θανατώσουν τον Ιησού, τον πιο εκλεκτό αδελφό τους. Εκείνο το «Δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν»των αδελφών του Ιωσήφ ακούγεται το ίδιο και στην παραβολή των κακών γεωργών, όπου σαφώς συμβολίζεται η απόφαση των Ιουδαίων για τη θανάτωση του Υιού του Βασιλέως, του Ιησού.

    4. Πούλησαν τον Ιωσήφ τα αδέλφια του για 20 χρυσά νομίσματα. «Πούλησαν τον Ιωσήφ στους Ισμαηλίτες για είκοσι χρυσά» (Γεν, 37,28). Και μάλιστα από όλα τα αδέλφια του εκείνος που έκανε τη σχετική πρόταση ήταν ο Ιούδας. Ιούδας και στη περίπτωση του εικονιζόμενου και προτυπούμενου Χριστού το όργανο της αγοροπωλησίας, της πιο άδικης και άτιμης αγοροπωλησίας. Πούλησε το Χριστό για 30 αργύρια.
    5. Έπαθε και υπέφερε ο Ιωσήφ και στα χέρια των αδελφών του και στα χέρια των ξένων, των Αιγυπτίων. Τα αδέλφια του τον έριξαν μέσα σ’ ένα βαθύ λάκκο, για να τον κατασπαράξουν τα θηρία. Και οι Αιγύπτιοι τον έριξαν μέσα στη φυλακή σαν να ήταν ένοχος, ενώ ήταν αθώος. Θύμα συκοφαντίας ο αθώος και αγνός Ιωσήφ. Έπαθε και υπέφερε και ο Χριστός. Έπαθε ως άνθρωπος. Οι αδελφοί του οι Ιουδαίοι τον οδήγησαν σε πολλά παθήματα, τον βασάνισαν. Αλλά και οι ξένοι, οι Ρωμαίοι, στους οποίους τον παρέδωσαν οι Ιουδαίοι, και εκείνοι τον βασάνισαν. Ρίχτηκε στη φυλακή, σύρθηκε σαν κακούργος στο κριτήριο, καταδικάστηκε σαν κοινός εγκληματίας και τελικά θανατώθηκε πάνω στο Σταυρό.
    6. Δεν έμεινε για πάντα ταπεινωμένος ο Ιωσήφ. Από την ταπείνωση του λάκκου και της φυλακής οδηγήθηκε στη δόξα. Ο Φαραώ τον ανέστησε από τα βάθη της φυλακής και τον κατέστησε άρχοντα. «Να, σε κάνω σήμερα άρχοντα σε όλη την Αίγυπτο» (Γεν. 41,41). Προτύπωση της ενδόξου Αναστάσεως του Χριστού. Ρίχτηκε στο λάκκο του θανάτου και του τάφου. Δεν παρέμεινε πολύ. Ανέστη τριήμερος. Μετά το πάθος η δόξα. Μετά το Σταυρό η Ανάσταση.
    7. Και η τελευταία προτύπωση. Ο Ιωσήφ σαν άρχοντας της Αιγύπτου σε καιρό πείνας άνοιξε τις αποθήκες του και έγινε σιτοδότης και έθρεψε τους πεινασμένους αδελφούς του. Σιτοδότης και ο Χριστός. Ανεξάντλητες οι αποθήκες του. Πάντοτε προσφέρει και προσφέρεται. Τρέφει με το θειο Άρτο του, ποτίζει με το τίμιο Αίμα του. Τρέφει με τη θεία Κοινωνία.

    Κυριακή 13 Απριλίου 2014

    Οι δημιουργοί του Debtocracy και του Catastroika επιστρέφουν με ένα νέο ντοκιμαντέρ .Αναζητούν το ρόλο, επιχειρηματιών, πολιτικών και εκδοτικών συγκροτημάτων στην άνοδο του φασισμού στην Ελλάδα και ολόκληρη την Ευρώπη. Ενίσχυσε και εσύ την παραγωγή από τη διευθυνση fascism-inc.com

    Επειδή φασισμός δεν είναι μόνο η συμμορία της Χρυσής Αυγής αλλά και οι πολιτικοί, οι επιχειρηματίες και οι εκδότες που την εξέθρεψαν……

    Επειδή η οικονομική κρίση που ευνοεί την ανάπτυξη του φασισμού και του ναζισμού είναι μπροστά μας και όχι πίσω μας…

    Επειδή ολόκληρη η Ευρώπη βυθίζεται στο σκοτάδι της άκρας δεξιάς…

    Οι δημιουργοί του Debtocracy και του Catastroika επιστρέφουν με ένα νέο ντοκιμαντέρ.
    http://vimeo.com/91561459
    Θέλουμε να σας διηγηθούμε μικρές, άγνωστες ιστορίες από το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του φασισμού και τις διασυνδέσεις του με τα οικονομικά συμφέροντα κάθε εποχής. Θα ταξιδέψουμε από την Ιταλία του Μουσολίνι, στην Ελλάδα της κατοχής, του εμφυλίου και της δικτατορίας και από τη ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ στο σήμερα. Το νέο ντοκιμαντέρ θα συνεχίσει στα βήματα του Debtocracy και του Catastroika, όπου περιγράψαμε τα αίτια της κρίσης χρέους, τις επιπτώσεις του μνημονίου, την κατάλυση της δημοκρατίας και το ολοκληρωτικό ξεπούλημα της χώρας.

    Το ντοκιμαντέρ ΦΑΣΙΣΜΟΣ Α.Ε φιλοδοξεί να εμπνευστεί και να εμπνεύσει τα αντιφασιστικά κινήματα όλης της Ευρώπης και ταυτόχρονα να συνεχίσει ένα από τα μεγαλύτερα πειράματα ανεξάρτητης δημοσιογραφίας. Για άλλη μια φορά απορρίπτουμε κάθε χρηματοδότηση από κόμματα και εταιρείες και ανακοινώνουμε ότι το ντοκιμαντέρ θα κυκλοφορήσει ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς χρήσης και αναμετάδοσης. Και σε αυτή την περίπτωση σας θέλουμε όλους συμπαραγωγούς μας.
    Ενισχύστε οικονομικά την ολοκλήρωση του ντοκιμαντέρ στέλνοντας οποιοδήποτε ποσό μέσω Paypal ή τραπεζικού λογαριασμού αναφέροντας εάν θέλετε να MHN εμφανίζεται το όνομά σας στους τίτλους τέλους.

    Οι δημιουργοί του Debtocracy και του Catastroika αναζητούν το ρόλο, επιχειρηματιών, πολιτικών και εκδοτικών συγκροτημάτων στην άνοδο του φασισμού στην Ελλάδα και ολόκληρη την Ευρώπη.

    Ενίσχυσε και εσύ την παραγωγή από τη διευθυνση fascism-inc.com

    Δευτέρα 7 Απριλίου 2014

    El Greco 2014 - Επετειακό έτος UNESCO αφιερωμένο στον ζωγράφο Δομήνικο Θεοτοκόπουλο

    Το 2014 έχει επισήμως ανακηρυχθεί " Έτος Greco " 
    Το έτος 2014, 400 χρόνια από τον θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, έχει ανακηρυχθεί ως «Έτος Greco» κατά τη διάρκεια του οποίου θα πραγματοποιηθούν πλήθος εκδηλώσεων σε Ελλάδα και εξωτερικό.
    Παράλληλα με την Ελλάδα πλήθος εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθούν,
    με την ίδια αφορμή, και στην Ισπανία μιας και πρόκειται για τον καλλιτέχνη που οι ρίζες του εντοπίζονται και στις δύο χώρες.
    Οι πολιτιστικοί οργανισμοί που θα φιλοξενήσουν μικρές ή και μεγαλύτερες εκθέσεις έργων του ζωγράφου είναι 
    το Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης,
    το Βυζαντινό-Χριστιανικό Μουσείο, η Εθνική Πινακοθήκη 
    και το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

    Στην Ελλάδα διοργανώνονται επτά εκθέσεις, με πρώτη αυτή που θα πραγματοποιηθεί στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης,την περίοδο από 20 Ιουνίου ως 25 Οκτωβρίου 2014, με τίτλο «Ο Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης».

    Βεβαίως, ο εορτασμός του έτους Greco έχει ήδη ξεκινήσει στο μουσείο από τις αρχές του έτους, καθώς το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων σχεδίασε και προσφέρει στην εκπαιδευτική κοινότητα δύο δράσεις με γενική ονομασία: «Ελ Γκρέκο: Το μεγάλο ταξίδι».

    Για τους μαθητές των τελευταίων τάξεων του δημοτικού και εκείνους του γυμνασίου, λυκείου, αλλά και το ενήλικο κοινό, σχεδιάστηκε μια ψηφιακή εκπαιδευτική εφαρμογή και παρουσιάζει μέσα από πλούσιο υλικό και online παιχνίδια τη ζωή και το έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.

    Για τους μαθητές του νηπιαγωγείου καθώς και Α΄- Β΄ τάξης του δημοτικού σχολείου, σχεδιάστηκε επίσης ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο μέσα από ποικίλες εικαστικές δραστηριότητες και εποπτικό υλικό θέτει και πάλι ως στόχο τη γνωριμία των παιδιών με το ζωγράφο, τις μετακινήσεις που πραγματοποίησε και την εποχή του.

    Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα πραγματοποιείται μέσα στο Μουσείο από τον Μάρτιο, με προκαθορισμένα ραντεβού και θα προσφέρεται δωρεάν, όπως όλα τα εκπαιδευτικά μαθητικά προγράμματα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης.

    Για δήλωση συμμετοχής καλείτε καθημερινά στο Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Μουσείου, στο τηλέφωνο 2810 283219 (εσωτ: 106) και ώρες 13.00-17.00.
    Ισπανία
    Στην Ισπανία θα οργανωθούν εκθέσεις έργων του ζωγράφου, στο Τολέδο και τη Μαδρίτη (Ο Έλληνας του Τολέδο, Γκρέκο και η μοντέρνα τέχνη, Το εργαστήριο του Γκρέκο κ.τ.λ.). Θα οργανωθεί επίσης στη Μαδρίτη, Διεθνές Συνέδριο για τον ζωγράφο και στο Τολέδο, το εικοστό συνέδριο των Ισπανών Ιστορικών της Τέχνης, θα είναι αφιερωμένο στον Θεοτοκόπουλο.
    Αθήνα
    Στην Ελλάδα το Υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε το 2014 σε Έτος Δομίνικου Θεοτοκόπουλου» και συγκρότησε Οργανωτική Επιτροπή, με πρόεδρο τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου, κυρία Μενδώνη, στην οποία συμμετέχουν από το Ηράκλειο ο Δήμαρχος κ. Γιάννης Κουράκης και η κυρία Εύα Γραμματικάκη από το Ιστορικό Μουσείο, καθώς και Επιστημονική Επιτροπή με Πρόεδρο τον κ. Ν. Χατζηνικολάου Καθηγητή Ιστορίας της τέχνης του Πανεπιστημίου Κρήτης.
    Στην Αθήνα θα οργανωθούν εκθέσεις σε τρία Μουσεία (Βυζαντινό Μουσείο: Τέχνη και Κοινωνία στην Κρήτη τα χρόνια του Θεοτοκόπουλου Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης : Η ναυμαχία της Ναυπάκτου και ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, Μουσείο Μπενάκη : Ο φιλικός κύκλος του Γκρέκο στο Τολέδο).
    Επίσης, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς θα μεταφερθεί η έκθεση που θα ξεκινήσει από το Ηράκλειο με τίτλο: Ο Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης. Το Μουσείο Μπενάκη θα οργανώσει επίσης τον Νοέμβριο Διεθνές Συνέδριο για το έργο του καλλιτέχνη αφιερωμένο στην ιταλική και ισπανική περίοδο της ζωής του.
    Ηράκλειο
    Οι εκδηλώσεις του Ηρακλείου που θα οργανωθούν από τον Δήμο Ηρακλείου και την Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών το 2014 θα περιλαμβάνουν τις παρακάτω δράσεις :
    1) Έκθεση με τίτλο Ο Θεοτοκόπουλος μεταξύ Βενετίας και Ρώμης, η οποία θα έχει στο επίκεντρό της τους δύο πίνακες του ζωγράφου που βρίσκονται στην Κρήτη : το Τοπίο του Σινά και τη Βάπτιση (20 Ιουνίου – 25 Οκτωβρίου 2014). Η έκθεση θα μεταφερθεί στη συνέχεια στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα (Πειραιώς).
    2) Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με έμφαση στην κρητική περίοδο του καλλιτέχνη: El Greco : the Cretan Period (Σάββατο 21 – Κυριακή 22 και Δευτέρα 23 Ιουνίου 2014). Τα έξοδα των μετακινήσεων και της φιλοξενίας των συνέδρων θα καλύψει ο Δήμος Ηρακλείου. Το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης θα καλύψει τα έξοδα γραμματειακής στήριξης, φακέλων για τους Συνέδρους, το πρόγραμμα, coffee breaks, live streaming, κτλ.
    3) Βραδιά αναγνώσεων: ποιήματα και πεζά κείμενα που αφιερώθηκαν στον Δομίνικο Θεοτοκόπουλο 1614-2014. Οι μεταφράσεις των ποιημάτων στα ελληνικά υπάρχουν ήδη. Τα πεζά κείμενα θα μεταφραστούν .
    4) Εβδομάδα κινηματογράφου: ταινίες με θέμα τη ζωή του ζωγράφου, που θα ενταχθεί στις Καλοκαιρινές Εκδηλώσεις του Δήμου, για το 2014.
    5) Κρήτες λυράρηδες αφιερώνουν κομμάτια στη μνήμη του Θεοτοκόπουλου. Πέντε κορυφαίοι λυράρηδες του νησιού θα αφιερώσουν ένα κομμάτι στη μνήμη του Δ.Θ. το οποίο θα παίξουν οι ίδιοι σε μια ειδική βραδιά τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο του 2014, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Καλοκαιριού.
    6) Έκθεση αντιγράφων υψηλής ανάλυσης των σημαντικότερων έργων του Θεοτοκόπουλου, σε φυσικό μέγεθος, στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου.
    7) Έκθεση μεγάλων φωτογραφιών (1.10 μ. ύψος) του καθηγητή Χοακίν Μπέρκεζ, μέλους της Ακαδημίας της Βαλένθια, των εικονοστασίων του Θεοτοκόπουλου που αποτελούν σημαντικά έργα τέχνης. Η Έκθεση μπορεί να γίνει, είτε ταυτόχρονα, είτε μετά την Έκθεση φωτογραφιών των ζωγραφικών έργων, επίσης στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου.
    8) Επανέκδοση του λευκώματος Αφιέρωμα στον EL GRECO από την έκθεση των έργων του ζωγράφου στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου.
    9) Μικρό αφιέρωμα στον Νίκο Παναγιωτάκη σε αναγνώριση της σημαντικής μελέτης του για την Κρητική περίοδο του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, που δημοσίευσε το 1986.
    10) Θα υπάρξουν επίσης στοχευμένες βραδιές με αφιερώματα στο Δομήνικο Θεοτοκόπουλου, τόσο στους ανοιξιάτικους πολιτιστικούς αγώνες, όσο και στις Πολιτιστικές Εκδηλώσεις του Καλοκαιριού, που θα ανακοινωθούν εν καιρώ.

    «Η Κρήτη του ΄δωσε τη ζωή και τα πινέλα το Τολέδο καλύτερη πατρίδα όπου αρχίζει με το θάνατο και φτάνει στην αιωνιότητα………….» 7 Απριλίου 1614 επιτάφιο σονέτο του Hortencio Felix Paravicino7 Απριλίου 1614 - 7 Απριλίου 2014 , σήμερα συμπληρώνονται 400 χρόνια από το θάνατο του παγκόσμιου Έλληνα Δομήνικου Θεοτοκόπουλου του “El Greco” .



    " Ω ! διαβάτη , αυτός ο ωραίος τάφος , ο θόλος από πορφυρίτη , απ΄το σύμπαν κλέβει το πιό περίφημο πινέλο , αυτό που έκαμε τη ζωή να σφύζει στο ξύλο και στο πανί .
    " το όνομα αυτό , που είναι άξιο για μια πνοή , πιό ισχυρή από εκείνη που γεμίζει τη σάλπιγγα της Φήμης , απλώνεται και λάμπει πάνω σ΄αυτό το μάρμαρο το βαρύ .
    Γονάτισε και προχώρησε .
    ΄Εδώ βρίσκεται ο Γκρέκο .
    Η μελέτη του έδωσε τα μυστικά της Τέχνης , η Τέχνη του αποκάλυψε τα μυστικά της Φύσεως , η ΄Ιρις του έδωσε το χάρισμα των χρωμάτων, ο Φοίβος το δώρο του φωτός και ο Μορφέας του χάρισε τις σκιές του "
    .
    ( Από τον τάφο του Γκρέκο )

    7 Απριλίου 1614 - 7 Απριλίου 2014 , σήμερα συμπληρώνονται 400 χρόνια από το θάνατο του παγκόσμιου Έλληνα Δομήνικου Θεοτοκόπουλου του “El Greco” . ( o Έλληνας , o ορθόδοξος, o κρητικός ζωγράφος του Τολέδο ) .

    Με ένα αξιόλογο βίντεο το Ίδρυμα El Greco (www.elgreco2014.com) μας εισάγει στην μεγαλύτερη έκθεση που έγινε ποτέ για τον Έλληνα ζωγράφο. Σε αυτήν θα συμμετέχουν και τέσσερα έργα του από την Ελλάδα που θα ταξιδέψουν στο Τολέδο (βλ. παλαιότερες αναρτήσεις μας) και θα παραμείνουν εκεί καθ' όλη τη διάρκειά της, δηλαδή από 14 Μαρτίου μέχρι 14 Ιουνίου.


    " για μένα δε θα ήθελα να είμαι παρά μονάχα Έλληνας. 

    Στην Κρήτη ονειρευόμουν την Ιταλία, 
    στην Ιταλία ονειρευόμουν την Ισπανία,
    αλλά τώρα μου φαίνεται πως πρέπει να εύχομαι να γυρίσω πίσω στην Κρήτη ".

    Τρίτη 1 Απριλίου 2014

    Ψέματα και αλήθεια ο Απρίλης ήρθε στ΄ αλήθεια ! Με βάγια και με πασχαλιές στολίστηκαν κήποι και αυλές ! Ο Απρίλιος πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα «aperire«, που σημαίνει ανοίγω, επειδή το μήνα αυτό ανθίζουν (ανοίγουν) τα λουλούδια ! Καλό μήνα σε όλους ! mariarosa.




    Ο μήνας που « ξανοίγεται » ο έρωτας, ο μήνας των λουλουδιών , των ανθισμένων δέντρων, της περισυλλογής, των Παθών, της Ανάστασης και της ομορφιάς. Είναι ο Απρίλης, το τέταρτο εγγόνι του χρόνου που γεμίζει τη ψυχή με όμορφα συναισθήματα και υποσχέσεις για την Άνοιξη που όπως σοφά λέει ο ποιητής, βρίσκεται στην καλύτερή της ώρα.
    της Ελένης Μπετεινάκη , 
         ( εκπαιδευτικού )
    « Έστησε ο έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη …»
    Δ.Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
    Τον λένε Γρίλλη, δηλαδή Γκρινιάρη μιας και τελειώνουν όλα τα αποθέματα που υπήρχαν για το χειμώνα και η γκρίνια στην οικογένεια αρχινά. Δεν υπάρχουν πολλές προμήθειες ή καρποί κι αυτό φέρνει μια μικρή αναστάτωση. Τον λένε ακόμη Τιναχτοκοφινίδη γιατί παλιότερα, τίναζαν τα κοφίνια για να καθαριστούν. Αηγιωργίτη ή Αηγιωργάτη λόγω της γιορτής του Αγίου Γεωργίου και Λαμπριάτη γιατί τούτο τον μήνα συνήθως έχουμε την Λαμπρή. Τέλος τον αποκαλούν Τριανταφυλλά γιατί είναι ο μήνας που ανθίζουν τα τριαντάφυλλα.


    Τριανταφυλλιά  Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος
    Απρίλης λοιπόν, είμαστε σχεδόν στα μέσα της Άνοιξης με τις βροχές να λιγοστεύουν και την φύση να γεμίζει χρώματα και μυρωδιές. Το μαρτυράει άλλωστε και τ’ όνομά του. Το λατινικό ρήμα aperire από όπου «κατάγεται» σημαίνει ανοίγω, γιατί αυτόν τον μήνα ανοίγουν τα λουλούδια…
    1η του Απρίλη… Πρωταπριλιά, μέρα που οι άνθρωποι σ΄ όλον τον κόσμο συνηθίζουν να «γελούν » τους άλλους.Το ψέμα έχει την τιμητική του και οι φάρσες και τα « γελάσματα » γίνονται από όλους , πάντα με την καλύτερη πρόθεση. Έθιμο με αρχαίες ρίζες και προέλευση από τη Δύση που ήρθε στην Ελλάδα την εποχή των Σταυροφοριών και ήταν γνωστό και στη μεσαιωνική Γαλλία. Η 1η Απριλίου ήταν η αρχή του έτους ως το 1560 που μεταφέρθηκε την 1η Ιανουαρίου. Επισήμως αυτό συνέβη το 1583 με το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Η αλλαγή αυτή δημιούργησε πολλά προβλήματα στο λαό της Γαλλίας και όσοι την αποδέχτηκαν πείραζαν εκείνους που συνέχιζαν να τηρούν την παλαιά πρωτοχρονιά λέγοντας τους περιπαικτικά ψέματα και κάνοντας τους ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα.
    Αν πάμε λίγο παλιότερα θα συναντήσουμε το έθιμο στους Κέλτες που συνήθιζαν την Πρωταπριλιά που έφτιαχνε ο καιρός να πηγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν με άδεια χέρια , αλλά οι ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια έδιναν κι έπαιρναν. Γι αυτό οι Γάλλοι ακόμα και σήμερα ονομάζουν το πρωταπριλιάτικο ψέμα poisson d’ Avril δηλαδή « ψάρι του Απρίλη » και οι Άγγλοι « April fool’s day».
                                                                                
     Παπαρούνες σε λιβάδι (Papaver Rhoeas)
    Η Πρωταπριλιά είναι έθιμο αστικού χαρακτήρα και δεν συναντιέται συχνά στην αγροτική ζωή. Έχει συνδεθεί με τα ψέματα για να στραφεί αλλού η προσοχή του κακού. Λένε ψέματα όχι μόνο σε περιπτώσεις μαγικών ενεργειών αλλά και σε δύσκολες εργασίες όπως ήταν η βαφή των νημάτων , η παρασκευή εφτάζυμου ψωμιού, η εκτροφή του μεταξοσκώληκα.

    Στην Κομοτηνή για παράδειγμα όποιος έφτιαχνε φκιασίδι έπρεπε για να μην « κόψει » να πει ένα ψέμα. Αν πάλι ήθελαν να γίνουν τα κουκούλια τους ή να προκόψουν τα μελίσσια ή για να κάνουν τα δέντρα τους καρπούς.

    Αυτός που « γελούσανε » ένοιωθε πως κάτι κακό θα του συμβεί, ενώ αυτός που κατάφερνε να ξεγελάσει θεωρούνταν τυχερός για όλη τη χρονιά…

    Στην αρχαιότητα πάλι , οι Κρήτες είχαν τη φήμη πως έλεγαν τόσα πολλά ψέματα που υπήρχε κι ένα ρήμα το « κρητίζω » που είχε την σημασία του ψεύδομαι…

                                                                 Τουλίπα της Κρήτης 
    Ο Απρίλιος είναι συνδεδεμένος με την μεγαλύτερη Χριστιανική γιορτή, το Πάσχα. Οι γιορτές τούτο τον μήνα και τα έθιμα και οι προλήψεις είναι όλα συνδεδεμένα με αυτό. Σπάνια λείπει το Πάσχα από τον Απρίλη. Φέτος είναι στη μέση του περίπου και μια γιορτή με πολλά έθιμα και παρατήρημα είναι το Σάββατο του Λαζάρου. Είναι το προανάκρουσμα της Μεγάλης Γιορτής και η ίδια η εκκλησία μιλά για την « Πρώτη Ανάσταση » που ο λαός την ονομάζει Λαζαροσάββατο. Είναι ένα πανηγύρι νεκρολατρευτικό που σε πολλά μέρη της Ελλάδας γιορτάζεται με αναπαράσταση της νεκρανάστασης του Λάζαρου γιατί ταιριάζει με το ξύπνημα της φύσης , την ώρα που το χώμα της γης αναδίδει την βλάστηση και τα λουλούδια .
                                                                         Πασχαλιές
    Στη μνήμη του Λάζαρου οι γυναίκες ζυμώνουν για τα παιδιά ειδικά κουλούρια που τους δίνουν ένα ανθρώπινο σχήμα σαν σπαργανωμένο όπως συνήθως παριστάνεται σε εικόνες ο Λάζαρος. Είναι τα λεγόμενα « Λαζαράκια» ή « Λαζόνια» ή απλά « Λάζαροι» και τα παιδιά τους δίνουν εξαιρετικές ιδιότητες .Τα παιδιά πάλι που είναι μέρα που ξεκινούν τις διακοπές τους έφτιαχναν ομάδες και τριγυρνούσαν στα σπίτια των χωριών ή και της πόλης και τραγουδούσαν τα λαζαρικά. Στην Κρήτη έφτιαχναν ένα σταυρό με καλάμια και τον στόλιζαν με κολαϊνες (γιρλάντες) από λεμονανθούς και μαχαιρίδες και τριγυρνούσαν λέγοντας τούτα τα τραγούδια. Σ΄ άλλα μέρη κρατούσαν ένα καλαθάκι στολισμένο με λουλούδια και πολύχρωμες κορδέλες ή έναν κόπανο ( δηλ. ένα μεγάλο ξύλο που κοπάνιζαν τα ρούχα αντί να τα πλύνουν), τυλιγμένο με πολλά παρδαλά και πολύχρωμα κομμάτια πανιών, να φαίνεται σαν να κρατούσαν μωρό.

    Την επόμενη μέρα γιορτάζουμε την Κυριακή των Βαΐων . Επίσης γιορτή μεγάλη που όλες τις εκκλησίες τις στολίζουν με κλαδιά βαΐων και μοιράζουν και κλαδιά σε διάφορες πλέξεις και σχήματα όπως σταυρούς, φεγγάρια και άστρα στους πιστούς που τα τοποθετούν στο εικονοστάσι του σπιτιού. Το έθιμο αυτό έχει συμπεριλήφθη στις συνήθειες των λαών από τον 9ο αιώνα περίπου και από τότε πλήθος γυναικών μαζεύονταν για την κατασκευή όλων αυτών των « ταμάτων». Στις νιόπαντρες της χρονιάς που φτιάχνουν τα « βάγια » μεταδιδόταν η γονιμοποιός δύναμη που αυτά περικλείουν στο φύλλωμα τους γιατί είναι αειθαλή φυτά . Επίσης η μετάδοση γινόταν και με χτυπήματα που είναι γνωστά σαν τα « βαγιοχτυπήματα». Πίστευαν ακόμα πως αν ήταν έγκυος η γυναίκα και τη « χτυπιούσαν» με τα βάγια θα γεννούσε ευκολότερα.
                                                                       Δαφνόφυλλα ή βάγια
    Σ άλλα μέρη της Ελλάδας τα βάγια είναι κλαδιά δάφνης, μυρτιάς ή ιτιάς και τα φέρνουν στην εκκλησία τα νιόπαντρα ζευγάρια κι όποιος τα « φέρει πρώτος θα πρωτογεννήσει αγόρι» . Αλλά ή δύναμη των βαγιών φτάνει και μέχρι τα ζώα και τα φυτά. Κρεμούσαν τα βάγια στα καρποκλάδια δηλαδή στα καρποφόρα δέντρα και δεν τα πλησίαζε το σκουλήκι και τα ζώα αν τα χτυπούσαν με αυτά θα γεννούσαν πολλά περισσότερα από ότι συνήθως.

    Και ακολουθεί η Μεγάλη εβδομάδα, ημέρες πένθους και περισυλλογής και η Κυριακή του Πάσχα με πάρα πολλά έθιμα και συνήθειες που θα δούμε τις επόμενες μέρες.

    Στεκόμαστε στις υπόλοιπες γιορτές του Απρίλη ,όπως τούτη στις 23 του Αη Γιωργιού, του ιππότη αγίου με το άσπρο άλογο, από τους πιο γνωστούς και αγαπητούς που γιορτάζεται πανηγυρικά σ ολόκληρη την Ελλάδα. Ο Αη Γιώργης είναι ο δρακοντοκτόνος των παραμυθιών που σκοτώνει το θεριό για να γλιτώσει η βασιλοπούλα και να αφήσει , συνήθως , το νερό της πολιτείας να τρέξει . Η γιορτή τούτη συμπίπτει με την εποχή που λουλουδιάζει ο τόπος και θεωρείται κάτι σαν αρχή του καλοκαιριού. Μοιάζει με την Πρωτομαγιά και τα έθιμα που συναντούμε έχουν να κάνουν με το πέρασμα από μια εποχή σε μια άλλη. Τα κορίτσια πηγαίνουν την προηγούμενη βραδιά νερό στην εκκλησιά ή βάζανε μπακίρια στις πόρτες των σπιτιών και μια πρασινάδα σαν σταυρό στην εξώπορτα. Είναι η μέρα που λατρεύεται από τους τσοπαναραίους γιατί αρχίζουν να αναβαίνουν με τα κοπάδια τους στα βουνά σημάδι πως τέλειωσε ο χειμώνας. Στη γιορτή του πάντα θυσίαζαν ένα ζώο και το πρόσφεραν στο εκκλησίασμα να πουληθεί . Λέγανε πως με το αίμα του ζώου άλειφαν τις τέσσερις γωνιές του ναού και τα μάγουλα των παιδιών για να το δει ο άγιος και να τα χει γερά. Και κάνανε κι ένα σωρό μαντικά για να διώξουν το κακό από το μαντρί τους. Ρίχνανε κεχρί γύρω από τη στάνη κι όποιος μπορούσε να μετρήσει τα σπυριά τούτος θα παίρνε κι ένα καλό μπαξίσι. Σε άλλες περιοχές τούτη τη μέρα παραβγαίνανε σε αγώνες με άλογα κι ο νικητής έπαιρνε στον ώμο του ένα αρνί και θα ταν ο τυχερός όλης της χρονιάς. Τέλος τούτη τη μέρα συνήθιζαν το ζύγισμα και τις κούνιες για τους ανθρώπους, για το καλό, και ξεκινούσαν οι νέες συμβάσεις για πρόσληψη ψυχογιών, μπιστικών και αγροφυλάκων .

    Επόμενη γιορτή στο καλαντάρι, στις 25 του Απρίλη, είναι του Αγίου Μάρκου που παρετυμολογικά το όνομά του σχετίζεται με το ρήμα μαργώνω που σημαίνει ναρκώνω. Επικαλούνταν λοιπόν τον άγιο για να « ναρκώσει »τα φίδια χτυπώντας χάλκινα αντικείμενα.

    «…Από τις πρώτες μέρες του Απρίλη νοιώθαμε εκείνη την αλλαγή στη φύση αλλά και μέσα μας. Περιμέναμε με αγωνία τον κυρ Λευτέρη να περάσει από τη γειτονιά, να πάρει η μάνα μας ένα ντενεκέ ασβέστη, άσπρο, πηχτό υγρό και να αρχίσουμε με μια βούρτσα να βάφουμε τα πεζοδρόμια, τους κορμούς των δέντρων και την αυλή της γιαγιάς. Μια αυλή που μοσχοβολούσε όλη μέρα, γεμάτη γλάστρες με πολύχρωμα ανθάκια , ορτανσίες, σαρδέλες( έτσι τις λέγαμε εμείς ) και κρινάκια. Και πίσω στο περβόλι, γινόταν χαλασμός από τις μυρωδιές. Σαν έπεφτε ο ήλιος αργά το απόγευμα και απλωνόταν μια υγρασία παντού «έσκαγαν» μύτη όλα τα αρώματα του Απρίλη. Ξεχώριζε όμως εκείνο της μεγάλης λεμονιάς που βρίσκονταν στην άκρη, με τα κάτασπρα άνθη της. Σε ζάλιζε τούτο το άρωμα και περιμέναμε πως και πως νάρθει… η Μεγάλη Εβδομάδα. Από ένα κλαδί όλα τα λουλούδια τα πλέκαμε κολαϊνα για τον Σταυρό της Μεγάλης Πέμπτης και το χαμε καμάρι γιατί πάντα ο παπά Γιώργης την κρεμούσε και νοιώθαμε πως παίρναμε μέρος κι εμείς σε τούτη τη μεγάλη, πένθιμη βραδιά. Και την άλλη μέρα, κόβαμε από τις γλάστρες τα ζουμπούλια και τις βιόλες και τρέχαμε όλα τα κορίτσια της γειτονιάς, από το ξημέρωμα, για να στολίσουμε τον επιτάφιο. Μεγάλη Παρασκευή κι εκτός από τα αρώματα των λουλουδιών, μύριζε όλο το χωριό κουλούρια και καλιτσούνια και τσουρέκια κι όλοι κρατούσαμε την ανάσα μας και την πεθυμιά μας για το Μεγάλο Σάββατο, μετά την Ανάσταση, που θα μπορούσαμε επιτέλους , να φάμε όλα εκείνα τα καλούδια που φτιάχναμε στην πάνω κουζίνα της γιαγιάς όλη την εβδομάδα και που απαγορευόταν να τα αγγίξουμε…

    Πόσες θύμησες…πόσες μυρωδιές έφερε τούτος ο αέρας ο Απριλιάτικος …»!

    Καλό μήνα !
    ΠΗΓΕΣ :
    «Λόγια του αέρα», Μπετεινάκη Ελένη,Ιδ. Συλλογή,2013
    Γ.Α. Μέγα « Ελληνικαί εορταί και έθιμα της λαϊκής λατρείας »,Αθήνα 1963
    Οι 12 μήνες ,Τα λαογραφικά, Κυριακίδου – Νέστορος Άλκη, εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, Θεσσαλονίκη 1982
    Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη, Νίκος Ψιλάκης, εκδ. Καρμάνωρ
    « Πασχαλινά και της Άνοιξης»,Λουκάτος Δημήτρης, 1980
    Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
    zhtunteanagnostes.blogspot.